Theo đánh giá của Bộ NN-PTNT nêu trong Chỉ thị, tình hình dịch bệnh cúm gia cầm (CGC) trên động vật và trên người trong năm 2024 đang có nhiều diễn biến phức tạp, cụ thể:
Theo thông tin từ Tổ chức Thú y thế giới (WOAH/OIE), từ đầu năm 2024 đến nay, trên toàn thế giới đã xảy ra 544 ổ dịch CGC với tổng số gia cầm mắc bệnh hơn 39 triệu con, số gia cầm chết, hủy hơn 33,6 triệu con.
Tại Việt Nam, từ đầu năm 2024 đến nay, đã xảy ra 14 ổ dịch CGC A/H5N1 tại 9 tỉnh, làm gần 100 nghìn con gia cầm mắc bệnh, bị chết và bị tiêu hủy (tăng 2,64 lần so với cùng kỳ năm 2023), có 02 ổ dịch CGC A/H5N1 trên động vật hoang dã (hổ, báo) nuôi nhốt tại các tỉnh Long An và Đồng Nai. Tình hình dịch bệnh CGC trên người trong năm 2024 gia tăng, cụ thể: Theo cáo cáo của ngành y tế đã có 1 người bị nhiễm và chết do cúm A/H5N1 và 1 người nghi bị nhiễm cúm A/H5; ngoài ra cũng đã phát hiện 1 người mắc CGC A/H9N2 và 01 người mắc cúm lợn chủng H1N1. Nguy cơ dịch bệnh phát sinh và lây lan trên gia cầm, lây sang các loài động vật mẫn cảm và người ở nước ta trong thời gian tới, đặc biệt là giai đoạn trước, trong và sau Tết Nguyên Đán Ất Tỵ là cao.
Để chủ động phòng, chống dịch bệnh CGC, hạn chế thấp nhất virus CGC lây nhiễm và gây tử vong cho người, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, giảm thiểu thiệt hại cho ngành chăn nuôi, Bộ NN-PTNT đề nghị đồng chí Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các sở, ngành và chính quyền các cấp triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống dịch bệnh CGC theo quy định; trong đó chú trọng thực hiện những nội dung sau:
Đối với địa phương có ổ dịch CGC chưa qua 21 ngày, cần tập trung mọi nguồn lực để tổ chức kiểm soát, không để dịch bệnh lây lan diện rộng; tổ chức thực hiện điều tra dịch tễ đối với trường hợp gia cầm dương tính với virus CGC A/H5 và thực hiện xử lý ổ dịch CGC theo quy định; triển khai vệ sinh, tiêu độc khử trùng môi trường tại các khu vực phát hiện gia cầm dương tính với virus CGC A/H5.
Các địa phương cần tập trung mọi nguồn lực để tổ chức kiểm soát, không để dịch bệnh CGC lây lan.
Rà soát, tổ chức tiêm vacxin CGC phòng bệnh cho đàn gia cầm, bảo đảm đạt tỷ lệ trên 80% tổng đàn có nguy cơ. Tổ chức giám sát chủ động virus CGC trên gia cầm; tăng cường giám sát, phát hiện sớm mầm bệnh, không để dịch bệnh lây lan trên nhiều loài động vật, lây lan sang con người. Tăng cường kiểm tra việc bảo đảm vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm tại các cơ sở sơ chế, chế biến, tiêu thụ, kinh doanh, vận chuyển động vật.
Thực hiện nghiêm công tác kiểm dịch vận chuyển động vật trong đó có động vật hoang dã, sản phẩm động vật vận chuyển trên địa bàn tỉnh theo quy định. Hướng dẫn chủ chăn nuôi gia cầm tăng cường áp dụng các biện pháp chăn nuôi đảm bảo vệ sinh phòng bệnh; thường xuyên vệ sinh, sát trùng bằng vôi bột, hóa chất để tiêu diệt mầm bệnh; tiêm phòng đầy đủ vacxin phòng bệnh CGC cho đàn gia cầm.
Tổ chức thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn người dân: Chủ động giám sát gia cầm bị bệnh, nghi bị bệnh. Tuyệt đối không buôn bán, giết mổ, tiêu thụ gia cầm mắc bệnh, nghi mắc bệnh, vứt xác gia cầm, chất thải chưa qua xử lý ra môi trường. Sử dụng thịt gia cầm phải nấu chín, không ăn tiết canh. Người dân không tham gia vào hoạt động buôn bán, vận chuyển lậu gia cầm, sản phẩm gia cầm...
Bố trí nguồn lực triển khai Kế hoạch phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm năm 2025 của địa phương; xây dựng cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh CGC.
Chỉ đạo lực lượng của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban 389 địa phương) quyết liệt ngăn chặn; đặc biệt đối với các trường hợp vận chuyển trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm từ nước ngoài vào Việt Nam.
Chỉ thị của Bộ NN-PTNT cũng yêu cầu các địa phương khẩn trương kiện toàn và tăng cường năng lực hệ thống thú y các cấp theo quy định của Luật Thú y năm 2015, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ (Quyết định số 414/QĐ-TTg ngày 22/3/2021 và Quyết định số 889/QĐ-TTg ngày 25/7/2023) để bảo đảm các nguồn lực tổ chức triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh động vật.
