Cúng hóa vàng là gì?
Cúng hóa vàng là một trong những hoạt động phổ biến của dịp Tết nguyên đán. Sau khi Tết mỗi năm lại trôi qua, chúng ta sẽ thực hiện nghi thức hóa vàng nhằm tiễn đưa tổ tiên và ông bà. Do đó, lễ cúng hóa vàng còn được nhiều người gọi với các cái tên khác như là lễ hóa vàng cho tổ tiên, lễ đưa tiễn ông bà,…
Theo quan niệm nhân gian phải có lễ tạ thì tấm lòng của gia chủ mới được chứng giám, nên lễ hóa vàng rất quan trọng trong ngày Tết.
Sau khi lễ, gia chủ sẽ tiến hành hóa vàng. Phần tiền, vàng của gia thần được hóa trước, tiền vàng, vật dụng của tổ tiên hóa sau. Nơi đốt vàng mã thường sẽ có một cây mía dài với ý nghĩa dùng để làm gậy chống để linh hồn mang hàng hóa về cõi âm.
Ý nghĩa của lễ hóa vàng chính là nhằm thể hiện sự biết ơn, tôn kính cũng như cầu cho tổ tiên sẽ ban điều lành cho hậu thế, có một năm nhiều sức khỏe, an khang thịnh vượng và gặp nhiều điều may.
Cúng hóa vàng Tết 2025 ngày giờ nào đẹp?
Cúng hóa vàng Tết 2025 (Tết Ất Tỵ) thường được tổ chức vào các ngày từ mùng 3 đến mùng 5 Tết, tức từ ngày 31/01 đến 02/02/2025 Dương lịch. Trong đó, mùng 3 Tết (31/01/2025) thường được nhiều gia đình lựa chọn vì là ngày hoàng đạo, thích hợp cho các hoạt động cúng lễ.
Tuy nhiên, chọn ngày cụ thể còn phụ thuộc vào điều kiện và truyền thống của từng gia đình. Về giờ đẹp để thực hiện lễ hóa vàng, theo phong thủy, các khung giờ sau được xem là tốt:
- Mùng 3 Tết (31/01/2025): Giờ Tân Mão (5:00 – 7:00). Giờ Giáp Ngọ (11:00 – 13:00). Giờ Bính Thân (15:00 – 17:00). Giờ Đinh Dậu (17:00 – 19:00).
- Mùng 4 Tết (01/02/2025): Giờ Mão (5:00 – 7:00). Giờ Ngọ (11:00 – 13:00). Giờ Thân (15:00 – 17:00). Giờ Dậu (17:00 – 19:00).
- Mùng 5 Tết (02/02/2025): Giờ Mão (5:00 – 7:00). Giờ Tỵ (9:00 – 11:00). Giờ Thân (15:00 – 17:00). Giờ Tuất (19:00 – 21:00).
Việc lựa chọn giờ phù hợp không chỉ dựa trên khung giờ hoàng đạo mà còn phải cân bằng điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của gia đình. Quan trọng nhất là thành tâm và chuẩn bị chu lễ trong lễ cúng để đón một năm mới bình an, may mắn.
Sau khi Tết mỗi năm lại trôi qua, chúng ta sẽ thực hiện nghi thức hóa vàng nhằm tiễn đưa tổ tiên và ông bà.Ảnh: Internet.
Mâm cúng và cách thực hiện lễ hóa vàng
Tùy vào điều kiện cũng như văn hóa của từng gia đình, vùng miền mà gia chủ có thể chuẩn bị mâm cúng hóa vàng với những vật phẩm khác nhau. Trong đó, mâm cúng lễ hóa vàng thường có:
Mâm ngũ quả
Tiền - vàng mã mỗi loại một ít
Hoa tươi
Hương
Trầu cau
Bánh kẹo
Rượu
Có nơi cúng 2 cây mía (theo dân gian quan niệm cây mía để các cụ chống đi cho đỡ mỏi hoặc có thể sử dụng để gánh các đồ cúng về trời).
Mâm cỗ mặn hoặc mâm cỗ chay, trong đó mâm cỗ mặn thường có một con gà trống.
Sau khi chuẩn bị tươm tất mâm cơm cúng cùng các lễ vật cần thiết, gia chủ sẽ thắp hương, đọc văn khấn. Trong những ngày Tết, gia thần và tổ tiên được thỉnh về ngự trên bàn thờ, vì vậy đèn hương luôn phải giữ sáng, không để tắt. Các lễ vật như bánh kẹo, hoa quả cũng cần giữ nguyên trên bàn thờ và chỉ được hạ xuống sau khi hoàn thành lễ hóa vàng. Việc chưa làm lễ đã hạ lễ bị xem là bất kính theo quan niệm truyền thống.
Sau khi hương cháy hết, gia chủ khấn xin hạ lễ và mang vàng mã đi hóa. Sau khi hóa vàng xong, gia chủ thường vẩy vài giọt rượu cúng xuống. Theo tín ngưỡng dân gian, hành động này giúp giữ lại sự linh thiêng và đảm bảo ông bà, tổ tiên nhận đủ các lễ vật, tiền vàng mà con cháu kính dâng.
Lưu ý: Không nên lạm dụng việc đốt vàng mã. Tấm lòng thành kính không nằm ở số lượng lễ vật, mà ở sự trân trọng, chu đáo trong việc chuẩn bị và tiến hành lễ cúng. Chỉ cần trong 3 ngày Tết, gia đình thực hiện đầy đủ nghi lễ thì đã đúng với ý nghĩa của phong tục truyền thống, thể hiện sự trọn vẹn và thành tâm.
Việc đốt quá nhiều vàng mã vừa lãng phí vừa tăng ô nhiễm môi trường (tăng khí thải, tăng khai thác cây rừng), vừa tiềm ẩn nguy cơ hỏa hoạn.
Cần chọn vị trí hóa vàng phù hợp, bảo đảm sạch sẽ, thoáng mát và tách biệt khỏi khu vực sinh hoạt; tuân thủ các nguyên tắc phòng cháy chữa cháy. Trước khi hóa vàng, cần loại bỏ các vật liệu dễ cháy trong khu vực và chuẩn bị các biện pháp dập lửa như nước hoặc bình chữa cháy để kịp thời xử lý trong trường hợp cần thiết.
