Trao đổi với phóng viên Dân trí, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Sơn cho biết, Tòa án Cấp cao tại Hà Nội sẽ là cơ quan có trách nhiệm đứng ra xem xét, giải quyết việc bồi thường oan sai cho ông Hàn Đức Long (huyện Tân Yên, Bắc Giang).
Gia đình ông Hàn Đức Long và Công ty luật TNHH Công chính (Hà Nội) vừa có văn bản gửi tới VKSND Tối cao, TAND Tối cao và các cơ quan liên quan nhấn mạnh, ngày 20/12/2016 VKSND tỉnh Bắc Giang đã ra các quyết định đình chỉ, chấm dứt điều tra vụ án hiếp dâm, đình chỉ vụ án đối với bị can Hàn Đức Long bị khởi tố về các tội “Giết người”, “Hiếp dâm trẻ em”, đồng thời quyết định hủy bỏ biện pháp tạm giam đối với ông Hàn Đức Long.
“Theo các quyết định trên thì bản chất là ông Hàn Đức Long đã được xác định là không phải thủ phạm. Và như vậy, ông Hàn Đức Long đã bị bắt giam oan, truy tố oan, xét xử oan và chịu giam cầm trong suốt 11 năm qua. Ông bị bắt vào ngày 18/10/2005 và đến chiều tối ngày 20/12/2016 thì được trả tự do đưa về nhà”- văn bản nêu rõ.
Văn bản trên cũng đề nghị, các cơ quan tư pháp sẽ phải đứng ra xin lỗi công khai, trọng thị và chu đáo để khôi phục lại danh dự, nhân phẩm cho ông Long và gia đình.
Liên quan tới việc cơ quan nào sẽ phải có trách nhiệm đứng ra giải quyết bồi thường oan sai cho ông Hàn Đức Long (Bắc Giang), trao đổi với PV Dân trí, ông Nguyễn Sơn - Phó Chánh án TAND Tối cao, khẳng định Tòa án Cấp tao tại Hà Nội - TAND Tối cao sẽ thực hiện việc này.
Theo tính toán, số tiền mà Tòa án Cấp cao tại Hà Nội phải bồi thường cho 11 năm ngồi tù oan của ông Hàn Đức Long sẽ khá lớn, bởi trước đó ông Nguyễn Thanh Chấn (cũng ở tỉnh Bắc Giang) đã được bồi thường trên 7,2 tỷ đồng cho 10 năm ngồi tù oan.
Ông Trần Việt Hưng - Phó cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước (Bộ Tư pháp) cho biết, sau khi được xin lỗi công khai, gia đình ông Hàn Đức Long phải làm đơn yêu cầu cơ quan tố tụng bồi thường cho quãng thời gian ngồi tù oan. Nguyên tắc giải quyết thương lượng là tìm ra “tiếng nói chung”, thống nhất về mức tiền bồi thường giữa hai bên.
“Nếu không thể thương lượng thành công, người bị oan có thể khởi kiện cơ quan tố tụng ra tòa án để đòi bồi thường”-ông Hưng nói.
Để thuận tiện cho gia đình, người thân, họ hàng và bà con lối xóm tham dự thì buổi xin lỗi công khai, luật sư của ông Hàn Đức Long đề nghị địa điểm tổ chức là trụ sở UBND xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, Bắc Giang. Cơ quan đứng ra xin lỗi ông Long phải báo trước cho gia đình 2 ngày để gia đình ông và họ hàng có thời gian thu xếp công việc tham dự. Thông tin về việc tổ chức xin lỗi công khai phải được phổ biến rộng rãi để các ban ngành, các cơ quan truyền thông báo chí về tham dự đưa tin.
Ông Hàn Đức Long, luật sư và một vài thành viên gia đình ông Long cũng mong muốn được phát biểu, chia sẻ ý kiến tại buổi xin lỗi để tránh tình trạng người đi tù oan 11 năm, việc xin lỗi chỉ diễn ra trong 11 phút.
“Chúng tôi cũng yêu cầu đại diện các cơ quan tư pháp và một số cán bộ tư pháp đã tham gia vụ án gây oan cho ông Long phải có mặt tại buổi lễ”- văn bản đề nghị.
Vụ án của ông Hàn Đức Long xảy ra cách đây hơn 11 năm. TAND tỉnh Bắc Giang đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm tuyên Hàn Đức Long án tử hình. TAND Tối cao xử phúc thẩm tuyên y án. Sau đó, Hội đồng Thẩm phán TAND xử Giám đốc thẩm đã quyết định hủy 2 bản án sơ thẩm, phúc thẩm để điều tra lại từ đầu.
Đến năm 2011, TAND tỉnh Bắc Giang xử sơ thẩm lần hai và TAND Tối cao xử phúc thẩm lần hai vẫn giữ nguyên phán quyết tử hình đối với Hàn Đức Long.
Cuối năm 2014, Hội đồng Thẩm phán TAND xử Giám đốc thẩm lại quyết định tuyên hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm tuyên tử hình Hàn Đức Long. Sau đó vụ án được giao cho cơ quan tố tụng tỉnh Bắc Giang điều tra lại... Mới đây nhất, VKSND tỉnh Bắc Giang đã quyết định đình chỉ, trả tự do cho ông Hàn Đức Long.
TS. Dương Thanh Biểu - nguyên Phó Viện trưởng VKSND Tối cao cho rằng cần kiểm điểm nghiêm túc và xem xét trách nhiệm hình sự với những người đã gây ra oan sai cho ông Hàn Đức Long. “Một vụ án có nhiều sai sót về tố tụng và không có chứng cứ để chứng minh tội phạm mà vẫn liên tục 4 lần tuyên tử hình là điều không thể chấp nhận được”- ông nói.
