Tổng tấn công thuốc BVTV giả, nhập lậu

Đây vốn là thủ phạm gây nên nhức nhối về dư lượng thuốc BVTV độc hại nhưng lâu nay chưa thể dẹp bỏ.

Theo đánh giá của Cục BVTV, hiện mỗi năm có khoảng từ 30 - 40 tấn thuốc BVTV nhập lậu, chủ yếu từ Trung Quốc được tuồn vào Việt Nam. Số lượng này tuy không lớn nhưng len lỏi vào nhiều vùng SX rất khó kiểm soát.

Đây cũng là nguyên nhân gây nên tồn dư hóa chất BVTV độc hại, nhất là trên rau, bởi các loại thuốc BVTV nhập lậu độc dược rất cao, không có hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt, lại được các chủ đại lý lén lút phân phối và khuyến cáo sử dụng một cách vô tội vạ.

Ông Lê Sỹ Doanh - Phó Cục trưởng Cục BVTV, cho biết, điều tra nắm bắt thời gian qua cho thấy hầu hết thuốc BVTV nhập lậu từ Trung Quốc về Việt Nam được tuồn qua các đường mòn, lối mở nhỏ lẻ thuộc biên giới các tỉnh Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh. Việc nhập lậu được một số đối tượng trùm đứng đầu tổ chức. Sau khi qua khỏi biên giới, hầu hết các đối tượng nhập lậu tập kết hàng về địa bàn tỉnh Bắc Giang.

Bên cạnh nhập lậu, cơ quan chức năng cũng phát hiện thuốc BVTV ngoài danh mục, thuốc cấm, bằng nhiều cách khác nhau đã được NK về Việt Nam, tiến hành sang chai đóng gói chủ yếu tại các cơ sở ở phía Nam để tiêu thụ.

Các tỉnh phía Nam cũng là địa bàn chủ yếu mọc lên các cơ sở SX thuốc BVTV giả. Một số địa bàn như Long An, Bình Dương… được xác định là nơi tập trung rất nhiều cơ sở gia công đóng gói thuốc BVTV giả với số lượng lớn.

Ông Nguyễn Văn Việt - Chánh Thanh tra Bộ NN-PTNT đánh giá, nhiều năm qua, công tác thanh, kiểm tra thuốc BVTV giả, thuốc nhập lậu, thuốc cấm hoặc ngoài danh mục luôn được triển khai thường xuyên, tuy nhiên do cơ chế thanh kiểm tra định kỳ có báo trước nên việc phát hiện vi phạm còn rất ít, chưa đánh giá hết thựctrạng của vấn nạn này. Trong đó, một số vụ thuốc BVTV giả chỉ bị phát hiện khi DN bị làm giả sản phẩm tố cáo.

Vì vậy trong đợt cao điểm sắp tới, lực lượng thanh tra Bộ NN-PTNT phối hợp với Cục BVTV và các lực lượng như Cục Cảnh sát môi trường (C49 - Bộ Công an) sẽ rốt ráo triển khai biện pháp nghiệp vụ, khoanh vùng các cơ sở, DN sản xuất sơ chế thuốc BVTV có dấu hiệu khả nghi để thanh kiểm tra đột xuất.

Cục BVTV cho biết mẫu thuốc tình nghi là giả, thuốc ngoài danh mục hoặc thuốc cấm sẽ lập tức được chuyển về các phòng phân tích hàng đầu, cho kết quả nhanh nhất (từ 3 - 5 ngày), để xử lí mạnh tay, thậm chí truy tố hình sự các đối tượng vi phạm.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh cho biết, đợt cao điểm truy quét thuốc BVTV nhập lậu, thuốc giả sẽ được tập trung cao độ từ tháng 4/2016 tới hết năm 2016.

Mục tiêu Bộ NN-PTNT đặt ra là phải “nắm tận tay, day tận trán”, triệt phá và xử lí được các đường dây nhập lậu; đường dây SX thuốc BVTV giả, thuốc ngoài danh mục và thuốc cấm có quy mô lớn.

Để thực hiện được mục tiêu này, trước mắt, Cục BVTV phải điều tra nhận diện, rà soát, khoanh vùng được các loại thuốc BVTV nhập lậu, thuốc BVTV bị làm giả phổ biến, cũng như địa bàn phân phối, cơ sở và DN sản xuất có nguy cơ cao để chuyển cơ quan công an cùng phối hợp trinh sát, điều tra thành những chuyên án lớn. Các mục tiêu trước hết sẽ được tập trung là 4 tỉnh gồm Lào Cai, Lạng Sơn, Bắc Giang, Quảng Ninh ở phía Bắc và các vùng tập trung cơ sở, DN sản xuất, sang chai đóng gói lớn tại phía Nam, nhất là Đông Nam Bộ và ĐBSCL.

Theo Đại tá Trần Trọng Bình, Phó Cục trưởng C49 (Bộ Công an), việc điều tra, truy quét thuốc BVTV giả và nhập lậu sẽ còn phức tạp hơn cả việc “đánh” chất cấm trong chăn nuôi bởi liên quan tới rất nhiều lực lượng. Vì vậy, có thể sẽ phải huy động phối hợp thêm nhiều lực lượng khác thuộc Bộ Công an như Cục Cảnh sát Kinh tế, Cục An ninh Nông nghiệp (A86); Cục Cảnh sát Chống buôn lậu (C74)…

Từ kinh nghiệm kết quả của đợt cao điểm kiểm soát chất cấm trong chăn nuôi đã triển khai trong năm 2015, Đại tá Trần Trọng Bình cho rằng, nguyên tắc độc lập, bí mật, đột xuất trong điều tra về thuốc BVTV sẽ được tiếp tục triển khai.