Tương lai nào cho nông dân khi thời tiết ngày một ấm hơn?

Hạn hán giữa mùa xuân

Kết quả nghiên cứu mới nhất về vấn đề biến đổi khí hậu trên phạm vi toàn cầu cho thấy, nền nhiệt độ trung bình ghi nhận trong tháng 5/2020 mà nhân loại vừa trải qua đã trở thành tháng ấm nhất khi tăng tới 0,6 độ C cao hơn mức trung bình giai đoạn từ năm 1981 đến 2010.

Theo đó, nhân loại nói chung và ngành nông nghiệp nói riêng đã phải đối mặt với rất nhiều khó khăn thách thức, bao gồm hạn hán và sóng nhiệt nghiêm trọng kèm với độ ẩm cao.

Chủ đề này tiếp tục được bàn thảo khi chứng kiến tình trạng khí hậu năm nay có rất nhiều biến động bất thường. Trải dài từ Scandinavia xuống Biển Đen đã ghi nhận nền nhiệt độ lạnh hơn mức trung bình nhiều năm do một luồng không khí lạnh kéo dài đổ xuống từ phía tây bắc.

Ngoài ra một trong những xu hướng chủ đạo khác trong vài tháng qua là nhiệt độ ấm hơn ở khu vực Siberia và những thay đổi khác thường hồi tháng trước cũng không ngoại lệ, khi nền nhiệt độ ấm hơn tới 10 độ.

Tại Australia và nhiều vùng miền của Brazil và Canada thì trải qua 30 ngày mát hơn mức trung bình nhiều năm, nhưng ở nhiều nơi khác lại chứng kiến những gam màu đỏ và hồng trên bản đồ nhiệt khi thời tiết ấm hơn so với mức trung bình của tháng trước.

Mặt khác theo EuroNews, có một xu hướng quan trọng khác trong mùa xuân năm nay là nó đã khô hanh hơn nhiều so với mức trung bình trên khắp các khu vực lớn ở châu Âu. Các số liệu đo đạc cho thấy, độ ẩm của đất đã khô hơn và lượng mưa bất thường lại thấp hơn trung bình nhiều năm.

"Chúng tôi đã phải hứng chịu ba đợt hạn hán nghiêm trọng do thời tiết khô ráo ở châu Âu, ảnh hưởng lớn đến hoạt động canh tác”, ông Aurélien Mourier- chủ một trang trại chăn nuôi của gia đình có tuổi đời từ năm 1880, rộng 80 ha mang tên "La Ferme de l'Amélie" cho biết, đây là điều chưa từng xảy ra trong suốt 15 năm qua.

“Chúng tôi sẽ không thể làm việc theo cái cách giống như chúng tôi đã từng làm. Sự thật này quả thực là hơi khó chịu khi đàn gia súc của chúng tôi sẽ không thể còn được uống nước tự nhiên trên các cánh đồng nữa", ông Mourier nói.

Ông Mourier cho rằng, một trong những xu hướng chính của tình trạng biến đổi khí hậu là hạn hán sẽ xảy ra thường xuyên hơn và lâu hơn và đó chính là mối quan tâm lớn đối với sản xuất nông nghiệp.

Trước đây trang trại chăn nuôi của những người nông dân như ông Mourier vẫn tự sản xuất đủ nguồn thức ăn thô xanh cho đàn vật nuôi quanh năm nhưng giờ đây họ có thêm gánh nặng mới và điều đó có nghĩa là sẽ đẩy chi phí mua thức ăn ngay từ thời điểm cuối mùa xuân.

"Những thay đổi lớn nhất trong vài năm qua chính là những đợt hạn hán liên tiếp, khiến cho việc sản xuất thức ăn thô xanh bị hao hụt lớn. Vấn đề nước cũng lâm cảnh tương tự, khi cánh đồng này mùa xuân những năm trước vẫn đầy mạch nước chảy nhưng nay hầu như chúng đều không chảy cả năm. Vì vậy, chúng tôi phải tự nghĩ ra cách có nguồn nước để cho bò uống bằng việc xây thêm những bể chứa này", ông Mourier cho hay.

Thách thức chưa từng có

Sự khan hiếm nguồn nước ngọt cộng với nền nhiệt độ tăng lên, cùng với rất nhiều bất trắc  trong ngành nông nghiệp chính là những vấn đề mà nhiều nông dân ở khắp nơi đang phải đối mặt. Trong khi đó, họ vẫn sẽ phải tiếp tục sản xuất ra thực phẩm và xoay xở đối phó với những áp lực vĩ mô là cắt giảm khí thải nhà kính.

Nhà khoa học Patrick Bertuzzi, chuyên gia Viện nghiên cứu quốc gia về nông nghiệp, thực phẩm và môi trường Pháp nói: "Nhìn nhận một cách tổng quan, nếu chúng ta chỉ thay đổi để thích nghi nhất thời thì có lẽ là không đủ bởi điều đó chỉ có ý nghĩa chiến thuật mà lâu dài là phải thay đổi các hệ thống nông nghiệp"

Theo ông Patrick, những thay đổi tức thời không thể nào tiến xa được và nhất định phải có một cuộc chuyển đổi cơ bản mang tính sống còn, nhất là khi các kịch bản khí hậu có thể sẽ còn “phân nhánh” tạo ra các con đường khác nhau trong giai đoạn từ năm 2040 đến 2050, tùy thuộc vào mức độ hành động của từng quốc gia để hạn chế lượng khí thải nhà kính hiện nay.

"Nếu chúng ta tiếp tục sản xuất, kinh doanh như kịch bản thông thường hiện nay, có nghĩa là chúng ta không làm gì để hạn chế lượng khí thải thì theo tính toán đến năm 2070-2100, hệ thống nông nghiệp của chúng ta sẽ biến mất hoàn toàn và thậm chí cả vùng nông thôn", ông Bertuzzi nhấn mạnh.