Sáng 19/11, Diễn đàn “Nâng cao hiệu quả thông tin, cảnh báo, đảm bảo vận hành an toàn đập, hồ chứa nước trong tình hình mới” được tổ chức tại Hà Nội. Ảnh: Tùng Đinh.
Với địa hình Việt Nam trải dài trên 15 vĩ độ, cộng thêm nhiều vùng tiểu khí hậu, các mô hình dự báo khí tượng, thủy văn cần nhiều thời gian để giảm phương sai xuống dưới 5%.
Để nâng cao hiệu quả quản lý hồ thủy lợi, hệ thống vận hành thông minh đang được đề xuất. Ông Hà Ngọc Tuấn, Phó Giám đốc Công ty KIV, chia sẻ về việc áp dụng kỹ thuật Nhật Bản trong dự báo mưa và tính toán lưu lượng nước về hồ theo thời gian thực, giúp chủ động các phương án ứng phó trước khi lũ đến.
Tại Diễn đàn, Phó Giám đốc KIV, đại diện liên danh KIV - Weatherplus nhận định, Việt Nam có thể cần 15 năm để thu thập và xây dựng đủ dữ liệu đầu vào để tiến tới ứng dụng AI vào dự báo khí tượng thủy văn. Vì vậy, việc sử dụng công nghệ số và các hệ thống hỗ trợ trong quản lý hồ chứa là yếu tố quan trọng. Công ty đã áp dụng toàn bộ kỹ thuật và tiêu chuẩn của Nhật Bản để tăng độ chính xác trong tính toán và vận hành, chuyên môn hóa dự báo, nhằm phục vụ dự báo nước mưa về hồ trước khi có cơn lũ.
Hiện nay, có khoảng 40 hồ chứa lớn nhỏ chạy thương mại và thử nghiệm các hệ thống quản lý Weatherplus. Đối với ngành thủy điện, hệ thống chứng minh hiệu quả khi kinh tế cao, giúp tăng thu nhập từ 3-15% thông qua tiết kiệm nguồn nước. Với ngành thủy lợi đã có những thử nghiệm ban đầu. Ví dụ, tại hồ Định Bình (Bình Định), hệ thống này đã giúp tiết kiệm được 100 triệu m³ nước cho vụ đông xuân 2019.
“Trong bối cảnh cơn bão số 3 đổ bộ trực tiếp vào nước ta, gây thiệt hại lớn về kinh tế, xã hội, con người và tài sản, hệ thống hỗ trợ vận hành hồ chứa (HNT) với công nghệ Nhật Bản đã hỗ trợ vận hành hiệu quả, an toàn ở 3 nhà máy thủy điện trên hệ thống sông Kỳ Cùng, một trong số hệ thống sông chịu tác động lớn từ mưa lũ do hoàn lưu bão Yagi gây ra”, TS. Hà Ngọc Tuấn cho biết.
Ông Hà Ngọc Tuấn nhấn mạnh, việc nâng cao hiệu quả quản lý vận hành hồ chứa không chỉ cần quan tâm đến tuổi thọ của hồ mà còn cần phải ứng dụng công nghệ số, đặc biệt trong việc dự báo, quản lý lũ lụt và vận hành suôn sẻ.
Phó Giám đốc Công ty KIV, đại diện Liên danh KIV - Weatherplus cho biết, việc sử dụng công nghệ số và các hệ thống hỗ trợ trong quản lý hồ chứa là bước tiến quan trọng. Ảnh: Tùng Đinh.
Hệ thống HNT giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên nước, đóng vai trò thiết yếu trong việc điều tiết lũ, giảm thiểu xả thừa và tối ưu hóa hoạt động của các công trình thủy lợi, thủy điện. Với khả năng vận hành cột nước cao nhằm giảm tiêu hao, điều tiết lũ an toàn và áp dụng công nghệ số hóa trong quản lý, HNT mang lại những lợi ích rõ rệt về mặt an toàn, hiệu quả và tiết kiệm.
Ngoài ra, ứng dụng dự báo và vận hành của HNT hỗ trợ các nhà quản lý điều phối và ra quyết định trong các tình huống khẩn cấp hoặc những thời điểm biến động khí hậu mạnh mẽ. Đặc biệt, duy trì sự ổn định của các hồ chứa, bảo vệ an toàn cho cộng đồng và hệ sinh thái quanh hồ.
“Không chỉ xây dựng và phát triển các kịch bản ứng phó với thiên tai, hệ thống HNT có thể đưa ra các kịch bản dự báo có độ chính xác cao về lũ lụt, hạn hán, hay các biến động khí hậu khác.
Thông qua việc ứng dụng các công nghệ số hóa, HNT không chỉ giúp ứng phó nhanh chóng với các tình huống khẩn cấp mà còn nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ tài nguyên nước bền vững trong dài hạn”, ông Hà Ngọc Tuấn cho biết.
Bên cạnh đó, ông Tuấn nhấn mạnh rằng, để phát triển và duy trì các hệ thống HNT thành công, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước và khu vực tư nhân. Sự hợp tác này không chỉ giúp xây dựng cơ sở hạ tầng và các chính sách quản lý phù hợp, mà còn tạo điều kiện để Việt Nam xây dựng thu thập bộ dữ liệu dự báo nhanh chóng và đầy đủ nhất. Từ đó, nhanh chóng triển khai hệ thống HNT, tối ưu hóa việc quản lý và điều tiết tài nguyên nước, giảm thiểu rủi ro từ thiên tai và biến đổi khí hậu.
