8 giờ 20 phút ngày 2/4, thẩm phán Phạm Đức Tuyên, Phó Chánh án TANDTP Hải Phòng, chủ toạ phiên toà, đọc quyết định đưa vụ án ra xét xử và tuyên bố khai mạc phiên toà.
6 bị cáo được 11 luật sư bảo vệ, trong đó có 4 luật sư do TANDTP Hải Phòng chỉ định vì “đây là một vụ án phức tạp. 4 bị cáo Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý, Đoàn Văn Vệ, Đoàn Văn Sịnh (trong bài trước chúng tôi ghi nhầm là Đoàn Văn Sinh, nay xin đính chính lại) bị truy tố về tội “Giết người” được quy định tại điểm d khoản 1 điều 93 BLHS, có khung hình phạt cao nhất là tử hình”.
9 giờ 55 phút, đại diện VKSNDTP Hải Phòng giữ quyền công tố tại toà công bố xong bản cáo trạng. Toà bắt đầu phần xét hỏi. Ông Đoàn Văn Vươn được toà xét hỏi đầu tiên. Ông Vươn thừa nhận khi nhận được quyết định cưỡng chế của UBND huyện Tiên Lãng, ông đã có đơn khiếu nại gửi từ UBND huyện Tiên Lãng, UBND TP Hải Phòng đến các cơ quan Trung ương nhưng không được hồi âm.
Ông Đoàn Văn Vươn tại tòa
Sau đó, ông đã bàn bạc với người nhà việc phải “chuyển vụ án hành chính thành vụ án hình sự”, và chỉ đạo Đoàn Văn Quý dựng hàng rào, rải rơm, mua xăng, mua thuốc nổ tạo mìn gài ở gần nhà Đoàn Văn Quý, với mục đích để nếu huyện vẫn quyết tâm cưỡng chế thì tạo tiếng nổ, đám cháy, để đoàn cưỡng chế thấy nguy hiểm mà dừng lại, để các cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại của ông, chứ mục đích của ông và những người thân của mình không phải là để giết người. Nếu có ý định giết người thì ông sẽ không cho gài mìn, nổ súng tại vị trí đó.
Ông Vươn khẳng định:
- Việc thu hồi đất của tôi mà không bồi thường, không có dự án là bất hợp pháp, là chiếm đoạt tài sản. Chúng tôi đang khiếu nại nhưng vẫn cố tình cưỡng chế thu hồi, nên chúng tôi chẳng còn con đường nào khác là phải đe dọa để họ dừng cưỡng chế.
Tham gia xét hỏi tại phiên toà, các luật sư muốn làm rõ nguồn cơn dẫn đến sự kiện ngày 5/1/2012. Ông Vươn cho biết: Khi UBND huyện Tiên Lãng có quyết định thu hồi đất của ông, ông đã khởi kiện quyết định hành chính đó ra TAND huyện Tiên Lãng. Bị toà huyện tuyên bác đơn khởi kiện, ông chống án lên TAND TP Hải Phòng. Toà cấp phúc thẩm đã tổ chức buổi hoà giải thành với sự thoả thuận: Ông Vươn rút đơn chống án để được UBND huyện Tiên Lãng tiếp tục cho thuê đất.
Ông đã thực hiện đúng thoả thuận trên. Đơn xin rút đơn chống án của ông ghi rõ: "Nếu UBND huyện không tiếp tục cho tôi thuê đất theo thoả thuận thì đơn này của tôi không còn giá trị”. Nhưng khi ông vừa rút đơn thì UBND huyện Tiên Lãng (chứ không phải cơ quan THA huyện Tiên Lãng) lập tức ra quyết định thi hành bản án của TAND huyện Tiên Lãng. Nhưng những câu hỏi của các luật sư thường bị chủ toạ cắt, với lý do không liên quan đến vụ án.
Ông Vươn cũng khẳng định, việc dựng hàng rào, rải rơm, gài mìn... hoàn toàn nằm ở nhà Đoàn Văn Quý, là nơi nằm ngoài phạm vi cưỡng chế. Đoàn cưỡng chế không nhất thiết cứ phải đi qua nhà Đoàn Văn Quý và khu đầm 21 ha mới tới được khu vực cưỡng chế 19,3 ha được ghi trong quyết định cưỡng chế số 3307/QĐ-UBND của UBND huyện Tiên Lãng, vì “con đường chính dẫn đến khu đất 19,3 ha bị cưỡng chế đó là ở phía đông”...
Lời khai đó của ông Đoàn Văn Vươn, một lần nữa, càng chứng minh rằng đoàn cưỡng chế đã làm trái hoàn toàn quyết định của UBND huyện.
