Tín nhiệm thấp sẽ miễn nhiệm?

Theo dự thảo, Quốc hội sẽ bỏ phiếu tín nhiệm trong 5 trường hợp, thực hiện dưới hình thức bỏ phiếu kín.

Sáng qua (23/10), Quốc hội đã nghe dự thảo Nghị quyết về lấy phiếu, bỏ phiếu tín nhiệm với các chức danh do Quốc hội và HĐND bầu và phê chuẩn. Theo đó, nhiều ý kiến đề xuất, nếu ai có phiếu tín nhiệm thấp thì nên miễn nhiệm.

Theo Trưởng Ban công tác đại biểu của UBTV Quốc hội Nguyễn Thị Nương, căn cứ vào yêu cầu của Nghị quyết Trung ương 4, các quy định của Hiến pháp và luật, đồng thời để bảo đảm tính khả thi của việc lấy phiếu tín nhiệm, UBTV Quốc hội đề nghị quy định về thẩm quyền và phạm vi những người được lấy phiếu tín nhiệm tương đối rộng. Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm đối với 49 người, bao gồm Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước, các Phó Chủ tịch nước; Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ, các thành viên khác của Chính phủ…

Theo dự thảo, Quốc hội sẽ bỏ phiếu tín nhiệm trong 5 trường hợp. Thứ nhất, khi UBTV đề nghị Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm. Thứ hai là khi có kiến nghị của ít nhất 20% tổng số ĐB Quốc hội. Thứ ba, khi có kiến nghị của Hội đồng dân tộc, các UB của Quốc hội. Thứ tư là người được lấy phiếu tín nhiệm có trên hai phần ba tổng số ĐB Quốc hội đánh giá “tín nhiệm thấp”. Cuối cùng, người được lấy phiếu tín nhiệm 2 năm liên tiếp có quá nửa tổng số đại biểu đánh giá “tín nhiệm thấp”.

Một cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội (Ảnh minh họa)

Quy trình bỏ phiếu được tiến hành như sau: Thường vụ trình Quốc hội về việc bỏ phiếu tín nhiệm, trong đó báo cáo rõ căn cứ bỏ phiếu. Sau đó, Quốc hội thảo luận. Trước khi Quốc hội thảo luận, người bị bỏ phiếu tín nhiệm có quyền trình bày ý kiến của mình trước Quốc hội.

Bỏ phiếu tín nhiệm được thực hiện dưới hình thức bỏ phiếu kín. Với người có quá nửa tổng số ĐB Quốc hội không tín nhiệm thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn việc bổ nhiệm có trách nhiệm trình Quốc hội xem xét, quyết định việc miễn nhiệm hoặc phê chuẩn việc miễn nhiệm đối với người đó.

“Theo tinh thần Nghị quyết, việc bỏ phiếu tín nhiệm nhằm thể hiện sự tín nhiệm hoặc không tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn làm cơ sở cho việc miễn nhiệm”, bà Nương nói.

Chủ nhiệm UB Pháp luật Phan Trung Lý cho rằng, việc bỏ phiếu, lấy phiếu tín nhiệm thể hiện sự tín nhiệm của nhân dân đối với người đang nắm giữ chức vụ. Việc này sẽ làm cho những người giữ chức vụ phải nỗ lực, phát huy trách nhiệm để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Các cơ quan có thẩm quyền kịp thời xem xét, điều chỉnh việc bố trí cán bộ, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, việc lấy phiếu hàng năm dễ tạo tâm lý “dĩ hòa vi quý”, e dè, ngại va chạm, không dám nghĩ, dám làm, khó có thể tạo ra những bước chuyển đột phá tích cực trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, nhất là đối với công việc điều hành cụ thể trong hoạt động quản lý nhà nước.

Đối với quy trình lấy phiếu tín nhiệm, bà Nương cho hay: Bước đầu tiên là UBTV xem xét báo cáo công tác của cán bộ được lấy phiếu, chậm nhất 30 ngày trước ngày khai mạc kỳ họp. Quốc hội sau đó quyết định ngày lấy phiếu tín nhiệm trong chương trình kỳ họp. Chậm nhất 10 ngày trước ngày Quốc hội tiến hành lấy phiếu tín nhiệm, ĐB Quốc hội có thể gửi yêu cầu bằng văn bản đến cán bộ sẽ lấy phiếu yêu cầu giải trình, làm rõ những nội dung về việc thực hiện nhiệm vụ hoặc về vấn đề đạo đức, lối sống của người này. Người được lấy phiếu tín nhiệm trả lời chất vấn của đại biểu bằng văn bản.

Theo UB Pháp luật, việc xử lý kết quả lấy phiếu tín nhiệm trong dự thảo Nghị quyết còn phức tạp, qua nhiều khâu, chưa phù hợp với tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 cũng như các văn bản liên quan đến công tác đánh giá cán bộ. Do đó, đối với người có số phiếu tín nhiệm thấp thì đã đủ căn cứ để thực hiện việc miễn nhiệm, bãi nhiệm hoặc phê chuẩn việc miễn nhiệm, cách chức mà không cần qua thủ tục “bỏ phiếu tín nhiệm”. “Việc này sẽ làm cho những người giữ chức vụ phải nỗ lực, phát huy trách nhiệm để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Các cơ quan có thẩm quyền kịp thời xem xét, điều chỉnh việc bố trí cán bộ, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước”, ông Lý đề nghị.

Ông Hà Sỹ Đồng, Phó trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị:

"Bỏ phiếu tín nhiệm là nội dung rất quan trọng được đưa ra tại kỳ họp Quốc hội lần này. Việc xem xét thông qua Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm cho thấy Quốc hội đặt mục tiêu, quyết tâm cao trong việc thanh lọc, xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt, xứng đáng đứng ở các chức danh do QH và HĐND bầu ra.

Song, quan trọng nhất vẫn là bản thân mỗi cán bộ khi được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm cũng sẽ tự nhìn nhận, tự đánh giá lại năng lực và phẩm chất của mình, từ đó có ý thức rèn luyện thêm. Ngoài ra, cả những cán bộ chưa được lấy phiếu tín nhiệm cũng sẽ nhìn vào các đợt lấy phiếu, bỏ phiếu tín nhiệm này để rút kinh nghiệm cho mình.

Cuối cùng, bỏ phiếu tín nhiệm nhằm thanh lọc, thay thế, luân chuyển những cán bộ chủ chốt do QH, HĐND bầu nhưng không đủ năng lực, phẩm chất, không được tín nhiệm. Bản thân những đồng chí có mức tín nhiệm thấp cũng sẽ nhận thức sâu sắc được vấn đề này để chủ động xin từ chức, hoặc ít ra cũng phải tự kiểm điểm sâu sắc, tự rút ra những bài học cho mình để ở kỳ lấy phiếu tín nhiệm năm sau, mức tín nhiệm của mình được cải thiện hơn".

Như Ngọc

tân yên