Chuyện tình khó quên của người viết trường ca nhiều nhất Việt Nam

Chuyện tình khó quên của nhà thơ Thanh Thảo bắt đầu từ bài thơ “Bầu trời nâu” viết tháng 12/1975: “Ấy là phút em nhìn/ Bầu trời đổi sắc/ Chuyến tàu chậm qua cầu Long Biên/ Gió dồn lên đầy ắp mặt sông/ Những ngôi sao vùi cát ẩm/ Tất cả đều chầm chậm rời xa/ Tha lỗi cho tôi vì sao tôi gặp em, vì sao tôi đi/ Cô bé ngoan như lá cây, gần như chiếc áo/ Chiếc áo nâu của mẹ của đất/ Ấm che tôi trong màu mắt em nhìn/ Lặng im thôi vì chưa thể lặng im/ Của tiếng nói khiến đời tôi đổi khác/ Chuyến tàu chậm qua cầu Long Biên/ Giá được đi suốt đời giữa mắt em và đất”.

Nhân vật trữ tình tạo cảm hứng cho bài thơ “Bầu trời nâu” là người đẹp Ý Nhi, một cô gái Huế đang theo học ngành báo chí. Người đẹp Ý Nhi nhỏ hơn 4 tuổi so với nhà thơ Thanh Thảo. Khi ấy, nhà thơ Thanh Thảo vừa hoàn thành nhiệm vụ một chiến sĩ ở Căn cứ Trung ương Cục miền Nam, được tổ chức cho ra Hà Nội nghỉ dưỡng.

Lời khấn thầm “giá được đi suốt đời giữa mắt em và đất” của nhà thơ Thanh Thảo cũng được toại nguyện. Đám cưới của họ được tổ chức năm 1977, khi chàng 31 tuổi còn nàng 27 tuổi.

Sau ngày tốt nghiệp cử nhân báo chí, người đẹp Ý Nhi về miền Trung làm dâu. Chồng công tác ở hội văn nghệ, còn vợ công tác ở báo địa phương. “Chuyện tình khó quên” của họ, được chính nhà thơ Thanh Thảo bộc bạch “vợ chồng tôi chia sẻ với nhau từ nghèo khổ vất vả những năm tuổi trẻ đến sự bình yên thanh thản những năm tuổi già”.   

Nhà thơ Thanh Thảo là con trai duy nhất của một tiền bối cách mạng ở Quảng Ngãi. Vì vậy, vừa tốt nghiệp khoa Văn của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, nhà thơ Thanh Thảo đã xung phong vào chiến trường. Thử thách đạn bom tiền phương hun đúc nên những câu thơ rực lửa của nhà thơ Thanh Thảo: “Thế hệ chúng tôi không sống bằng kỷ niệm/ Không dựa dẫm những hào quang có sẵn/ Lòng vô tư như gió chướng trong lành/ Như sắc trời ngày nắng tự nhiên xanh”.

Trở lại cuộc sống hòa bình, nhà thơ Thanh Thảo nổi tiếng với các tập thơ “Dấu chân qua trảng cỏ”, “Khối vuông ru-bích” hoặc “Từ một đến một trăm”. Nhà thơ Thanh Thảo có nhiều năm đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Hội Văn nghệ Quảng Ngãi, và ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước năm 2001.

Tuy nhiên, nhà thơ Thanh Thảo được giới cầm bút xưng tụng là người viết trường ca nhiều nhất Việt Nam. Trong sự nghiệp sáng tác, nhà thơ Thanh Thảo đã xuất bản 15 trường ca, tiêu biểu có thể kể đến “Những người đi tới biển”, “Những ngọn sóng mặt trời”, “Metro”, “Chân đất”, “Đêm trên cát”, “Người khiêng võng”, “Bùng nổ của mùa xuân”, “Hiển thánh năm 25 tuổi”, “Dạ, tôi là Sáu Dân”...

Những ai đã từng quen thuộc với những trường ca Thanh Thảo hào sảng, chắc chắn sẽ bất ngờ khi đọc cuốn sách mới nhất của ông có tên gọi “Hoa ngũ sắc” gồm nhiều trang thương nhớ hiền thê Ý Nhi qua đời ngày 10/5/2023.

Với cuốn sách “Hoa ngũ sắc”, công chúng hiểu thêm “chuyện tình khó quên” của nhà thơ Thanh Thảo qua cuộc hôn nhân kéo dài 46 năm: “Em đi rồi/ Anh rời rạc cả tâm hồn và ý nghĩ/ Ai cũng nói anh phải cố lên/ Nhưng anh biết cố cái gì bây giờ/ Ai cũng mong anh bình tâm/ Nhưng làm sao bình tâm cho được/ Em đi rồi/ Giờ anh như con suối dần cạn nước/ Không biết mình nhớ gì quên gì…/ Bây giờ tất cả anh là một mình/ Như chiếc lá gió thổi bay không định hướng/ Bây giờ anh ngồi trước di ảnh em/ Nói một mình mong em nghe thấy/ Mong em cứ mỉm cười như vậy/ Hai đứa mình lặng lẽ nhìn nhau”.

Nhà thơ Thanh Thảo nói về người vợ quá cố: “Vợ tôi suốt đời sống lành hiền, luôn đứng phía sau và rất kiệm lời, chỉ biết lo cho chồng con, lo cả cho bạn bè, em út, họ hàng. Nói ít, nhưng thể hiện tình thương yêu thì nhiều, và trong lặng lẽ. Vợ chồng tôi có nhiều điểm giống nhau trong tính tình, nhưng cùng vì tính ngay thẳng mà thỉnh thoảng có bất đồng. Chuyện nhỏ thôi, nhưng tôi thường chọn cách im lặng. Vì vợ tôi thực sự là người chủ trong gia đình, thực sự là chỗ dựa cho tôi, là người lo từng miếng ăn miếng uống cho tôi, mua từng viên thuốc cho tôi.

Từ ngày chúng tôi sống với nhau là vợ chồng, thì vợ tôi nhận toàn bộ phần nội trợ, để tôi rảnh rang với bạn bè, rảnh rang sáng tác và viết báo. Dĩ nhiên viết báo là hoạt động làm thuê có thu nhập không nhiều, nhưng vợ tôi coi đó là phần đóng góp quan trọng nhất của tôi cho kinh tế gia đình”.

Một nhà thơ Thanh Thảo dữ dội và sắc sảo, đã thay đổi sau sự ra đi của bạn đời: “Cứ nghĩ về em lại trào nước mắt/ Mình sống hiền lành, mình thương nhau thật/ Sao trời bắt chia lìa/ Anh nào dám trách chi số phận/ Chỉ còn bốn năm nữa mình tới đám cưới vàng/ Em lại đứng bên/ Anh cười hiền lành như cỏ dại/ Ở nơi xa ấy/ Em còn nhớ nụ cười anh”.

Người viết trường ca nhiều nhất Việt Nam bày tỏ niềm riêng khi viết những bài thơ ngắn khóc vợ: “Nhiều người nói tôi yếu đuối, nhưng làm sao tôi mạnh mẽ được, khi người giúp tôi trụ vững giữa cõi đời này đã không còn nữa”.

Bây giờ, nhà thơ Thanh Thảo tuổi 78, thảng thốt: “Khi em mất rồi anh mới thấu/ Giá trị thật của vợ mình/ Giá trị ấy không đo bằng bạc tiền hay chức tước/ Chỉ đo bằng lòng tốt/ của một người quen lặng lẽ/ Em nói khi vui, khi thèm chia sẻ/ Nói với các cháu nội bé bỏng nhà mình/ Nói với trẻ con hàng xóm/ Cuộc đời này dù rất vô thường/ Cũng cho em tất cả tình thương/ Và cho anh những tháng năm hạnh phúc/ Trong từng bữa cơm”.

Chuyên mục “Chuyện tình khó quên” giới thiệu câu chuyện “Nhà thơ Thanh Thảo bỗng một ngày mồ côi vợ” lúc 20h ngày 22/6 trên Nông nghiệp Radio.