Cùng tìm giải pháp phát triển bền vững nghề nuôi tôm trên cát

Bước đầu nuôi tôm trên cát đạt được những kết quả đáng mừng, tuy nhiên, để ngành nghề này mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân, góp phần tái cơ cấu nghề ngư nghiệp cần có một chiến lược cụ thể, dài hơi.

Trên tinh thần đó, Bộ NN-PTNT phối hợp tỉnh Hà Tĩnh đã tổ chức “Hội nghị phát triển bền vững nuôi tôm trên cát”, với sự tham gia của 14 tỉnh, thành trong khu vực.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cùng đoàn công tác các tỉnh duyên hải miền Trung tham quan mô hình nuôi tôm trên cát tại huyện Cẩm Xuyên, thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh)

Khu vực ven biển miền Trung bao gồm 14 tỉnh, thành, trải dài trên 1.800km bờ biển từ Thanh Hóa đến Bình Thuận với tổng diện tích đất cát khoảng 100.000ha. Việc phát triển thời kỳ đầu chậm, hiệu quả kinh tế hạn chế. Đến thời kỳ áp dụng công nghệ nuôi mới như thâm canh ít thay nước, sử dụng chế phẩm vi sinh, tái sử dụng nước, công nghệ bioflocs... diện tích nuôi tôm trên cát phát triển mạnh. Thống kê đến năm 2016 đạt 3.734ha, tăng trưởng trung bình khoảng 7,5%/năm (giai đoạn 2010 - 2016); sản lượng đạt 41.705 tấn, tăng trưởng bình quân 5%/năm.

“Hiện nay có 3 loại hình nuôi trồng gồm: Hộ cá thể, HTX và doanh nghiệp. Mô hình hộ cá thể thường có quy mô nhỏ lẻ, manh mún rất khó kiểm soát. Vì thế, để đảm bảo phát triển bền vững, Tổng cục Thủy sản khuyến khích nuôi tập trung, quy mô lớn để mạnh tay đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ”, một lãnh đạo Tổng cục Thủy sản cho hay.

Được biết, nhiều tỉnh đã có các chính sách hỗ trợ phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế của các mô hình tập thể, điển hình là tỉnh Bình Thuận. Tỉnh này có 35 HTX thủy sản với số vốn hoạt động bình quân 1,56 tỷ đồng/HTX. Các HTX có nhiều cải tiến trong việc tổ chức, quản lý, mở rộng dịch vụ, phát triển thêm ngành nghề, làm đầu mối tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật và các nguồn vốn phục vụ trực tiếp cho hộ cá thể; đồng thời tham gia cung ứng vật tư, tiêu thụ sản phẩm cho ngư dân...

Theo số liệu Tổng cục Thủy sản (Bộ NN-PTNT), các tỉnh duyên hải miền Trung đang có khoảng 12.000 - 14.600ha có tiềm năng phát triển nuôi tôm trên cát.

Tuy nhiên, vùng này điều kiện khí hậu khắc nghiệt, thường xuyên phải đối mặt với hạn hán, bão lũ; hoạt động nuôi trồng chủ yếu thâm canh nên cần vốn đầu tư lớn, trong khi đó, các tổ chức tài chính, tín dụng chưa thực sự mạnh dạn trong việc cho vay vốn để nuôi tôm trên cát; trình độ kỹ thuật của người dân còn hạn chế...

Vì thế, để hoàn thành mục tiêu đến năm 2020 đưa diện tích nuôi tôm trên cát đạt 4.500ha, sản lượng trên 60.000 tấn; năm 2025 diện tích nuôi 7.000ha, sản lượng trên 110.000 tấn; các địa phương phải xây dựng cụ thể các giải pháp về quy hoạch, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, giám sát chặt chẽ điều kiện các cơ sở nuôi, con giống; đưa khoa học công nghệ vào sản xuất; ưu tiên đầu tư hệ thống quan trắc, cảnh báo môi trường, dịch bệnh; xây dựng chính sách đầu tư hạ tầng, tín dụng, hỗ trợ lãi suất cho người sản xuất giống, thức ăn, cơ sở nuôi tôm trên cát...

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường khẳng định, khu vực duyên hải miền Trung có tiềm năng rất lớn để phát triển nuôi tôm trên cát. Nếu khai thác đúng lợi thế, thực hiện nghiêm ngặt quy trình nuôi, chịu đầu tư thì năng suất tôm đạt 20, 40 tấn/ha không phải là vấn đề.

Về lâu dài, Bộ trưởng yêu cầu các tỉnh rà soát diện tích đất cát có thể quy hoạch phát triển tôm theo hướng không vi phạm đất rừng ven biển; vùng quy hoạch phải thuận lợi xây dựng thiết chế hạ tầng như điện, nước...; không xung đột quy hoạch sản xuất ngành khác hoặc đối tượng khác trong ngành.

“Đây là bước cực kỳ quan trọng, càng làm chi tiết, càng tập trung thì càng dễ thành công”, Bộ trưởng nói.