Ninh Bình với địa hình đa dạng có cả đồi núi, đồng bằng và ven biển; hơn 70% dân số sống ở nông thôn, sở hữu nền sản xuất sinh thái nông nghiệp đã có lịch sử lâu đời. Bên cạnh đó, địa phương này còn có hơn 70 làng nghề truyền thống; hàng nghìn trang trại, gia trại.
Cùng với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, thông minh đang triển ở khắp các địa phương trong tỉnh cũng đang tạo nên những “làng quê đáng sống” với những con đường hoa, những bức tranh bích họa trên tường… Đây chính là nguồn "nguyên liệu" phong phú, giá trị để Ninh Bình xây dựng các sản phẩm du lịch nông nghiệp -nông thôn hấp dẫn và thu hút du khách.
Các địa phương phát triển mạnh mô hình du lịch nông nghiệp - nông thôn hiện nay ở Ninh Bình có thể kể đến xã Gia Vân, Gia Hòa ở huyện Gia Viễn; xã Sơn Hà, huyện Nho Quan; xã Ninh Xuân, Ninh Hải, Trường Yên của huyện Hoa Lư; xã Yên Mạc, Yên Từ ở huyện Yên Mô; xã Đông Sơn thuộc thành phố Tam Điệp...
Phát triển du lịch nông nghiệp- nông thôn đang dần trở thành xu hướng phát triển kinh tế bền vững tại các địa phương nói chung, và Ninh Bình nói riêng, giúp khai thác các giá trị nội tại của vùng nông thôn, duy trì, bảo tồn, lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống. Đây còn là hướng phát triển đem lại thu nhập cao và bền vững cho người dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Tuy nhiên để tạo ra được nguồn thu lớn, phát triển một cách bài bản, quy mô theo hướng tăng trưởng xanh và bền vững, cần có thêm cơ chế, chính sách hỗ trợ, tháo gỡ các khó khăn, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào lĩnh vực này.
Ông Nguyễn Cao Tấn, Phó Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình cho hay, ngành du lịch Ninh Bình đã tham mưu để Hội đồng Nhân dân tỉnh đưa ra những nghị quyết liên quan đến một số điểm thúc đẩy sự phát triển của du lịch nông nghiệp- nông thôn, trong đó có những chi tiết như: bảo tồn các giá trị văn hóa; xây dựng đội văn nghệ để phục vụ khách du lịch khi đến tham quan, trải nghiệm... Đặc biệt cần sớm có chính sách hỗ trợ các hộ gia đình, doanh nghiệp ở vùng du lịch nông thôn có thêm những sản phẩm mới đặc trưng.
“Tới đây, trong quá trình phát triển du lịch nông nghiệp- nông thôn, nếu có những vướng mắc, ngành du lịch sẽ tiếp tục tham mưu đưa ra các giải pháp tháo gỡ kịp thời, tạo điều kiện để loại hình du lịch này phát triển, bởi nó không chỉ đóng góp cho an sinh xã hội, tạo công ăn việc làm mà còn là sinh kế cho bà con nông dân”, ông Tấn nói thêm.
Ông Cao Kim Kiên, chủ cơ sở du lịch nông thôn Hang Trâu (Hoa Lư, Ninh Bình) bày tỏ mong muốn được tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận nguồn vốn, phát triển đào tạo nguồn nhân lực để mỗi người nông dân không chỉ làm tốt công việc sản xuất nông nghiệp hằng ngày, mà còn được đào tạo các kiến thức bài bản, trở thành những hướng dẫn viên du lịch, nói chuyện và kể cho du khách nghe những câu chuyện về lịch sử quê hương mình.
Có thể thấy, Ninh Bình đang hết sức chú trọng đến việc tạo những hành lang pháp lý, tạo ra các cơ sở vật chất kết nối các chương trình quảng bá và có những chính sách để phát triển du lịch nông nghiệp- nông thôn trên địa bàn tỉnh. Hiệu quả bước đầu từ du lịch nông nghiệp nông thôn tại Ninh Bình cho thấy, đây là một hướng đi đúng trong phát triển kinh tế hộ gia đình nói riêng, kinh tế nông thôn, nông nghiệp nói chung.
Tuy nhiên, không ít mô hình còn mang tính tự phát, na ná lẫn nhau, thiếu sự khác biệt, hấp dẫn. Không ít điểm du lịch chưa có sự hợp tác với nhau, chưa quan tâm chia sẻ lợi ích với cộng đồng. Hoạt động quảng bá, kết nối, tư vấn chưa được định hướng rõ ràng. Cơ chế chính sách hỗ trợ chưa trở thành động lực để phát triển một ngành du lịch vừa mang lại giá trị kinh tế, vừa mang lại giá trị xã hội. Vì vậy cần thực hiện nhiều giải pháp căn cơ và đồng bộ, để du lịch nông nghiệp- nông thôn hướng tới những giá trị bền vững, thật sự “níu chân” du khách.