Tác phẩm đề cập tới sự tan rã của các mối quan hệ trong đời sống nông thôn do việc đô thị hóa mang lại.
“Những thành phố nhập cư: Hà Nội” được đạo diễn bởi cặp đôi nổi tiếng về phim tư liệu của Thụy Điển là đạo diễn Jorgen Dahlqvist và nhạc sỹ Kent Olofsson.
Bộ phim đã ra mắt tại Thụy Điển và một số nước châu Âu vào tháng 11/2014. Và đến 5 tháng sau, thì bộ phim mới chính thức ra mắt tại quê hương của “nhân vật chính” - Hà Nội.
Nói về ý tưởng của bộ phim, đạo diễn Jorgen Dahlqvist gọi đó là một “cơ duyên hiếm có”.
“Từ lâu, tôi muốn làm một tác phẩm tư liệu âm nhạc mang đậm văn hóa phương Đông. Tôi đã đọc rất nhiều tài liệu, đã trải nghiệm rất nhiều nơi nhưng vẫn rơi vào bế tắc.
Một lần, tôi được nghe những câu chuyện của một người Việt về nông thôn, về những thành phố quay cuồng trong đô thị hóa.
Ngay lập tức tôi bị quyến rũ bởi sự sống động và ý nghĩa của câu chuyện. Ngay đêm hôm đó, tôi đã vạch những ý tưởng đầu tiên về bộ phim lên giấy”, đạo diễn Jorgen tâm sự.
Người khơi nguồn ý tưởng được nhắc đến trong chia sẻ của ông Jorgen chính là đạo diễn, nghệ sĩ Lưu Ngọc Nam (Nhà hát Tuồng Trung ương). Toàn bộ “Những thành phố nhập cư: Hà Nội” được xây dựng từ tâm sự chuyện đời của ông Lưu Ngọc Nam.
Vốn là một người mang nặng kí ức với những vùng quê, với nông dân, vị đạo diễn này thường rong ruổi khắp mọi miền đất nước để tìm ý tưởng cho tác phẩm của mình. Qua những chuyến đi ngẫu hứng đó, ông đã ghi chép lại những câu chuyện, những hình ảnh về nông thôn, nông dân Việt Nam trong cơn bão đô thị hóa.
“Làm nghệ thuật nên tôi có những góc nhìn khác nhau về nông thôn, về Hà Nội. Với tôi, đó là hai phía của một bàn tay. Lật ngược lại, ta có hình ảnh hiện đại, choáng ngợp của những nhà lầu, công sở.
Nhưng lật úp, lại là những đổ vỡ của văn hóa mà nông thôn đang hứng chịu. Không phải riêng một Hà Nội, mà rất nhiều thành phố khác cũng đang gồng mình để cân bằng giữa hiện đại và truyền thống.
Thật sự “Những thành phố nhập cư: Hà Nội” đã làm đúng ý tôi khi trở thành cái gạch nối đắt giá giữa hai nền văn hóa đó”, ông Nam xúc động chia sẻ.
Nghệ sĩ Tuồng này cũng chia sẻ thêm, lúc đầu ông không tin một đạo diễn nước ngoài như Jorgen Dahlqvist có thể hiểu và làm nên một bộ phim đậm chất Việt Nam.
Nhưng khi đọc kịch bản, ông đã không khỏi ngạc nhiên vì sự ăn ý giữa ông và vị đạo diễn đến từ nền văn hóa Âu châu.
“Lần đầu tiên xem phim tôi đã lặng đi rất nhiều phút. Cái lặng người ngạc nhiên và thấm thía vì nhiều tâm sự, nhiều góc nhìn quá đậm chất Hà Nội.
| Sau khi công chiếu tại Việt Nam, “Những thành phố nhập cư: Hà Nội” sẽ được công chiếu tại một số nước Châu Á trong năm 2015. |
Nhiều hình ảnh gây rung động khiến tôi ngỡ mình lạc vào vùng nông thôn ngoại thành nào đó của Hà Nội. Phải yêu và hiểu Việt Nam đến mức nào thì Jorgen mới có thể làm nên một tác phẩm thật đến mức như thế”, đạo diễn Lưu Ngọc Nam tâm sự.
Đảm nhận biểu diễn nội dung chính trong tác phẩm là nhóm “The Six Tones”, nhóm nhạc nổi tiếng với sự hòa trộn giữa âm nhạc của Việt Nam và châu Âu. Nhóm nhạc gồm hai nghệ sĩ Việt Nam: Nghệ sĩ đàn tranh Nguyễn Thanh Thủy (Giảng viên tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) và nghệ sĩ đàn bầu Ngô Trà My (Giảng viên Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, đồng thời là Ủy viên Ban tổ chức, thành viên của Dàn nhạc Truyền thống Châu Á) cùng nghệ sĩ đa nhạc cụ Stefan Ostersjo (Trợ lý giáo sư tại Học Viện Âm Nhạc Malmo Thụy Điển, đạt giải Grammy cho guitar cổ điển năm 1997).
Đạo diễn Jorgen Dahlqvist đã dành bốn từ “chuyên nghiệp, say nghề” để nói về “The Six Tones”.
“Tôi muốn bộ phim ngập tràn giai điệu đẹp về những làng quê, nhưng đó phải là những giai điệu của kí ức. Nhưng “The Six Tones” đã cho tôi hơn cả những bản nhạc. Họ đồng điệu với nhau, đồng điệu với những câu chuyện trong phim.
Âm nhạc của họ rất ngẫu hứng, nhưng phù hợp kì lạ với không khí bộ phim. Một vấn đề “khó nuốt” như đô thị hóa nông thôn vào âm nhạc lại trở nên mềm và ngọt đến khó tin. Nhiều lúc giai điệu ngưng đọng khiến tôi ngạt thở vì xúc động”, vị đạo diễn chia sẻ.
