Nguyên liệu quan trọng để làm nên món bánh độc đáo này chính là trứng của những con kiến. Loài kiến thường được người dân ở Tuyên Quang lấy trứng sử dụng làm bánh là kiến gai đen. Người ta thường thu hoạch trứng kiến vào tháng 4, tháng 5 vì đây là mùa kiến sinh sản, đẻ ra rất nhiều trứng.

Ngoài trứng kiến thì đồng bào dân tộc thiểu số ở Tuyên Quang còn sử dụng bột nếp làm thân bánh, bên ngoài vỏ gói bằng lá cây vả. Trứng kiến sau khi thu hoạch về sẽ được xào đều với hành tươi, mộc nhĩ, gia vị… để tăng thêm vị béo ngậy, đậm đà của bánh.

Theo người dân bản địa ở Tuyên Quang thì bánh trứng kiến ngoài vị thơm ngon, béo ngậy còn giúp cải thiện về sức khỏe, thần kinh, hay các vấn đề về cơ, xương khớp, xua tan những căng thẳng, mệt mỏi lo âu.

Ở Tuyên Quang món bánh trứng kiến thường được đồng bào các dân tộc như Tày, Dao, Mông tại các huyện vùng cao như Na Hang, Lâm Bình, Chiêm Hóa làm nhiều trong dịp lễ, Tết, đám cưới…

Những chiếc nồi được làm bằng gỗ sẽ tạo nên hương thơm đặc trưng cho món bánh trứng kiến của người vùng cao ở Tuyên Quang.

Khi lá vả gói ở ngoài vỏ bánh chuyển từ màu xanh sang hơi vàng và mềm cũng là lúc mẻ bánh trứng kiến nóng hổi đã chín, vị thơm của bánh hòa vào làn khói bốc hơi như muốn gọi mời, níu kéo thực khách.

Mẻ bánh mới ra lò thành công cả về thẩm mỹ và hương vị cũng là lúc phụ nữ ở huyện vùng cao Lâm Bình vui mừng, bởi nó vừa thể hiện tài nấu nướng khéo léo của chị em, vừa là cách thể hiện lòng hiếu khách của gia chủ với các vị khách ghé thăm nhà, ghé thăm xóm làng.

Sự hấp dẫn của món bánh trứng kiến khiến ai đã ăn một lần sẽ nhớ mãi và muốn được thưởng thức tiếp trong những lần ghé thăm các bản làng vùng cao xinh đẹp ở xứ Tuyên.

Đào Thanh