Theo Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), trong tháng 2/2025, Việt Nam xuất khẩu 14.331 tấn hồ tiêu, trị giá 97,3 triệu USD, tăng 5,4% về lượng và tăng 77,5% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó hồ tiêu đen đạt 11.858 tấn, hồ tiêu trắng đạt 2.473 tấn.
Tính chung 2 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu được 27.416 tấn hồ tiêu, trị giá 184,9 triệu USD, giảm 11,9% về lượng nhưng tăng 48,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, hồ tiêu đen đạt 22.360 tấn, hồ tiêu trắng đạt 5.056 tấn.
Xuất khẩu hồ tiêu hướng tới kỷ lục 1,5 tỷ USD trong năm 2025.
Giá hồ tiêu xuất khẩu trung bình 2 tháng đầu năm 2025 đạt 6.746 USD/tấn, tăng 68,2% so với cùng kỳ năm 2024. Tính riêng trong tháng 2/2025, giá hồ tiêu xuất khẩu trung bình đạt 6.788 USD/tấn, tăng 68,5% so với cùng kỳ 2024. Đây cũng là mức giá cao nhất trong 8 năm qua, kể từ tháng 2/2017.
Hoa Kỳ tiếp tục là quốc gia nhập khẩu hồ tiêu Việt Nam lớn nhất trong 2 tháng đầu năm với 5.890 tấn, giảm 32,7% so với cùng kỳ năm 2024 và chiếm 21,5% thị phần. Xếp tiếp theo lần lượt là Đức, Ấn Độ và Trung Quốc. Riêng Trung Quốc, sản lượng nhập khẩu tăng 86,6% so với cùng kỳ năm 2024.
Những tín hiệu lạc quan từ đầu năm đưa VPSA đến dự báo một năm khởi sắc cho ngành hàng hồ tiêu. Cụ thể, do sản lượng hồ tiêu toàn cầu nhiều khả năng tiếp tục suy giảm, trong khi nhu cầu tiêu thụ vẫn duy trì ổn định, hồ tiêu Việt Nam đứng trước "cơ hội vàng" trong năm nay, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy ngành phát triển.
Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu đạt 1,32 tỷ USD, với sản lượng 200.000 tấn từ 110.500 ha, năng suất trung bình đạt 2,6 tấn/ha - gấp đôi mức trung bình thế giới. VPSA dự đoán năm 2025, hồ tiêu có thể đạt mức xuất khẩu 1,5 tỷ USD bởi Việt Nam vẫn chiếm khoảng 40% sản lượng và 55% kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu toàn cầu.
Có 3 nguyên nhân chính đưa VPSA đến nhận định này. Đầu tiên là việc công nghệ chế biến hồ tiêu Việt Nam đã tiếp cận được các tiêu chuẩn của thị trường thế giới nói chung. Cả nước hiện có khoảng 200 doanh nghiệp chế biến, kinh doanh hồ tiêu, trong đó có 15 doanh nghiệp hàng đầu. Toàn ngành hàng có 14 nhà máy chế biến sâu và 5 doanh nghiệp đầu tư nước ngoài.
Các doanh nghiệp Việt Nam hầu hết đều có nhà máy chế biến công nghệ cao theo tiêu chuẩn ASTA, ESA, JSSA để tạo ra sản phẩm đa dạng như tiêu đen, trắng nguyên hạt, tiêu nghiền bột, đóng gói nhỏ, phù hợp với nhiều phân khúc thị trường.
Sản lượng hồ tiêu toàn cầu được dự báo giảm trong năm 2025.
Thứ hai, sản lượng hồ tiêu Việt Nam tương đối ổn định. Tại Đắk Nông, thủ phủ của hồ tiêu Việt Nam, sản lượng dự kiến tương đương năm ngoái. Một số địa phương khác như Gia Lai, Bình Phước, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu, giá hồ tiêu tăng ngay từ đầu năm đã khuyến khích người dân mạnh dạn đầu tư chăm sóc, phục hồi vườn tiêu hiện có.
Nhiều vùng nguyên liệu hồ tiêu trên cả nước đang chuyển từ tăng trưởng diện tích sang nâng cao chất lượng, đẩy mạnh chế biến sâu, đa dạng hóa sản phẩm nhằm thâm nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Một số hộ tại Tây Nguyên còn mạnh dạn chuyển sang sản xuất theo hướng hữu cơ, đảm bảo làm ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn ở các thị trường xuất khẩu khó tính.
Cuối cùng, là năng suất. Dù diện tích chỉ bằng 15% cà phê và 12% cao su, hồ tiêu đóng góp 23% giá trị xuất khẩu cà phê (5,6 tỷ USD) và 38% giá trị cao su (3,4 tỷ USD).
Ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chia sẻ: "Việt Nam được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu và thổ nhưỡng, tạo điều kiện lý tưởng cho cây hồ tiêu".
Tiêu biểu là tỉnh Gia Lai, nơi có nhiều diện tích đất bazan giàu dinh dưỡng và khí hậu nhiệt đới ẩm. Tại đây, năng suất hồ tiêu đạt 3, diện tích hồ tiêu hiện khoảng 7.500 ha với năng suất 3,5 tấn/ha, cao hơn khoảng 30% so với năng suất trung bình cả nước. Đây chính là một trong những lý do khiến các chuyên gia tin rằng hồ tiêu Việt Nam còn nhiều dư địa.
Việt Nam rất đa dạng về các loại mặt hàng hồ tiêu xuất khẩu.
Dù có sẵn điều kiện tự nhiên và nhiều yếu tố thuận lợi, ngành hàng hồ tiêu vẫn gặp thách thức không nhỏ từ dư lượng thuốc BVTV, cũng như các vấn đề liên quan về môi trường (giảm phát thải carbon), hoặc các yếu tố bền vững khi triển khai mô hình trồng xen.
Vừa qua, 2 lô hàng hồ tiêu đen xuất khẩu Đài Loan đã bị trả về do nhiễm chất sudan. Ở thị trường này, mức dư lượng tối đa của sudan IV là 0.01 ppm. Nếu vượt mức này trong thực phẩm, lô hàng sẽ bị từ chối nhập.
Trong khi đó, tại thị trường EU, Hoa Kỳ, Trung Quốc, chất sudan IV được xếp vào nhóm phẩm màu công nghiệp và không được phép sử dụng trong thực phẩm do tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư.
Việc hồ tiêu bị nhiễm chất này là do người dân có thói quen sử dụng bao tải màu đỏ và bạt 2 lớp (cam và xanh) để thu hoạch, phơi khô và bảo quản sản phẩm. Do thông tin và nhận thức còn hạn chế, nên một số khu vực sản xuất chưa kịp thay đổi tập quán canh tác.
Một yếu tố nữa của ngành hàng hồ tiêu là vấn đề liên kết. Hiện tình trạng sản xuất còn nhỏ lẻ, manh mún, thiếu kết nối giữa doanh nghiệp - nông dân, nông dân - nhà chế biến còn xảy ra. Chưa kể sự hạn chế về vai trò trung gian giữa nhà nước - doanh nghiệp; công tác nghiên cứu về thị trường chưa hiệu quả.
Để vượt qua những thách thức nêu trên, các chuyên gia cho rằng cần đa dạng hóa thị trường hơn nữa, tránh phụ thuộc vào một vài thị trường truyền thống. Ngoài ra, chuyển dịch canh tác theo hướng bền vững bởi người tiêu dùng thế giới, nhất là khu vực EU, sẵn sàng trả cao hơn cho những sản phẩm minh bạch, thân thiện.
Sản lượng hồ tiêu toàn cầu liên tục giảm từ năm 2022. Điều này phản ánh, hồ tiêu không còn là cây trồng chủ lực của nhiều nông dân, đặc biệt trong bối cảnh giá trị kinh tế của các cây trồng khác như sầu riêng, cà phê và cọ dầu gia tăng đáng kể.
Ngoài ra, biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan cũng góp phần làm giảm năng suất và gia tăng chi phí duy trì sản xuất cây hồ tiêu tại nhiều quốc gia.
