Muối Việt Nam có tiềm năng lớn với 3.200km bờ biển; diện tích sản xuất 11.000ha, cung cấp nhu cầu ăn, chế biến thực phẩm; công nghiệp; y tế và làm đẹp. Bạc Liêu - “thủ phủ muối” Việt Nam, với sản lượng lớn nhất nước, không chỉ góp phần đáng kể vào thu nhập của diêm dân mà còn tạo nên nét đặc trưng văn hóa cho Bạc Liêu.
Các lễ hội muối, những câu chuyện và kinh nghiệm truyền đời về nghề làm muối đều phản ánh sâu sắc tinh thần và bản sắc của vùng đất này. Ngoài ra, muối Bạc Liêu còn được biết đến với chất lượng cao, trở thành mặt hàng xuất khẩu quan trọng.
Từ ngày 6-8/3/2025, Festival nghề muối Việt Nam - Bạc Liêu 2025 “Hành trình 100 năm nghề muối - Đời người” với chủ đề “Nâng tầm giá trị hạt muối Việt Nam” sẽ được tổ chức tại Bạc Liêu.
Phát biểu khai mạc buổi họp báo Festival nghề muối Việt Nam - Bạc Liêu 2025, ông Lê Trọng Đảm, Phó Tổng biên tập Báo Nông nghiệp Việt Nam, nhấn mạnh Festival nghề muối không chỉ bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử của nghề làm muối mà còn nâng cao giá trị kinh tế của sản phẩm muối, thông qua ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và chế biến.
Bên cạnh đó, tăng cường kết nối và hợp tác giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã, diêm dân, cũng như quảng bá muối Việt Nam trên thị trường quốc tế; truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, giúp họ nhận thức được tiềm năng, ý nghĩa và cơ hội từ nghề truyền thống này.
Ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, khẳng định: Chính phủ Việt Nam rất quan tâm đến nghề làm muối. Ngành muối được xếp vào danh mục 1 trong 7 ngành, nghề nông thôn quan trọng.
Muối ở Việt Nam gắn với văn hóa, quan niệm may mắn: “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”. Muối ở mỗi vùng sẽ có những đặc điểm khác nhau, thể hiện sự đa dạng vùng miền, sản phẩm (với những phương pháp độc đáo như: muối phơi cát, muối phơi nước).
Tuy nhiên, sản lượng muối hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ trong nước. Mặc dù sản lượng muối đạt khoảng 1 triệu tấn mỗi năm, nhưng con số này vẫn còn thấp so với yêu cầu của thị trường, đặc biệt là khi phải đối mặt với những yếu tố bất lợi như mất mùa, biến đổi khí hậu và sự thay đổi của thị trường.
Nghề muối ở nhiều khu vực vẫn còn gắn liền với sự khó khăn, nghèo đói, khi mà người nông dân làm muối chủ yếu sống dựa vào công việc thủ công, thu nhập thấp và không ổn định.
Ông Thịnh cho biết, muốn phát triển nghề muối bền vững cần có chiến lược đúng đắn, khai thác tiềm năng từ các sản phẩm muối đa dạng và tích hợp đa giá trị. Để gia tăng giá trị kinh tế, cần cải tiến chất lượng muối, mẫu mã, thương hiệu cũng như áp dụng du lich sinh thái gắn với làng nghề muối.
“Tổ chức Festival nghề muối Việt Nam - Bạc Liêu 2025 phải được chuẩn bị chu đáo nhằm thay đổi nhận thức của các cấp chính quyền và người dân về tầm quan trọng, tiềm năng và triển vọng của hạt muối Việt Nam, đồng thời góp phần cải thiện đời sống xã hội, nâng tầm giá trị hạt muối.
Không để lễ hội rơi vào tình trạng của một hội chợ thông thường, nội dung lễ hội cần hướng tới việc viết lại câu chuyện về muối Bạc Liêu, muối Việt Nam, tạo nên tình cảm yêu thương, trân quý về nghề muối, diêm dân và những sản phẩm từ muối”, ông Thịnh nhấn mạnh.
Để lễ hội nhận sự quan tâm và lan tỏa lớn nhất đến người dân các địa phương, cộng đồng diêm dân, cá nhân chế biến, thương mại các sản phẩm về muối, người tiêu dùng muối và các sản phẩm từ muối, nhiều hoạt động hưởng ứng được tổ chức tại lễ hội như: Tổ chức các cuộc thi khởi nghiệp, các giải pháp phát triển nghề muối, giáo dục dinh dưỡng về muối, các hoạt động liên quan tạo sự thu hút của diêm dân, nghệ nhân các làng nghề muối trong cả nước.