Thiếu HTX sẽ không thể vượt qua “lời nguyền” manh mún, nhỏ lẻ
Ngày 6/4, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) phối hợp với Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam thực hiện Tọa đàm với chủ đề “Phát triển kinh tế tập thể, HTX trong giai đoạn mới”.
Theo Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan, việc Quốc hội đang thảo luận về Luật HTX sửa đổi cũng như Nghị quyết số 19-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 20-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới, vừa ra đời là bước ngoặt để đưa nền nông nghiệp trở thành lợi thế quốc gia.
Theo đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, nếu không thể vượt qua “lời nguyền” manh mún, nhỏ lẻ, tự phát, ngành nông nghiệp sẽ không thể vượt qua thách thức đến từ biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng.
"Nếu người dân chỉ sản xuất theo hộ đơn lẻ với diện tích nhỏ lẻ mà không có các HTX sẽ không thể chuyển đổi tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp và sẽ vấp phải những khó khăn như chi phí cao, thị trường đầy bất trắc. Đặc biệt, với một quy mô nhỏ, sản lượng nhỏ sẽ không thể hình thành được chuỗi ngành hàng và tạo ra giá trị gia tăng cho nông sản Việt Nam”, tư lệnh ngành nông nghiệp phân tích.
Theo Bộ trưởng, hiện nay trên cả nước có nhiều giám đốc HTX trẻ đã thể hiện sự năng động, dấn thân, tiếp cận với công nghệ mới. Do vậy, cần phải có chương trình nhằm nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ lãnh đạo HTX bởi họ là một “thủ lĩnh” trong cộng đồng nông thôn, là những người có khả năng truyền cảm hứng cho bà con nông dân.
“Không chỉ cần nâng cao năng lực đội ngũ lãnh đạo các HTX và tri thức hóa những thành viên HTX mà chúng ta phải gắn kết họ với các doanh nghiệp để xây dựng những vùng nguyên liệu. Qua đó tạo động lực cho người dân khi thấy được những lợi ích như giảm chi phí, có thị trường ổn định, có thể tham gia vào giá trị chuỗi ngành hàng… khi tham gia vào các HTX”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.
Tập trung xây dựng cơ chế, chính sách cho các hợp tác xã
Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông, hiện nay, trong số 29.000 HTX đăng ký hoạt động hiện đã có đến hơn 18.000 HTX nông nghiệp, chiếm hơn 70% tổng số HTX cả nước. 10 năm qua, hoạt động của các HTX đã đạt được nhiều kết quả tích cực, từng bước ổn định, doanh thu của các thành viên và người lao động trong HTX được nâng cao 107% so với năm 2013.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Trần Duy Đông cho biết, hoạt động của các HTX còn gặp nhiều khó khăn, thách thức do Luật HTX cũng như những văn bản hướng dẫn pháp luật chưa phù hợp với điều kiện thực tiễn của bối cảnh trong nước và quốc tế; cơ chế chính sách ưu đãi về tài chính, nguồn vốn, đất đai, mặt bằng sản xuất, tiếp cận thị trường, khoa học công nghệ… chưa đủ mạnh.
Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với các bộ ngành liên quan tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sửa Luật HTX năm 2012, dự kiến sẽ được thông qua trong kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV sắp tới, trong đó tập trung xây dựng nhiều cơ chế, chính sách nhằm thu hút, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia HTX.
“Bộ cũng đã cùng các cơ quan liên quan xây dựng chương trình tổng thể để phát triển kinh tế tập thể trên toàn quốc bao gồm những cơ chế chính sách cũng như quy định về nguồn lực. Đồng thời, trình Quốc hội thí điểm những cơ chế chính sách để phát triển mô hình liên đoàn HTX”, Thứ trưởng Trần Duy Đông thông tin.
“Thời gian qua từ chính quyền các địa phương cho tới các Bộ, ngành đều có sự quan tâm, tập trung chú ý đến mô hình HTX. Điều này đã góp phần làm thay đổi nhận thức của toàn xã hội về mô hình HTX, nhất là giới trẻ khi ngày càng có nhiều thanh niên chọn hướng khởi nghiệp từ mô hình HTX”, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam chia sẻ.