Chế biến nhân điều xuất khẩu. Ảnh: Thanh Sơn.
Hồ tiêu là một trong những ngành hàng nông sản chủ lực đang có vị trí tốt tại thị trường Mỹ. Ông Lê Việt Anh, Chánh Văn phòng Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), cho biết, Việt Nam đang là nước cung cấp lớn nhất về hạt tiêu cho Mỹ khi chiếm tới 77% nhập khẩu hạt tiêu của nước này trong năm 2024.
Ở chiều ngược lại, Mỹ cũng đang là thị trường lớn nhất của hạt tiêu Việt Nam. Năm 2024, xuất khẩu hạt tiêu sang Mỹ đạt 409 triệu USD, chiếm 31% tổng kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu đi các thị trường.
Do Mỹ là thị trường lớn nhất, nên trong những tháng đầu năm nay, nhiều doanh nghiệp hồ tiêu Việt Nam đã ký nhiều đơn hàng giao xa với các nhà nhập khẩu Mỹ, trong đó có những đơn hàng có thời gian giao hàng tới tháng 8, tháng 9 năm nay. Chính vì vậy, việc ông Trump ký sắc lệnh áp thuế đối ứng với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ đang được ngành hàng hồ tiêu quan tâm đặc biệt.
Theo ông Lê Việt Anh, chỉ riêng việc chính quyền của ông Donald Trump áp dụng thuế nhập khẩu 10% với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, đã gây ra nỗi lo ngại lớn với các doanh nghiệp xuất khẩu hạt tiêu Việt Nam. Bởi với những đơn hàng ký xuất khẩu sang Mỹ trước thời điểm ngày 2/4, giá hạt tiêu đều chưa cộng 10% thuế này. Do đó, nguy cơ thua lỗ từ những đơn hàng đã ký trước tháng 4 là không nhỏ.
Trước tình hình đó, một số doanh nghiệp đang tính tới việc đàm phán lại với nhà nhập khẩu Mỹ để mỗi bên vùng chịu một phần của mức thuế chung cho toàn bộ hóa nhập khẩu là 10%. Riêng về thuế đối ứng với hàng hóa từ Việt Nam nhập khẩu vào Mỹ, ngành hồ tiêu đang bắt đầu tìm hiểu xem mức thuế cụ thể với hạt tiêu Việt Nam là như thế nào để có giải pháp ứng phó.
Với ngành điều, Mỹ cũng là thị trường lớn nhất. Năm 2024, xuất khẩu hạt điều sang Mỹ đạt 192 nghìn tấn, trị giá 1,154 tỷ USD. Thị trường Mỹ chiếm 27% cả về lượng lẫn kim ngạch xuất khẩu điều đi các thị trường trong năm qua và hạt điều Việt Nam hiện chiếm khoảng 90% lượng hạt điều nhập khẩu của Mỹ.
Ông Tạ Quang Huyên, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hoàng Sơn 1 (Bình Phước), nhận định, hiện tại, chưa thể biết được thuế đối ứng mà Mỹ sẽ áp lên hạt điều Việt Nam nhập khẩu vào Mỹ là bao nhiêu. Nhưng chắc chắn thuế nhập khẩu và thuế đối ứng sẽ khiến cho giá hạt điều tại Mỹ tăng lên. Tuy nhiên, các siêu thị ở Mỹ chỉ có thể chấp nhận tăng giá hạt điều ở một mức nào đó, chứ không phải là tăng tương ứng theo mức thuế áp lên hạt điều nhập khẩu từ Việt Nam. Do đó, các nhà nhập khẩu Mỹ sẽ giảm giá mua hạt điều Việt Nam, dẫn tới giá nhân điều xuất khẩu của Việt Nam sẽ phải giảm xuống không ít.
Khi giá nhân điều giảm, những doanh nghiệp điều đã vội vàng mua điều thô với khối lượng lớn để trữ sẵn trong kho, có thể sẽ gặp khó khăn lớn. Vì giá điều thô lúc mua thường được tính toán dựa trên giá nhân điều xuất khẩu, nên khi giá nhân điều giảm do chính sách thuế quan của Mỹ sẽ khiến cho giá nhân điều bị mất cân đối với giá điều thô đã mua vào từ trước, qua đó dẫn tới thua lỗ cho những doanh nghiệp điều đã vội vàng mua nhiều hạt điều thô về tích trữ khi giá điều thô đang ở mức cao.
Ông Huyên chia sẻ, trong bối cảnh thị trường đang bất ổn, đầy biến động bởi chính sách thương mại, chính sách thuế của các thị trường lớn, để giảm thiểu rủi ro, các doanh nghiệp điều cần bình tĩnh, theo dõi sát biến động của thị trường, chỉ nên mua điều thô khi giá mặt hàng này ở mức an toàn, rủi ro thấp.
