 |
| Người dân thu hoạch khoai lang |
Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Gia Lai - ông Đoàn Ngọc Có, cho biết: Kế hoạch của tỉnh năm 2019 là trồng 2.600 ha khoai lang, trong đó vụ đông xuân 900 ha. Tuy nhiên đến thời điểm này, toàn tỉnh đã có 1.330 ha khoai lang, vượt 47% so với kế hoạch. Huyện Phú Thiện trồng nhiều nhất, với gần 700 ha, tiếp theo là Krông Pa (hơn 300 ha), Chư Pưh (hơn 200ha).
Huyện Phú Thiện có gần 700 ha khoai lang vụ 2018 - 2019, tập trung nhiều ở hai xã Chư A Thai và Ia Sol. Phương thức canh tác là sau khi thu hoạch vụ lúa hè thu, nông dân xuống giống khoai lang, hết vụ khoai sẽ tiếp tục trồng lúa. Theo đó, nông dân có thêm một vụ khoai lang xen giữa hai vụ lúa trong một năm, thay vì chỉ có lúa như trước.
Tháng 12/2018, giá khoai lang ở mức cao, khoảng 12.000 - 12.500 đồng/kg. Thấy vậy, nông dân nơi đây đã tự phát xuống giống một cách ồ ạt bất chấp cảnh báo của ngành chức năng và chính quyền địa phương. Sau Tết Nguyên đán, giá khoai bắt đầu lao dốc, đến nay chỉ còn 3.000 đ/kg loại 1 (loại củ to, tròn, mẫu mã đẹp), và 500 - 1.000 đ/kg với khoai loại 2. Nếu thông thường 1 ha khoai lang thu hoạch gần 9 tấn thì với sự chệnh lệch giá như trên, nông dân phải chịu lỗ từ 40 - 50 triệu đ/ha. Còn nếu thương lái không thu mua, nông dân sẽ... trắng tay!
Năm nay, gia đình bà Nguyễn Thị Hương (thôn Phù Tiên, xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện) đầu tư trên 400 triệu đồng, trồng 7 ha khoai lang. Khoai lang cho thu hoạch chỉ sau 4 tháng, thế nhưng, vườn khoai của bà Hương đã 5 tháng, vẫn không có người đến hỏi mua, mặc dù: “Tôi đã cố gắng liên hệ với rất nhiều thương lái, nhưng họ đều nói là do không có thị trường tiêu thụ nên không thể thu mua” - bà Hương nói.
 |
| Người trồng khoai lang lại cần "giải cứu" |
| “Khoai lang ở Gia Lai chủ yếu xuất đi Trung Quốc, bởi đây là thị trường dễ tính hơn so với các thị trường khác như Nhật Bản hay châu Âu. Tuy nhiên từ năm 2019, thị trường này trở nên khó tính hơn, đòi hỏi khắt khe, khoai phải có độ đồng đều cao, bảo đảm an toàn thực phẩm và có truy xuất nguồn gốc. Khoai lang ở Gia Lai lại đa phần sản xuất theo quy mô hộ gia đình nên mẫu mã, chất lượng, độ đồng đều chưa cao, khiến giá mua thấp, sản lượng xuất sang Trung Quốc cũng giảm đi”, ông Đoàn Ngọc Có phân tích. |
Ông Phạm Khắc Dũng (thôn Kinh Môn, xã Chư A Thai) đầu tư 12,5 triệu đồng vào 2,5 sào khoai, cuối vụ chỉ thu được... 2 triệu đồng - vừa đủ tiền thuê công thu hoạch. "Biết là lỗ, nhưng có người mua là mừng lắm rồi, giá nào cũng bán. Chưa bao giờ, chúng tôi lại khó khăn như vụ khoai này” - ông Dũng nói.
Cùng nhau "giải cứu"
Ông Siu Tinh - Phó Chủ tịch UBND xã Chư A Thai (huyện Phú Thiện), cho biết: “Vụ khoai trước cũng xảy ra tình trạng tới vụ nhưng thu mua chậm, chính quyền địa phương đã vận động bà con nên hạn chế trồng, tập trung vào trồng các loại cây mang tính ổn định. Tuy nhiên do đầu vụ giá cao, nông dân đã liều lĩnh mở rộng diện tích. Đến cuối vụ, thương lái mua rất chậm, thậm chí không bán được. Bà con bị lỗ nặng".
Ngay khi khi nhận được phản ánh của người dân và chính quyền xã, huyện về việc ứ đọng khoai, Sở NN-PTNT Gia Lai đã có nhiều động thái tích cực như trực tiếp liên hệ với Công ty CP Hoàng Anh Gia Lai, song đơn vị này cho biết họ không có kế hoạch thu mua khoai lang.
Làm việc với Công ty CP Thực phẩm Xuất khẩu Đồng Giao, sau khi nắm qua tình hình, Công ty hứa sẽ cử người đi kiểm tra và sẽ có kế hoạch thu mua khoai cho nông dân. Tuy nhiên, việc tìm doanh nghiệp tiêu thụ gặp nhiều khó khăn, do lượng khoai lang phát sinh, không nằm trong kế hoạch hoặc vùng nguyên liệu của các doanh nghiệp...
 |
| Giá khoai lang đầu vụ cao khiến nông dân liều lĩnh mở rộng diện tích |
| Đây không phải là lần đầu, nông dân tại huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai gặp khó với cây khoai lang, bởi ở nửa cuối mùa vụ 2017 - 2018, tình trạng khoai trượt giá và không có người thu mua cũng đã xảy ra. Tuy nhiên do tính toán của nông dân thì: Một vụ lúa, mỗi ha lợi nhuận khoảng 20 triệu đồng, trong khi trồng khoai lang, giá ở mức 6.000 đồng/kg, đã có lãi gấp 3 lần so với lúa. Thậm chí, nếu khoai bán được ở mức giá 12.000 đồng/kg, lợi nhuận sẽ gấp 10 lần so với cây lúa. Chính vì vậy, dù không chắc chắn về mặt đầu ra, người nông dân vẫn mạo hiểm trồng khoai lang. |
