Điểm tên 18 dự án sai phạm
Thanh tra Chính phủ vừa công bố công khai Kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai theo tinh thần Nghị quyết số 73/NQ - CP và số 116/NQ - CP của Chính phủ; công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng của UBND thành phố Hải Phòng theo Quyết định số 726/QĐ- TTCP ngày 21/12/2023.
Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Quang Tùng phát biểu tại buổi công bố kết luận thanh tra. Ảnh: TTCP.
18 dự án thanh kiểm tra theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ đều có những tồn tại, hạn chế, thiếu sót về quy hoạch, giao đất, cho thuê đất, xác định tiền sử dụng đất, chậm tiến độ...
Điển hình như Dự án đầu tư xây dựng nhà máy phân bón NPK xã Kiền Bái, huyện Thủy Nguyên do Công ty Cổ phần Phát triển nông nghiệp GFS Việt Nam làm chủ đầu tư.
Cụ thể, theo kết luận thanh tra, Dự án đầu tư xây dựng nhà máy phân bón NPK của Công ty Cổ phần Phát triển nông nghiệp GFS Việt Nam được Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Mục tiêu của dự án nhằm xây dựng nhà máy sản xuất phân bón NPK đáp ứng nhu cầu phân bón phục vụ sản xuất nông nghiệp với công suất 360.000 tấn/năm, tiến độ thực hiện phân làm 2 giai đoạn. Chính thức đi vào hoạt động từ tháng 4/2017, giai đoạn 2 triển khai từ năm 2017. Tổng mức đầu tư hơn 398,8 tỷ đồng, diện tích sử dụng hơn 88,88 nghìn m2.
Ngày 4/10/2016, UBND thành phố Hải Phòng có quyết định cho phép Công ty Cổ phần GFS Việt Nam thuê đất để xây dựng nhà máy. Sở Tài nguyên và Môi trường cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ký hợp đồng thuê đất cho doanh nghiệp, hình thức thuê trả tiền hàng năm.
Tiếp đó, ngày 13/1/2017, UBND huyện Thủy Nguyên có quyết định phê duyệt Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Quy hoạch này phù hợp với điều chỉnh quy hoạch chung của thành phố đến năm 2025, tầm nhìn 2050… Đến thời điểm thanh tra, Công ty Cổ phần Phát triển nông nghiệp Việt Nam GFS đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính về tiền thuê đất đến hết năm 2023.
Tuy nhiên, qua kiểm tra, Thanh tra Chính phủ thấy còn một số hạn chế, thiếu sót tại dự án. Các công trình xây dựng dự án đều không có giấy phép xây dựng kèm theo hồ sơ thiết kế cấp phép được thẩm định, không lưu trữ đầy đủ hồ sơ. Năm 2016 Thanh tra Sở Xây dựng Hải Phòng đã xử phạt hành vi không lưu trữ hồ sơ số tiền phạt 7,5 triệu đồng.
Theo cơ quan thanh tra, dự án còn chậm tiến độ, không đạt mục tiêu, hiện đã tạm dừng hoạt động; báo cáo ngày 6/3/2024 thể hiện công ty mới đầu tư dây chuyền và chạy thử với tổng chi phí hơn 14 tỷ đồng (đạt 3,55% tổng mức đầu tư); từ năm 2017 đến nay, dự án dừng hoạt động, không triển khai tiếp (chậm 7 năm theo giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đã được cấp).
Ngày 6/11/2023 Sở Kế hoạch và Đầu tư Hải Phòng đã kiểm tra và xử phạt Công ty Cổ phần Phát triển nông nghiệp GFS Việt Nam 85 triệu đồng do chưa thực hiện đúng tiến độ dự án.
Đáng chú ý cơ quan thanh tra cũng kết luận, trong quá trình triển khai dự án từ năm 2016 đến nay, Sở Tài nguyên và Môi trường chưa thanh tra, kiểm tra việc sử dụng đất của Công ty Cổ phần Phát triển nông nghiệp GFS Việt Nam nên không có kiến nghị UBND Thành phố có biện pháp xử lý theo quy định Luật Đất đai.
Ngoài dự án nói trên, cơ quan thanh tra cũng kết luận nhiều tồn tại, vi phạm tại 17 dự án khác. Trong đó có 11 dự án có hạn chế, thiếu sót về công tác quy hoạch. 2 dự án có hạn chế, thiếu sót trong việc lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở gồm: Dự án Làng Việt Kiều Quốc tế, không đấu thầu lựa chọn Chủ đầu tư theo quy định của pháp luật về nhà ở.
Có 3 dự án có hạn chế, thiếu sót về việc giao đất, cho thuê đất; 8 dự án có hạn chế, thiếu sót trong việc xác định tiền sử dụng đất của dự án; 5 dự án chậm hoàn thành nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất; chưa kê khai để làm cơ sở xác nhận, thông báo số tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa phải nộp ngân sách hoặc chậm nộp tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa; 7 dự án chậm tiến độ thực hiện dự án đầu tư, dự án phải gia hạn thời hạn sử dụng đất do chậm tiến độ theo pháp luật về đất đai.
Trong đó, đối với 2 dự án đối ứng của dự án BT (Dự án Hoàng Huy - Sở Dầu, Dự án Khu đô thị mới Hoàng Huy Green River), UBND Thành phố Hải Phòng không xác định chấm dứt lãi vay khi thực hiện giao đất theo quy định tại khoản 5 Điều 3 Nghị định số 69/2019/NĐ-CP. Tuy nhiên, sau đó Sở Xây dựng và Chủ đầu tư đã có Biên bản xác nhận việc hoàn thành thanh toán Dự án BT, trong đó không tính lãi trả chậm theo Hợp đồng BT.
Chấp thuận chủ trương đầu tư không qua đấu thầu dự án
Thanh tra Chính phủ kết luận: Để xảy ra hạn chế, thiếu sót nêu trên trách nhiệm thuộc Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng phụ trách lĩnh vực thời kỳ có liên quan; Hội đồng thẩm định giá đất thành phố thời kỳ có liên quan; Giám đốc, Phó Giám đốc phụ trách lĩnh vực các sở, ngành gồm: Tài Nguyên và Môi trường, Xây dựng, Tài chính, kế hoạch và Đầu tư, Cục trưởng và Phó Cục trưởng Cục Thuế thành phố cùng nhiều tổ chức, cá nhân khác.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ kiến nghị: Đối với dự án Làng Việt kiều Quốc tế chấp thuận chủ trương đầu tư không thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo pháp luật về nhà ở, đến thời điểm thanh tra, dự án đã cơ bản hoàn thành, chủ đầu tư đã thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất với Nhà nước, đã bán chuyển nhượng nhà, đất cho hộ gia đình, cá nhân; việc đấu thầu dự án có sử dụng đất nhằm lựa chọn chủ đầu tư có năng lực thực hiện dự án, thời điểm lựa chọn chủ đầu tư chưa liên quan tới việc tính giá đất khi được giao đất, cho thuê đất.
Vì vậy, để đảm bảo ổn định cho người dân mua nhà ở lâu dài, tránh phát sinh khiếu kiện phức tạp, đông người, UBND thành phố Hải Phòng căn cứ vào các quy định của pháp luật để rà soát các thủ tục pháp lý của dự án đảm bảo phù hợp với pháp luật và thực tiễn; rà soát lại nghĩa vụ tài chính đất đai, xác định lại tiền sử dụng đất đảm bảo tính đúng, tính đủ tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, không để thất thoát ngân sách Nhà nước.
Qua kiểm tra, rà soát và thực hiện Kết luận thanh tra, nếu phát hiện có vi phạm pháp luật về hình sự thì chuyển vụ việc sang cơ quan điều tra để xử lý theo quy định.
Phát biểu tại buổi công bố Kết luận thanh tra, Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Quang Tùng cho rằng, ngoài những mặt được Thành phố và các đơn vị vẫn còn những thiếu sót, hạn chế, theo đó Thành phố và các sở, ngành đồng thuận cao với Kết luận thanh tra. Lãnh đạo thành phố Hải Phòng và các quận, huyện nhận thức rằng đây là những thiếu sót cần phải điều chỉnh, khắc phục trong thời gian tới.
