Dự án Đại Ninh, một trong những dự án lớn tại tỉnh Lâm Đồng với diện tích hơn 3.500ha, từng được kỳ vọng là động lực phát triển kinh tế địa phương, nay lại trở thành tâm điểm của một vụ án hình sự phức tạp. Với sự tham gia của nhiều cựu quan chức cấp cao và doanh nhân nổi tiếng, vụ án không chỉ phơi bày những sai phạm trong quản lý dự án mà còn cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng tham nhũng trong việc điều chỉnh các kết luận thanh tra.
Toàn cảnh khu vực dự án Sài Gòn Đại Ninh ở huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng. Ảnh: Minh Hậu.
Viện KSND Tối cao đã ban hành cáo trạng, truy tố ra trước TAND TP Hà Nội để xét xử 10 bị can liên quan vụ án xảy ra tại Dự án Đại Ninh (tỉnh Lâm Đồng).
Đáng chú ý, trong nhóm bị can có 3 cựu quan chức cấp cao như: Ông Mai Tiến Dũng (cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ) bị cáo buộc phạm tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ"; hai ông Trần Đức Quận (cựu Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng) và Trần Đức Hiệp (cựu Chủ tịch UBND tỉnh) phạm tội “Nhận hối lộ”.
Riêng Nguyễn Cao Trí (Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Đại Ninh, Chủ tịch Công ty Đầu tư và Giáo dục Văn Lang) bị truy tố tội “Đưa hối lộ”.
Tổng Giám đốc Sài Gòn Đại Ninh Nguyễn Cao Trí. Ảnh: IT.
Ban đầu, dự án này do Công ty Sài Gòn Đại Ninh của bà Phan Thị Hoa làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, dự án bị Thanh tra Chính phủ kết luận có nhiều sai phạm nghiêm trọng. Tháng 8/2020, Kết luận số 929 của Thanh tra Chính phủ kiến nghị chấm dứt hoạt động và thu hồi dự án. Kết luận này đặt dự án Đại Ninh trước nguy cơ bị thu hồi, nhưng cũng chính lúc này, một loạt hành vi phạm pháp đã được khởi động nhằm thay đổi hoàn toàn cục diện.
Giữa năm 2020, ông Nguyễn Cao Trí, Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Đại Ninh, đã tiếp cận bà Phan Thị Hoa để thỏa thuận mua lại dự án. Thông qua việc thanh toán 985 tỷ đồng trong tổng giá trị 1.000 tỷ đồng, ông Trí nhanh chóng nắm quyền kiểm soát dự án thông qua việc mua lại 51% cổ phần của công ty này. Tuy nhiên, hành trình sở hữu dự án Đại Ninh không dừng lại ở thương vụ chuyển nhượng đơn thuần, mà đi sâu vào một chuỗi sai phạm có sự tham gia của các quan chức và doanh nghiệp lớn.
Do dự án đang bị kiến nghị thu hồi, ông Nguyễn Cao Trí đã dùng các mối quan hệ rộng rãi với giới lãnh đạo cấp cao để "bẻ lái" kết luận thanh tra. Trí nhiều lần gặp gỡ ông Mai Tiến Dũng, khi đó là Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, nhờ can thiệp để điều chỉnh kết luận thanh tra theo hướng có lợi cho mình.
Ông Mai Tiến Dũng, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ. Ảnh: IT.
Tháng 10/2020, trong một cuộc gặp tại Văn phòng Chính phủ, Trí gửi đơn kiến nghị và chi 200 triệu đồng "cảm ơn" ông Dũng sau khi nhận được sự hỗ trợ trong việc tham mưu ý kiến lãnh đạo. Ông Trí cũng tiếp cận ông Trần Văn Minh, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ, để nhờ hướng dẫn và hỗ trợ xử lý đơn kiến nghị. Ông Minh sau đó nhận 10 tỷ đồng từ Trí để thực hiện các chỉ đạo này.
Quá trình "chạy thủ tục" không chỉ dừng ở các lãnh đạo cấp cao mà còn lan tới các cán bộ cấp vụ. Ông Trí đã liên hệ với bà Trần Bích Ngọc, Vụ trưởng Vụ I, thuộc Văn phòng Chính phủ, để nhờ tư vấn và thúc đẩy quá trình giải quyết đơn. Trong một cuộc gặp gỡ, ông Trí đã đưa cho bà Ngọc một phong bì chứa 50 triệu đồng để “cảm ơn”.
Kết quả của những tác động trái pháp luật này là việc Thanh tra Chính phủ ban hành một kết luận mới, hoàn toàn thay đổi nội dung Kết luận 929. Thay vì thu hồi dự án, Đại Ninh được gia hạn và giãn tiến độ thực hiện.
Đây chính là cơ sở để ông Nguyễn Cao Trí tiếp tục chuyển nhượng dự án này cho Công ty Thiên Vương, thuộc Tập đoàn Novaland, với giá trị lên tới 27.600 tỷ đồng. Tuy nhiên, giao dịch này cũng nhanh chóng rơi vào tranh chấp khi Công ty Thiên Vương chỉ thanh toán 2.700 tỷ đồng và sau đó dừng việc thanh toán, do biết rõ những sai phạm liên quan đến dự án.
Cáo trạng VKSND tối cao thể hiện Tập đoàn Novaland biết rõ việc bà Phan Thị Hoa và Nguyễn Cao Trí ký Hợp đồng chuyển nhượng Dự án là trái quy định, do thời điểm này Dự án Đại Ninh đang bị Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi. Cùng với đó, Tập đoàn Novaland biết Nguyễn Cao Trí sẽ phải thực hiện các hành vi "chạy thủ tục" để được điều chỉnh kết luận thanh tra từ thu hồi đất, chấm dứt hoạt động Dự án thành cho gia hạn, giãn tiến độ Dự án, nhưng vẫn ký thỏa thuận chuyển nhượng cổ phần là không đảm bảo cơ sở pháp lý.
Cáo trạng VKSND nêu rõ: "Đối với số tiền 2.700 tỉ đồng Nguyễn Cao Trí nhận của Novaland là số tiền Trí hưởng lợi bất chính, có được từ chuỗi hành vi phạm tội của bị can và các đồng phạm. Bên cạnh đó, có một phần lỗi, trách nhiệm của Novaland trong việc giao dịch, ký kết hợp đồng không đúng quy định của pháp luật nên cần tịch thu sung công quỹ nhà nước số tiền thu lời".
Dự án Đại Ninh, với tiềm năng lớn và những kỳ vọng ban đầu, giờ đây chỉ còn lại những hệ lụy pháp lý và tranh chấp. Sau gần một thập kỷ kể từ ngày khởi công, dự án vẫn bỏ hoang, trở thành minh chứng cho những hệ quả nặng nề khi lợi ích cá nhân lấn át sự minh bạch và pháp quyền.
