Quân đội Mỹ thử tên lửa ATACMS tại bãi thử tên lửa White Sands ở New Mexico hồi năm 2021. Ảnh: CNN.
Giới chức Mỹ hồi đầu tuần này xác nhận rằng Washington đã âm thầm gửi cho Kiev tên lửa tầm xa ATACMS vào tháng trước, song không tiết lộ số lượng tên lửa. Một số hãng tin cũng đưa tin rằng Kiev đã bắt đầu sử dụng vũ khí mới nhắm vào các mục tiêu ở sâu trong hậu phương của Nga.
"Mục đích" của việc cung cấp cho Ukraine vũ khí tầm xa là nhằm gây thêm áp lực lên Crimea, "nơi mà hiện giờ, Nga đã có nơi trú ẩn tương đối an toàn", tờ New York Times dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên.
Mỹ đã chuyển cho Ukraine tên lửa ATACMS, được cho là có tầm bắn lên tới 300 km, như một phần của gói viện trợ quân sự trị giá 300 triệu USD được Tổng thống Joe Biden phê duyệt hồi giữa tháng 3/2024. Hôm 24/4, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan đã xác nhận việc chuyển giao vũ khí cho Ukraine, song từ chối bình luận về độ chính xác và tầm bắn của vũ khí.
Sáng 17/4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận quân đội của ông đã tấn công một căn cứ không quân ở Dzhankoy, Crimea, sau khi truyền thông đưa tin Kiev lần đầu tiên sử dụng loại tên lửa này trong cuộc tấn công vào sân bay cách tiền tuyến khoảng 165 km. Bộ Quốc phòng Nga đến nay vẫn chưa bình luận về tuyên bố này.
Ukraine lần đầu nhận được tên lửa ATACMS tầm trung vào tháng 9/2023. Tuy nhiên, quân đội Nga đã nhanh chóng bắn hạ, phá tan âm mưu phá hoại cầu Crimea của ông Zelensky. Đầu tháng này, ông Zelensky nhắc lại rằng ông và chính phủ "thực sự muốn phá hủy các cơ sở hạ tầng của Nga", bao gồm cả cầu Crimea.
"Tôi nghĩ rằng đây là thời điểm thích hợp và ông Biden đã đưa ra quyết định là thời điểm thích hợp để cung cấp những thứ này dựa trên tình hình cuộc chiến hiện nay. Tôi nghĩ đó là một quyết định đã được cân nhắc rất kỹ lưỡng, và chúng tôi thực sự đã thực hiện điều này", Phó Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Đô đốc Christopher Grady, nói với hãng tin AP hôm 24/4.
Đại sứ Nga tại Washington Anatoly Antonov hôm 25/4 cho rằng việc cung cấp tên lửa tầm xa cho Kiev là "không thể biện minh". Động thái của Washington "làm tăng mối đe dọa đối với an ninh của Crimea, bao gồm Sevastopol, các khu vực mới sáp nhập và các thành phố khác của Nga", ông nói thêm.
Bán đảo Crimea đã trưng cầu dân ý với đa số người dân ủng hộ gia nhập Liên bang Nga vào năm 2014. Vào tháng 9/2022, 4 vùng lãnh thổ của Ukraine, gồm Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk, Kherson và Zaporozhye, cũng lần lượt sáp nhập vào Liên bang Nga sau các cuộc trưng cầu dân ý tương tự.
Kiev tuyên bố không công nhận các cuộc trưng cầu dân ý trên và đang thúc đẩy "công thức hòa bình" của riêng mình, theo đó Nga sẽ rút quân không chỉ khỏi 4 khu vực trên mà còn phải từ bỏ Crimea trước khi bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình.
