Tính đến ngày 30/11/2023, Đội Kiểm soát hải quan thuộc Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị đã phát hiện, bắt giữ, xử lý trên 100 vụ vi phạm pháp luật hải quan, giá trị tang vật vi phạm trên 4,1 tỷ đồng; phối hợp bắt giữ, xử lý 2 vụ việc trị giá các mặt hàng gần 1,4 tỷ đồng. Hành vi chủ yếu của các đối tượng là mua bán, vận chuyển hàng hóa nhập khẩu không có chứng từ hợp pháp; vận chuyển hàng cấm trong địa bàn hoạt động hải quan.
Các mặt hàng buôn lậu bị bắt giữ bao gồm 128 tấn đường kính; trên 28 nghìn bao thuốc lá; trên 1,8 nghìn chai rượu; trên 9 nghìn lon bia; trên 9,6 nghìn hộp mỹ phẩm; 4,8 tấn gỗ các loại.
Ngoài ra, đội còn phối hợp với Đội Kiểm soát phòng, chống ma túy – Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị và Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy – Công an tỉnh Quảng Trị phát hiện và bắt giữ 3 vụ việc, thu giữ trên 93 nghìn viên ma túy tổng hợp và 1kg ma túy đá.
Ông Lê Mai Anh, Đội trưởng Đội Kiểm soát hải quan thuộc Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị cho biết, thường những chiếc xe chở hàng buôn lậu sẽ không di chuyển một mình trên Quốc lộ 9 mà đi thành từng đoàn 2-3 chiếc để vừa “trinh sát” vừa gây cản trở lực lượng chức năng thực thi nhiệm vụ. Các đối tượng buôn lậu còn thuê người “giám sát” nhất cử nhất động của các lực lượng chức năng trên tuyến Quốc lộ 9 để dễ bề vận chuyển trót lọt.
Theo ông Anh, các đối tượng thuê người thường xuyên có mặt tại khu vực đội đóng quân để nghe ngóng thông tin. Hễ cán bộ đội ra khỏi cơ quan hay có bất kỳ động thái gì chúng đều báo cho đồng bọn. Cứ xuất hiện xe ô tô ra vào khu vực đội đóng quân thì đều có người ngó nghiêng, quan sát. Tuy nhiên, đội cũng chưa có biện pháp gì hữu hiệu để ngăn chặn hành vi này.
“Chúng tôi trinh sát các đối tượng nhưng các đối tượng cũng “trinh sát” chúng tôi. Nhiều thời điểm, cán bộ đội phải bằng nhiều hình thức ngụy trang đi ra khỏi cơ quan để hành động. Thường, các đối tượng chở hàng lậu sẽ di chuyển 2-3 xe tải van cùng lúc nhưng chỉ có 1 xe có hàng. Vì vậy, việc lựa chọn để dừng xe nào kiểm tra cũng phải tính toán rất kỹ và có sự phối hợp giữa các lực lượng. Khi gặp sự truy đuổi của lực lượng chức năng, chúng sẽ cho 1 xe cản đường. Vì vậy, việc truy đuổi, kiểm tra đối tượng hết sức khó khăn”, ông Anh cho hay.
Để thực hiện tốt công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, Đội Kiểm soát Hải quan đã phối hợp với nhiều lực lượng trên toàn tuyến như biên phòng, công an các huyện… nhưng tình hình buôn lậu vẫn diễn biến hết sức phức tạp.
Thiếu tá Ngô Văn Lực, Đội trưởng Đội Phòng chống ma túy và tội phạm thuộc Đồn biên phòng cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo cũng cho biết, hễ lực lượng tuần tra đi đến đâu thì đều có người của lực lượng buôn lậu theo dõi. Một số người dân địa phương vì mưu sinh cũng sẵn sàng làm tai mắt cho các lực lượng buôn lậu.
“Chúng tôi triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ nhưng các đối tượng có rất nhiều phương án đối phó. Hàng lậu được vận chuyển lên ở địa điểm nào thì đều có người cảnh giới chỗ đó. Họ còn theo dõi cả thời gian ăn uống, nghỉ ngơi của mình để hành động. Mình xuất phát cũng rất khó để giấu được họ”, Thiếu tá Ngô Văn Lực cho hay.
Theo báo cáo của Đồn biên phòng của khẩu Quốc tế Lao Bảo, tính đến đầu tháng 10/2023, lực lượng của đồn đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 37 vụ/53 đối tượng liên quan đến tội phạm ma túy, thu giữ trên 200 nghìn viên ma túy tổng hợp, 2kg ma túy đá; gần 190kg pháo, 11kg thuốc nổ. Đồn cũng đã xử lý vi phạm hành chính 132 vụ/135 đối tượng với tổng số tiển xử phạt vi phạm hành chính trên 1 tỷ đồng:
Hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển hàng hóa trong khu vực biên giới tại thời điểm kiểm tra không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc gồm có 47 vụ/42 đối tượng (5 vụ vô chủ), tang vật thu giữ gồm trên 70 tấn đường các loại; 36 chai rượu JACK DANIELS; 300 chai bia HEINIKEN; 18 nồi cơm điện nhãn hiệu SHARP; 1.500 bao thuốc lá JET, 15 con lợn/780 kg. Giá trị hàng hóa liên quan đến hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển hàng hóa khoảng 1,2 tỷ đồng; xử phạt vi phạm hành chính 800 triệu đồng.
Thượng tá Hoàng Đức Tuấn, Phó Trưởng phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm thuộc Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Quảng Trị cho hay, số tiền xử phạt các vụ buôn lậu, gian lận thương mại rất lớn, nhiều vụ xử lý hình sự nhưng dường như không khiến các đối tượng buôn lậu chùn chân.
Tiêu biểu, vào những tháng đầu năm 2023, lực lượng biên phòng đã bắt 2 vụ vận chuyển đường lậu. Ông Nguyễn Hữu Hòa, Nguyễn Ngọc Trọng cùng trú tại thị trấn Lao Bảo vận chuyển 8 tấn đường lậu bị xử phạt số tiền 70 triệu đồng về các về hành vi: “Vận chuyển hàng hóa ở khu vực biên giới mà tại thời điểm kiểm tra không có giấy tờ chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa” và vận chuyển hàng hóa không xuất trình được giấy tờ chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa. Toàn bộ tang vật bị tịch thu. Tuy nhiên, sau các vụ việc đó, tình hình buôn lậu đường kính vẫn không có dấu hiệu giảm.
Xe "đầu đạn" lao vun vút trên Quốc lộ 9
Hằng ngày, xe van hạ tải vẫn lao vun vút hướng Lao Bảo – Đông Hà và ngược lại. Người đi đường vẫn thường gọi những chiếc xe này là xe “đầu đạn” bởi các đối tượng thường điều khiển xe đi với tốc độ chóng mặt. Lực lượng chức năng chủ yếu phát hiện các vụ buôn lậu được vận chuyển trên loại xe này. Tuy nhiên, ngoại trừ việc chuyên chở hàng lậu thì các xe này có đầy đủ các giấy tờ hợp pháp nên lực lượng chức năng chỉ có thể ra hiệu dừng phương tiện khi nắm chắc có chở hàng lậu.