Các đại biểu nhà văn trẻ lần 7 tại Thánh địa Mỹ Sơn
Hội nghị Nhà văn trẻ toàn quốc lần thứ 8 dự kiến diễn ra cuối tháng 8/2011 tại Tuyên Quang. Một trong những tiêu chí để chọn đại biểu là dưới 35 tuổi, xem ra cũng hơi phiêu lưu, vì nhiều năm nay văn chương không còn nằm trong ưu tiên chọn lựa của những bạn trẻ thông minh và nhạy bén. Vì vậy, có lẽ khó tránh khỏi tình cảnh một hội nghị “văn kỳ thanh” mà hầu hết các đại biểu đều không biết nhau. 
Nhân hội nghị lần thứ 8 để điểm danh lại những người tham dự hội nghị lần thứ 7 (tổ chức ở Hội An, chất lượng đại biểu khá cao) thì ngỡ ngàng phát hiện phân nửa đã rời khỏi văn chương. Những người có chút danh phận còn dứt bỏ chữ nghĩa, thì những người thỉnh thoảng cầm bút chỉ mang tính phong trào thôi. Con đường sáng tạo lắm nghiệt ngã, vì vậy một cuộc tao ngộ hiếm hoi cần phải đặt yếu tố nghề nghiệp lên hàng đầu.
Chân trời văn chương đủ chỗ cho tất cả mọi người, không ai đến sớm mà cũng không ai đến muộn. Thế nhưng, ở độ tuổi 35 vẫn xếp hàng ứng tuyển “nhà văn trẻ” thì có vẻ ngồ ngộ. Cứ như thi hoa hậu ấy. Các hội văn nghệ địa phương đề cử, rồi Ban Nhà văn trẻ - Hội Nhà văn Việt Nam bình xét, rồi đến Ban tổ chức Hội nghị đưa ra quyết định chọn lựa cuối cùng để cấp “vé” đại biểu. Đành rằng, “kiêm thính tắc minh, phiến thính tắc ám”, nhưng thời đại truyền thông cần gì phải huy động nhiều người để chong mắt đãi cát tìm vàng mới mong phát hiện tài năng văn chương ẩn dật.
Chân thành và nghiêm túc đặt câu hỏi: Việt Nam hiện đang có bao nhiêu nhà văn trẻ? Chỉ cần những ai quan tâm đến hoạt động sáng tác sẽ có ngay một danh sách tử tế. Đã lấy cột mốc 35 tuổi, thì không thể tin cậy tư cách đại biểu của những cây bút đang tập tành viết vài bài thơ hoặc mấy đoản văn. Bởi lẽ, đến tuổi 35 thì Shakespeare đã hoàn thành tương đối sự nghiệp. Trong những tác phẩm lừng lẫy nhất của Shakespeare, chỉ có bốn đại bi kịch “Hamlet”, “Othello”, “Vua Lear” và “Macbeth” viết sau tuổi 35, còn trước đó Shakespeare đã có “Romeo và Juliet”, “Đại đế Caesar”, “Giấc mộng đêm hè”, “Gã lái buôn thành Venice”, “Đêm thứ mười hai”, “Hài kịch của sai lầm”…
Nếu lý sự, không được phép nói chuyện thiên tài ở đây, thì xin thưa Nguyên Ngọc viết “Đất nước đứng lên” năm 24 tuổi và viết “Rẻo cao” năm 29 tuổi. Do vậy, Hội nghị nhà văn trẻ toàn quốc là dịp điểm danh “gạo trên sàng” chứ không phải dịp phát động tình yêu văn chương!
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu Hội nghị nhà văn trẻ toàn quốc xuất hiện quá nhiều đại biểu “vé vớt”? Trong ba lần hội nghị 5,6,7 cũng đã có khá nhiều trường hợp đáng tiếc. Một số đại biểu không những chưa viết được gì mà cũng chưa đọc được gì, nên đến hội nghị chỉ biết tròn xoe mắt nhìn hết người này đến người khác, lên hội trường ngồi im lặng như đi học bổ túc văn hóa, rồi về phòng trùm mền ngủ. Cùng đi dự với nhau, nhưng trước những đại biểu “không thể phát biểu cũng không thể giao lưu” khiến các đại biểu còn lại vừa thấy ái ngại vừa thấy xót xa.
Với sự hỗ trợ đắc lực của internet, không có tài năng văn chương nào bị xô đẩy hoặc vùi dập đến mức vô danh. Cho nên, để xứng đáng đại biểu nhà văn trẻ, thì ít nhất phải có tác phẩm đủ để đồng nghiệp biết tuổi biết tên. Dẫu chút ấn tượng mơ hồ cũng đủ để tay bắt mặt mừng hạnh ngộ chứ! Thật trớ trêu, khi nhớ chuyện một quan chức văn nghệ tìm mọi cách đưa con trai mình mới 15 tuổi vào danh sách đại biểu nhà văn trẻ, để lúc mọi người hội thảo thì cậu thiếu niên “không hiểu họ đang nói gì” liền đi ra ngoài mua kem ăn (và thực tế chứng minh, đã 10 năm trôi qua, “chàng” đại biểu nọ không còn dan díu gì với lĩnh vực viết lách nữa!).
Thật bẽ bàng, khi bên hành lang hội nghị nhà văn trẻ mà nghe những mẩu trò chuyện nhanh gọn kiểu như, hỏi “bạn đã in được cuốn sách nào chưa?”, đáp “mình đâu có sáng tác, mình là nhân viên đánh máy ở hội văn nghệ mà!”.
