Ớt tuột giá thảm hại, nông dân điêu đứng

Ớt được mùa mất giá

Huyện Phù Mỹ, địa phương được mệnh danh là “thủ phủ ớt” của tỉnh Bình Định với diện tích cả ngàn ha/năm, đang thời điểm thu hoạch rộ mà giá ớt từ “đỉnh cao” rớt xuống tận đáy, hiện tiền bán ớt không đủ trả công hái.

Theo ông Trần Minh Tuấn, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Phù Mỹ, vụ đông xuân năm nay nông dân huyện Phù Mỹ trồng đến 1.262ha ớt, tăng 29ha so cùng kỳ năm trước. Ớt được trồng hầu khắp các xã trên địa bàn huyện; trong đó, chỉ người dân 3 xã Mỹ Chánh, Mỹ Thành và Mỹ Thọ là trồng ớt chỉ thiên, các xã còn lại đều trồng ớt chỉ địa để xuất khẩu sang Trung Quốc, tập trung nhiều nhất tại các xã Mỹ Hiệp, Mỹ Tài…

Vụ ớt ĐX 2020-2021 nhờ thời tiết thuận lợi nên ớt trồng ở Phù Mỹ cho năng suất khá, đạt hơn 1,5 tấn/sào (500m2) đối với ớt chỉ địa, ớt chỉ thiên đạt 1 tấn/sào. Hiện ớt ở Phù Mỹ đang thu hoạch đại trà thì lại gặp lúc giá ớt giảm sâu, niềm vui được mùa chưa kịp hưởng thì người trồng ớt ở Phù Mỹ đã phải nếm trái đắng vì thua lỗ.

Anh Nguyễn Minh Bảo (31 tuổi) ở xã Mỹ Hiệp (huyện Phù Mỹ, Bình Định), người có 4 sào ớt chỉ địa đang cho thu hoạch rộ, chia sẻ: “4 sào ớt của gia đình tôi cho thu hoạch cách nay hơn 10 ngày, lúc đó ớt chỉ địa còn bán được 7.000đ-8.000đ/kg, bây giờ chỉ còn 3.500đ/kg. Giá ớt đã giảm sâu còn tiêu thụ rất yếu, thương lái mua cầm chừng để cung ứng cho vài cơ sở chế biến tương ớt trên địa bàn huyện, 1 ít được vận chuyển đi bán cho những cơ sở chế biến ớt tương tại Sài Gòn và Bình Dương. Hiện ớt xuất khẩu đi Trung Quốc rất ít, thương lái lại mua lựa rất gắt, trước đây họ mua trọn ruộng ớt thì nay chỉ lựa quả to, thẳng, không bị chấm và không bị nứt cuống mới mua”.

Theo anh Bảo, vào vụ, cây ớt con trồng ương mất 1 tháng, đưa ra trồng 3 tháng nữa, vị chi mất 4 tháng trời mới có ớt hái. Riêng 4 sào ớt của anh Bảo nhờ chăm sóc tốt nên năm nay đạt năng suất 2 tấn/sào. Với giá ớt hiện nay 3.500đ/kg, hái 1 sào ớt anh Bảo bán được 7 triệu đồng, tính ra chẳng còn lời lãi gì.

Theo tính toán của anh bảo, từ khi xuống giống đến khi thu hoạch, mỗi sào ớt “ngốn” mất khoản chi phí từ phân bón, thuốc BVTV hết 4 triệu đồng. Khi thu hoạch, thuê 1 công hái ớt hiện nay mất 200.000đ/ngày, mỗi ngày 1 công chỉ hái được 200kg ớt, như vậy 1 sào ớt mất thêm 2 triệu tiền thuê công hái, vị chi tổng chi phí 1 sào ớt mất đến 6 triệu đồng. Trong khi tiền bán 1 sào ớt chỉ có 7 triệu đồng.  Trong khi ớt chỉ địa đạt năng suất 2 tấn/sào như anh Bảo là rất hiếm, bình quân chỉ đạt 1,5 tấn/sào, với mức năng suất này nông dân trồng ớt ở Phù Mỹ năm nay lỗ đậm.

Ớt “bí” đầu ra

Từ trước đến nay, đầu ra của ớt trồng tại Bình Định hầu như lệ thuộc hoàn toàn vào thị trường Trung Quốc, thế nhưng hiện sức mua tại thị trường này đang rất yếu nên ớt bị sập giá  là chuyện đương nhiên.

Bà Phạm Thị Cúc (57 tuổi) ở xã Mỹ Hiệp (huyện Phù Mỹ, Bình Định), chủ đại lý thu mua ớt quy mô lớn chuyên cung cấp cho thị trường Trung Quốc, cho biết: “Những năm trước đây, vào thời điểm ớt ở Bình Định thu hoạch rộ, mỗi đêm tôi đưa sang Trung Quốc đến 50-60 tấn ớt tươi, khoảng 3 container lạnh. Thế nhưng hiện nay do thị trường Trung Quốc không còn thu ớt mạnh, giá mua lại thấp nên buộc thương lái phải mua ớt của nông dân giá thấp nhưng lượng hàng tiêu thụ cũng chẳng được bao nhiêu”.

Theo TS Nguyễn Thị Tố Trân, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định, hiện diện tích trồng ớt hàng năm ở tỉnh Bình Định gần 4.000ha. Nếu năm trước ớt được giá thì năm sau diện tích trồng ớt trên địa bàn sẽ tăng đột biến, nhiều diện tích trồng đậu phộng lập tức được nông dân chuyển sang trồng ớt. Tuy nhiên, từ trước đến nay đầu ra của ớt hầu như lệ thuộc hoàn toàn vào thị trường Trung Quốc, trong khi thị trường này tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhưng nếu ngành chức năng lo lắng giá ớt “sụt sùi” đưa ra khuyến cáo thì nông dân cũng không nghe, cứ nhắm mắt trồng.