Đoàn công tác Bộ NN-PTNT làm việc với Sở NN-PTNT Sóc Trăng về tình hình thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn (Ảnh: TX)
Trước đó, chiều 14/3, đoàn đã đến khảo sát tình hình XNM vùng ven biển, ghi nhận những thuận lợi và khó khăn của người dân một số vùng nuôi tôm và HTX thủy sản Hưng Phú, xã An Thạnh 3, huyện Cù Lao Dung.
Từ đầu tháng 3 đến tháng 4/2016, dự báo tình hình khô hạn, XNM cao điểm dọc theo vùng ven biển hai bên cửa sông Trần Đề - hạ nguồn sông Hậu. Trong những ngày qua, nắng gay gắt, độ mặn được các địa phương ghi nhận tăng cao gây thiệt hại SX nông nghiệp.
Đến nay, trong số gần 14.000 ha lúa còn trên đồng thì diện tích bị thiệt hại đã tăng hơn 9.600 ha. Trong đó lúa ĐX trên 4.600 ha (mức thiệt hại trên 70% hơn 1.780 ha). Riêng hơn 8.500 ha lúa vụ XH đã có trên 4.200 ha bị thiệt hại, với mức độ thiệt hại trên 70% hơn 2.300 ha.
Một người nông dân thẫn thờ nhìn những bông lúa chết khô vì nhiễm mặn. Ảnh: Trọng Đạt
Ở huyện Cù Lao Dung, vùng trồng mía nguyên liệu gần 7.000 ha cung cấp cho các nhà máy đường, có gần 200 ha bị thiệt hại trên 70%. Một số vườn trồng cây ăn trái ở 2 huyện Cù Lao Dung và Kế Sách bắt đầu có gần 100 ha đang bị tác động hạn mặn. Ở vùng nuôi thủy sản đã thả tôm nước lợ và cá có hơn 4.800 ha, nhưng đã bị thiệt hại do hạn, mặn và dịch bệnh 246 ha.
Theo Sở NN-PTNT Sóc Trăng, diễn biến thời tiết kéo dài từ năm 2015 cho thấy tổng lượng mưa các nơi trong tỉnh chỉ đạt từ 55,9 - 92,5% trung bình nhiều năm.
Trong khi mùa nước lũ từ thượng nguồn sông Mekong không về như mấy năm trước, mực nước sông Hậu thấp. Hệ quả bước vào đầu năm 2016 XNM sớm, theo các cửa sông Trần Đề, Mỹ Thanh dấn sâu vào đất liền, độ mặn từ 8‰ đến 23‰, cao hơn hằng năm từ 5‰ đến 7‰.
Cùng lúc này nhiệt độ trong toàn vùng đang tăng cao. Một số nơi cây trồng thiếu nước tưới. Ở vùng nuôi tôm, vì lo lắng độ mặn tăng cao người dân thả nuôi tôm chưa nhiều, đến nay diện tích tôm nước lợ trong tỉnh thả nuôi chỉ được hơn 2.500 ha.
Để đối phó trước tình hình hạn, XNM đang diễn ra khốc liệt, tỉnh Sóc Trăng đã xuất kinh phí từ nguồn vốn sự nghiệp thủy lợi năm 2016 hơn 76 tỷ đồng hỗ trợ các địa phương nạo vét, sửa chữa cấp bách các công trình chống hạn hán và XNM; đồng thời tỉnh tạm ứng hơn 13 tỷ đồng cho huyện Long Phú và thị xã Vĩnh Châu triển khai các công trình thủy lợi kịp thời.
Khô hạn và xâm nhập mặn ở ĐBSCL
Song song đó, Sở NN-PTNT phối hợp với các địa phương thực hiện giải pháp vận hành các hệ thống cống đập ngăn mặn, trữ ngọt bảo vệ các dự án vùng SX lúa cuối vụ ĐX và đầu vụ HT có khả năng thiếu nước tưới như: Vùng lúa Long Phú - Tiếp Nhật có hơn 30.900 ha; vùng lúa Quảnh lộ Phụng Hiệp có 51.000 ha; vùng lúa Kế Sách có 30.000 ha và vùng lúa Ba Rinh - Tà Liêm hơn 28.000 ha.
Hiện nay để chuẩn bị vụ nuôi thủy sản 2016, các cán bộ Chi cục Thủy sản Sóc Trăng đang theo dõi sát sao diễn biến thời tiết và quan trắc môi trường nước ở vùng nuôi; phối hợp lấy ý kiến từ địa phương và người dân nuôi tôm có kinh nghiệm để xây dựng khung mùa vụ và đưa ra khuyến cáo lịch thả giống trong thời gian tới.
Tuy nhiên về lâu dài, đối phó hạn, mặn vào mùa khô và thích ứng trước biến đổi khí hậu và nước biển dâng, tỉnh Sóc Trăng kiến nghị Bộ NN-PTNT xem xét một số dự án đầu tư thủy lợi phục vụ SX nông nghiệp, trong đó chú trọng cải tạo nâng cấp hệ thống kênh thủy lợi cấp - thoát nước phục vụ nuôi trồng thủy sản bền vững.
Thứ trưởng Vũ Văn Tám nhận định: Hiện nay tình hình thiệt hại về nuôi trồng thủy sản ở một số tỉnh của ĐBSCL khá nghiêm trọng. Do độ mặn tăng đột ngột nên người dân nuôi tôm chưa mạnh dạn thả giống.
Qua khảo sát thực tế một số vùng nuôi tôm, để hạn chế thiệt hại nuôi tôm và tăng sản lượng tôm, Sóc Trăng cần phát huy thế mạnh và nhân rộng các mô hình nuôi tôm – lúa; lúa – tôm càng xanh; tạo giống thủy sản thích ứng với độ mặn hiện nay. Tỉnh cần có quỹ hỗ trợ để giúp đỡ các nông hộ áp dụng phương thức nuôi vèo; đồng thời cảnh báo và thông tin rộng rãi đến người dân, tìm cách trữ và đưa nước ngọt vào những vùng bị ảnh hưởng.
