Sớm khắc phục những rào cản để xây dựng NTM hiệu quả

Trong giai đoạn 2021-2023, vốn đầu tư phát triển cho Chương trình NTM của huyện Tây Giang (Quảng Nam) được ngân sách bố trí gần 46 tỷ đồng. Từ nguồn vốn này, địa phương đã lồng ghép để thực hiện nhiều chương trình, dự án từng bước thực hiện các tiêu chí trong xây dựng NTM. Đến thời điểm hiện tại, toàn huyện đạt trung bình 13,6 tiêu chí.

Cùng với Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững và Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025, Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2021- 2025 đã có những đóng góp quan trọng làm thay đổi bộ mặt nông thôn, miền núi; nhiều mô hình phát triển sản xuất có hiệu quả được nhân rộng. Nhờ đó, thu nhập bình quân trên người tăng lên 30 triệu đồng/người/năm, tăng 3 triệu so với cuối năm 2023).

Theo ông Nguyễn Văn Lượm, Chủ tịch UBND huyện Tây Giang, so sánh theo bộ tiêu chí mới thì đến nay huyện đã đạt 137/190 tiêu chí. Tuy nhiên, đối với chương trình xây dựng NTM trên địa bàn hiện nay thì 2 tiêu chí khó khăn nhất là tiêu chí về thu nhập và giảm nghèo đa chiều. Trong giai đoạn 2021-2025, việc thực hiện các chương trình giảm nghèo có những kết quả khả quan, tuy nhiên đến nay, hầu hết các xã vẫn chưa hoàn thành tiêu chí số 11 về giảm nghèo đa chiều.

Ngay cả 3 xã đã đạt chuẩn là A Nông, A Tiêng và xã Lăng đều rớt 2 tiêu chí nói trên. Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2021-2025, bộ tiêu chí NTM với nhiều chỉ tiêu, mức đạt chuẩn cao hơn nên nhiều xã bị rớt tiêu chí, khó khăn trong duy trì nâng chuẩn. Ngoài ra, việc duy trì, nâng chuẩn các tiêu chí tại các xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016 - 2020 chưa hiệu quả, dẫn đến một số tiêu chí bị rớt.

“Nguồn lực đầu tư xây dựng NTM trong giai đoạn 2021-2025 chỉ bố trí cho hai xã đăng ký về đích NTM là Bhalêê và Axan. Các xã đăng ký không còn dưới 15 tiêu chí khó khăn không thể hoàn thành theo kế hoạch lộ trình đề ra. Nguồn vốn hỗ hỗ trợ giai đoạn 2021-2025 chưa đảm bảo thực hiện các mục tiêu trong xây dựng NTM. Việc lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình MTQG chưa được quan tâm đúng mức, chưa thật sự gắn với các tiêu chí NTM để đảm bảo chuẩn theo lộ trình đề ra. Vấn đề nợ đọng xây dựng cơ bản ở xã, huyện cũng là bài toán nan giải của địa phương…”, ông Lượm nói.

Bên cạnh những nguyên nhân khách quan, hiện nay một số địa phương chưa tích cực chủ động xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện duy trì, nâng cao chất lượng các chỉ tiêu, tiêu chí NTM và chưa thực sự phát huy hết nội lực trong nhân dân. Đối với các thôn xây dựng NTM kiểu mẫu, do nguồn vốn được bố trí giai đoạn 2016-2020 chủ yếu đầu tư vào các hạng mục công trình như điện, đường, mương thoát nước…nên các tiêu chí còn lại (tiêu chí mềm) rất khó  thực hiện để đạt chuẩn giai đoạn đoạn 2021-2025.

Từ thực tế này, lãnh đạo huyện Tây Giang cho rằng, để chương trình xây dựng NTM đạt hiệu quả hơn thì cần có phương án lồng ghép hiệu quả nguồn kinh phí từ các chương trình MTQG và các nguồn vốn khác để thực hiện các dự án phát triển sản xuất. Trong đó ưu tiên thực hiện các dự án liên kết chuỗi, các dự án cộng đồng hướng đến liên kết chuỗi nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập, giảm nghèo.