Theo quan niệm dân gian, Tết đến là lúc thần linh phải về chầu trời, do đó dễ bị ác quỷ xâm nhập, quấy phá nên cần có “bảo bối” như cây nêu để xua đuổi tà ma. Ngoài ra, cây nêu ngày Tết còn mang ý nghĩa cầu mong một năm mới suôn sẻ, mùa màng tươi tốt, quốc thái dân an.
Ở các thành phố lớn khó tìm thấy cây nêu nhưng tại các vùng nông thôn tỉnh Hà Tĩnh, phong trào trang trí cây nêu trở thành dịch vụ “hot”, thu lãi khá trong những ngày giáp Tết Nguyên đán 2023.
Khoảng ngày 10/12 âm lịch trở đi, nhóm thợ 5 người làm dịch vụ tại gia đình ông Lê Trần Hữu Sáng (65 tuổi), ở thôn Châu Hạ, xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà bắt đầu nhận đơn trang trí cây nêu dựng cho các hộ gia đình trong xã.
Để đảm bảo nguồn cung, cách đây gần một tháng, con trai ông Sáng vượt quãng đường hơn 100km ra tận Đô Lương (Nghệ An) đặt mua 200 cây tre rồi thuê xe chở về.
Phần lá đủng đỉnh để trang trí trên cây tre được mua ở huyện miền núi Hương Khê (Hà Tĩnh). Loại cây này mọc tự nhiên trong rừng, được người dân miền núi bán với giá 50.000 đồng/bó có 10 cành. Khi mua về sẽ cắt phần lá lấy nhánh nhỏ, bỏ nhánh to.
Để làm được thế nêu đẹp, ông Sáng chọn cây tre già, thẳng, dài từ 10 – 12m. Trước khi trang trí, người thợ sẽ gọt sạch các mắt cây tre.
Sau đó quấn lá đủng đỉnh lên thân tre. Việc này được thực hiện bởi 2 người. Một người bó, giữ lá và một người dùng dây rút nhựa buộc thật chặt.
Công đoạn tiếp theo là quấn bóng nháy nhằm tăng sự lung linh cho cây nêu vào buổi tối.
“Năm nay gia đình tôi chỉ nhận đặt hàng trước làm 50 cây nêu, còn lại làm bán lẻ cho người dân trong xã. Thời tiết những ngày cận tết thất thường, mưa nhiều nên chúng tôi phải làm thật tỉ mỉ để đảm bảo không hư hỏng phần lá đủng đỉnh trang trí hay rò rỉ điện đèn nháy”, anh Sử, con trai ông Sáng chia sẻ.
Ngoài đèn nháy, theo yêu cầu của khách hàng, cây nêu còn trang trí thêm dây kim tuyến, đèn lồng, đèn ông sao và cờ tổ quốc.
Để giao hàng đúng hẹn, gia đình ông sáng làm việc từ 6h đến 21h30, có hôm “tăng ca” đến 0h.
“Mỗi cây nêu chúng tôi bán từ 1,2 - 1,7 triệu đồng, trừ chi phí nguyên vật liệu, chúng tôi lãi khoảng 400-500 ngàn đồng/cây. Như vậy, dịp này, chúng tôi bỏ túi khoảng 20 triệu đồng”, ông Sáng nhẩm tính.
Theo ông, gia đình bén duyên nghề “đem Tết đến cho mọi nhà” đã 5 năm nay. Đây là nghề phụ trong dịp Tết, còn bình thường gia đình ông làm nghề thợ xây.
Dựng cây nêu hay lễ thượng nêu thường được người dân thực hiện vào ngày 23 tháng Chạp, tức ngày ông Công, ông Táo về trời. Còn ngày hạ nêu vào mùng 7 tháng Giêng. Tuy nhiên, không ít gia đình do đặc thù công việc phải đến ngày 28 – 29, tháng Chạp họ mới dựng cây nêu.
