Diễn đàn Thúc đẩy đầu tư có trách nhiệm, đầu tư xanh cho tăng trưởng xanh ngành nông nghiệp do Bộ NN-PTNT và Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản đồng chủ trì, là cơ hội để các nhà đầu tư và chuyên gia Nhật Bản chia sẻ kinh nghiệm với đối tác Việt Nam về các giải pháp công nghệ cao, phát triển nông nghiệp thông minh, và hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp Việt Nam.
Ông Tô Việt Châu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, nhấn mạnh rằng Việt Nam cần thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư có tiềm lực về công nghệ và vốn, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp hiện đại và bền vững.
Theo đại diện Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ NN-PTNT), từ lâu Nhật Bản đã là đối tác chiến lược quan trọng của Việt Nam trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là nông nghiệp. Nhật Bản có thế mạnh về công nghệ tiên tiến và kinh nghiệm quản lý. Các doanh nghiệp Nhật Bản luôn đi đầu trong ứng dụng công nghệ cao và thúc đẩy phát triển nông nghiệp thông minh, điều mà Việt Nam rất cần để đạt được mục tiêu tăng trưởng và phát triển bền vững.
Theo đại diện Vụ Hợp tác quốc tế, một yếu tố quan trọng nữa trong hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản là các chính sách ưu đãi về đầu tư vào nông nghiệp của Việt nam, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao. Việt Nam và Nhật Bản ngoài việc đã có Hiệp định Đối tác kinh tế giữa hai bên, còn là thành viên chung của 3 Hiệp định thương mại tự do (CPTPP, RCEP và VJEPA). Các FTA giúp tạo ra môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam, đồng thời hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất và xuất khẩu trong ngành nông nghiệp.
"Trong 10 tháng năm 2024, tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam đã đạt gần 27 tỷ USD, và con số này đã tăng lên 31 tỷ USD vào cuối tháng 11, cho thấy tốc độ tăng trưởng nhanh chóng. Trong đó, Nhật Bản chiếm khoảng 10% tổng vốn đầu tư", đại diện Vụ Hợp tác quốc tế thông tin và cho biết thêm, Việt Nam hiện đang có những điểm sáng mới, chuyển đổi trong cơ cấu đầu tư, nguồn lao động dồi dào, tăng cường tham gia đầu tư vào các lĩnh vực nông nghiệp và thực phẩm. Bên cạnh đó, cơ chế thúc đẩy hợp tác công tư (PPP) cũng đang mở ra dư địa lớn cho hợp tác đầu tư giữa Việt Nam và Nhật Bản.
Về phía Nhật Bản, ông Sato Fumiaki, Phó Giám đốc Cục Xuất khẩu và quan hệ quốc tế khẳng định nhiều điểm tương đồng giữa Việt Nam và Nhật Bản khi cả hai quốc gia có nhiều điểm chung về khí hậu và thiên nhiên phong phú, đặc biệt trong việc trồng trọt và sản xuất lương thực, với gạo là một mặt hàng lương thực chính.
Các xu hướng FDI vào nông nghiệp hiện nay bao gồm ứng dụng trí tuệ nhân tạo, tự động hóa trong canh tác, chăn nuôi, chế biến, cũng như phát triển canh tác thông minh có kiểm soát môi trường, và blockchain. Chuỗi cung ứng được kiểm soát bằng công nghệ số, đồng thời phát triển công nghệ sinh học và biến đổi gen để tối ưu hóa hiệu quả đầu tư mà không gây tác động tiêu cực đến sức khỏe con người.
Dư địa lớn cho hợp tác xã nông nghiệp
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Thanh Mộng, Giám đốc Công ty TNHH Sorimachi Việt Nam, cho biết, việc áp dụng các phần mềm công nghệ cao như FaceFarm và WACA đang là cơ hội lớn cho các hợp tác xã nông nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt trong các dự án trọng điểm về phát triển bền vững, phát thải thấp của Bộ NN-PTNT.
Một ví dụ thành công của ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp là hợp tác xã rau sạch Chúc Sơn. Với 66 thành viên và vùng sản xuất đạt chứng nhận VietGAP cũng như GlobalGAP, hợp tác xã này đã áp dụng FaceFarm để truy xuất nguồn gốc sản phẩm của từng hộ sản xuất và từng thửa ruộng. Việc sử dụng công nghệ nhằm giúp quản lý toàn bộ quy trình sản xuất từ khâu lập kế hoạch, ghi chép nhật ký sản xuất, tổng hợp chi phí sản xuất, truy xuất nguồn gốc, quản lý vùng từ trồng trọt đến thu hoạch và tiêu thụ.
Được sự hỗ trợ của Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (Bộ NN-PTNT) và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, phần mềm FaceFarm được phát triển đã giúp hợp tác xã nâng cao hiệu quả kinh tế và tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng.
Ngoài ra, phần mềm kế toán hợp tác xã nông nghiệp WACA cho phép lãnh đạo hợp tác xã nắm bắt tình hình tài chính kịp thời, bao gồm các tính năng nổi bật như: quản lý vốn góp, cung ứng và sử dụng dịch vụ, phân chia lợi nhuận của xã viên, hỗ trợ kê khai thuế, tự động tổng hợp báo cáo tài chính.
Dữ liệu vệ tinh giám sát độ chính xác trong thực hành nông nghiệp
Công ty Sagri đã hợp tác với Công ty TNHH Sorimachi, các hợp tác xã và Sở NN-PTNT tại Kiên Giang, Đồng Tháp thí điểm mô hình về sử dụng dữ liệu thông tin từ vệ tinh và trí tuệ nhân tạo AI giám sát canh tác ngập khô xen kẽ (AWD) ở Đồng bằng sông Cửu Long. Sáng tạo này giúp người dân tiết kiệm nước và chi phí tưới tiêu, tiết kiệm công lao động và đảm bảo năng suất.
Dự án hiện đang phát triển các công nghệ giám sát mô hình "ngập - khô xen kẽ" (AWD) như phân tích đất dựa trên dữ liệu vệ tinh, đưa ra hình ảnh trực quan, số liệu rõ ràng, từ đó đưa ra khuyến cáo về lượng phân bón phù hợp, giúp nông dân giám sát hiện trạng cây trồng trên đất. Ngoài ra, kiểm soát mực nước thông qua giải đoán dữ liệu vệ tinh, đưa ra kết quả giám sát tại ruộng khách quan, đáng tin cậy cho bà con nông dân.
Việc sử dụng dữ liệu vệ tinh và AI để nắm bắt tình trạng quản lý nước của ruộng lúa áp dụng kỹ thuật AWD nhằm giảm phát thải khí mê-tan, và sử dụng dữ liệu này làm bằng chứng đáng tin cậy hơn so với phương pháp hiện tại (sổ ghi chép của nông dân).
Hoạt động thúc đẩy hợp tác nông nghiệp công nghệ cao nằm trong khuôn khổ Dự án "Hỗ trợ mở rộng chiến lược nước ngoài của ngành thực phẩm năm 2024" do Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản (MAFF) phát triển, ủy quyền cho Công ty ONE-VALUE thực hiện kết nối các đối tác doanh nghiệp Nhật Bản.
Một số mô hình ứng dụng kỹ thuật công nghệ cao, bền vững tương thích với mô hình sản xuất nông nghiệp tại Việt Nam khác được giới thiệu tại Diễn đàn, bao gồm: giải pháp tưới tiêu tiết kiệm, thông minh trên điện thoại di động do Công ty TIS Inc phát triển; kiểm soát môi trường trong hệ thống ngành làm vườn ở Việt Nam của Công ty Wantanabe pipe; kinh doanh trồng nấm sử dụng hệ thống giám sát môi trường nhà kính từ Công ty TNHH Hokken; thiết bị điều chỉnh mực nước tự động do Công ty TNHH DENSO MANUFACTURING Việt Nam phát triển...