Tìm ra thủ phạm khiến ruồi xuất hiện nhiều
Chiều 20/7, cuộc đối thoại 3 bên giữa UBND xã Thành Công (huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa), đại diện Công ty VIHAD và người dân thôn Đồng Hội diễn ra khá căng thẳng, qua đó làm rõ được nhiều vấn đề mà người dân bức xúc.
Mở đầu cuộc đối thoại, người dân thôn Đồng Hội cho rằng, số lượng ruồi xuất hiện bất thường xuất phát từ việc bón phân gà tươi cho 30ha cây ăn quả của Công ty VIHAD.
“Trước khi có vườn cây ăn quả, môi trường sống của người dân trong lành. Kể từ khi doanh nghiệp bón phân cho cây cam, tình trạng ruồi xuất hiện ngày càng nhiều. Người dân yêu cầu Công ty VIHAD phải có trách nhiệm về việc này”, một hộ dân chia sẻ tại cuộc đối thoại.
Nhiều hộ gia đình thôn Đồng Hội khốn khổ vì ruồi xuất hiện nhiều bất thường kể từ khi vườn cam của Công ty VIHAD nhập phân gà tươi để bón cho cây. Ảnh: TT.
Bên cạnh đó, nhiều hộ dân khác đề nghị doanh nghiệp cung cấp hồ sơ, thủ tục liên quan đến vấn đề môi trường khi thực hiện dự án trồng cây ăn quả theo hướng công nghệ cao; làm rõ vấn đề ô nhiễm môi trường xung quanh khu vực trại cam; vấn đề xử lý môi trường để đảm bảo cuộc sống người dân…
Ông Nguyễn Anh Xuân, đại diện doanh nghiệp VIHAD thừa nhận, nguyên nhân chính khiến ruồi bủa vây làng với số lượng lớn, xuất phát từ việc doanh nghiệp nhập phân gà tươi để bón cho cây ăn quả.
“Chúng tôi cũng là đơn vị làm nông nghiệp, cũng không làm gì ảnh hưởng đến môi trường nhiều quá. Lượng ruồi phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp chỉ 70-80% thôi. Còn lại là phát sinh từ khu vực gần lân cận", ông Xuân cho biết.
Mặc dù thừa nhận trách nhiệm trước nạn ruồi bủa vây làng, nhưng đại diện Công ty VIHAD đưa ra lý lẽ để giải thích cho hành vi này: "Côn trùng mà không sống nổi thì chúng ta cũng không sống nổi ở môi trường này", ông Xuân cho biết.
Trung bình mỗi ngày, các hộ dân thôn Đồng Hội có thể diệt và xử lý từ 2 - 3kg ruồi.
Đại diện Công ty VIHAD cam kết sẽ xử lý vấn đề trên bằng cách phun thuốc diệt ruồi trong những ngày tới: “Ngay ngày mai nếu trời không mưa, chúng tôi sẽ phun thuốc diệt ruồi xung quanh khu vực này. Tuy nhiên, việc diệt ruồi không thể xử lý triệt để trong vài ngày. Mong bà con thông cảm cho doanh nghiệp. Công ty VIHAD xin rút kinh nghiệm, sang năm sẽ không mang phân gà về bón cho cây làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của bà con mà sẽ sử dụng loại phân khác”, ông Xuân nói.
Khi người dân hỏi về tác hại của thuốc diệt ruồi tới sức khỏe người dân nếu triển khai phun thuốc trên phạm vi rộng, ông Xuân không trả lời thẳng vào vấn đề: “Chúng tôi đã mua được thuốc diệt ruồi, tuy nhiên, nếu bà con thấy loại thuốc nào hiệu quả thì giới thiệu cho doanh nghiệp để triển khai”.
Lơ mơ về giấy phép môi trường
Trả lời câu hỏi của người dân thủ tục, hồ sơ giấy phép bảo vệ môi trường cho dự án trồng cây ăn quả theo hướng công nghệ cao, đại diện Công ty VIHAD trả lời vòng vo: “Dự án trồng cây ăn quả có thể xem là cách làm nông nghiệp sạch. Dù (phân gà tươi) phát sinh ruồi, nhưng nó là phân hữu cơ. Tới đây công ty sẽ khắc phục và sang năm sẽ không dùng phân gà nữa. Trong hoạt động cũng phải có dung sai của nó chứ không thể như kiểu 1+1=2 được”, ông Xuân nói.
Chưa thỏa mãn với câu trả lời này, người dân yêu cầu đại diện Công ty VIHAD trả lời thẳng vào vấn đề chính: “Công ty thực hiện dự án có giấy phép môi trường không?”
Trước sự truy vấn của người dân, ông Xuân bỗng im lặng trên bục phát biểu. Trong khi đó, một đại diện khác của Công ty VIHAD thay mặt ông Xuân cho biết, sẽ thông tin sau cho người dân về vấn đề này.
“Việc có hay chưa (có hồ sơ thủ tục bảo vệ môi trường - PV) chúng tôi còn phải điện đàm với công ty để nắm lại”, vị đại diện Công ty VIHAD cho hay.
Ông Nguyễn Anh Xuân, đại diện Công ty VIHAD trả lời người dân tại cuộc đối thoại. Ảnh: Quốc Toản.
Về vấn đề sử dụng phân để bón cho cây, trước đó, Công an huyện Thạch Thành cho biết, việc xử lý chất thải rắn có nguồn gốc hữu cơ trong chăn nuôi để làm phân bón của Công ty là không đúng trong nội dung đề xuất dự án đầu tư. Mặt khác, trong quá trình xây dựng và hoạt động, ngoài giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đề xuất đầu tư dự án, quyết định chấp thuận dự án, Công ty VIHAD không cung cấp các loại hồ sơ, thủ tục liên quan đến bảo vệ môi trường theo quy định.
Tại cuộc đối thoại, ông Trương Văn Khuyến, Chủ tịch UBND xã Thành Công kết luận, thông tin người dân thôn Đồng Hội phản ánh bị lượng lớn ruồi bủa vây, làm đảo lộn cuộc sống là đúng thực tế. Để đảm bảo môi trường sống xung quanh, UBND xã Thành Công yêu cầu doanh nghiệp cam kết với người dân, dưới sự chứng kiến của chính quyền địa phương trong thời gian tới sẽ không sử dụng phân gà để bón cho cây trồng. Được biết, thời gian gần đây, Công ty VIHAD đã nhập cả trăm tấn phân gà để bón cho vườn cây ăn quả. Số lượng phân còn tồn đọng trong trang trại hiện còn khoảng 50 tấn.
Mặc dù Công ty VIHAD cam kết sẽ xử lý vấn đề ruồi xuất hiện nhiều trong khu dân cư, thế nhưng xung quanh vụ việc này, còn rất nhiều vấn đề cần được làm rõ, cụ thể: Việc sử dụng phân gà tươi bón cho vườn cây ăn quả có đảm bảo vệ sinh môi trường không? Đánh giá mức độ ô nhiễm (nếu có) về nguồn nước, không khí... xung quanh khu vực thôn Đồng Hội ra sao? Việc phun thuốc diệt ruồi có phải là giải pháp tối ưu nhất khi lượng phân gà tươi tồn dư tại vườn cây ăn quả còn rất lớn? Trách nhiệm của Công ty VIHAD và cơ quan quản lý ra sao đối với sự việc trên?
Luật sư Trần Hoàng Vũ, Giám đốc Công ty Luật TNHH AEC. Ảnh: Nhân vật cung cấp.
Dưới góc nhìn pháp lý, Luật sư Trần Hoàng Vũ, Giám đốc Công ty Luật TNHH AEC cho rằng, hành vi của Công ty VIHAD nhập phân gà chưa qua xử lý về để bón cho cây trồng, làm xuất hiện tình trạng ruồi muỗi trong trang trại và khu vực xung quanh ảnh hưởng đến đời sống người dân trong thôn, gây ô nhiễm môi trường là vi phạm Luật Bảo vệ môi trường.
"Việc sử dụng chất thải từ hoạt động chăn nuôi để làm phân bón hữu cơ, nước tưới cây hoặc mục đích khác phải thực hiện theo quy định của Chính phủ. Hành vi nêu trên của Công ty VIHAD đã gây ảnh hưởng đến đời sống các hộ gia đình trong thôn, do đó Công ty VIHAD phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại (nếu có) theo quy định của pháp luật. Việc xác định thiệt hại và bồi thường thiệt hại đối với tài sản và lợi ích hợp pháp của các hộ gia đình do hậu quả của môi trường bị ô nhiễm được thực hiện theo quy định của pháp luật dân sự", Luật sư Vũ nhận định.
Cũng theo Luật sư Vũ, việc Công ty VIHAD cam kết dùng thuốc để phun diệt ruồi trong khu dân cư có thể coi là biện pháp khắc phục hậu quả nhưng không được xem là biện pháp xử lý tận gốc vấn đề ô nhiễm làm phát sinh ruồi, muỗi.
"Việc dùng thuốc để phun diệt ruồi chỉ là biện pháp xử lý tạm thời. Nếu Công ty VIHAD không đưa ra những biện pháp cụ thể hơn trong việc xử lý các chất thải rắn, phân bón thì ruồi muỗi vẫn tiếp tục xuất hiện tấn công cuộc sống của người dân ảnh hưởng tới môi trường sống người dân. Thêm vào đó, việc sử dụng thuốc để phun diệt ruồi được coi là biện pháp xử lý hoá học, về lâu dài có thể ảnh hưởng tới sức khoẻ con người", Luật sư Vũ cho hay.
Trước đó, hàng chục hộ dân tại thôn Đồng Hội (xã Thành Công, huyện Thạch Thành, Thanh Hóa) mất ăn mất ngủ vì ruồi xuất hiện với số lượng lớn khoảng vài tháng trở lại đây. Nhiều người dân thôn Đồng Hội nghi ngờ cho rằng, việc ruồi xuất hiện nhiều và bất thường là do Công ty VIHAD bón phân cho cây trồng bằng phân gà chưa qua xử lý gây ô nhiễm môi trường.
Ông Định Văn Hưng, Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Thành, cho biết: "Lãnh đạo huyện đã chỉ đạo và phối hợp với các đơn vị liên quan xử lý các khu vực phát sinh ruồi nhặng bằng việc phun thuốc diệt ruồi. Sở NN-PTNT cũng hỗ trợ huyện hơn 100 lít thuốc diệt ruồi để xử lý vấn đề này. Về lâu dài, chúng tôi sẽ kiểm tra, làm rõ lượng phân bón tươi tồn dư trong tại cơ sở trồng cam, giải quyết tận gốc việc phát sinh ấu trùng".
