UBND huyện Cát Tiên vừa có ý kiến đề xuất UBND tỉnh Lâm Đồng, trong trường hợp thật cần thiết thì chặn dòng sông Đồng Nai để cứu lúa, hoa màu.
Những năm gần đây, do việc chặn dòng tích nước ở các công trình thủy điện phía thượng nguồn nên vùng hạ lưu Cát Tiên, Đạ Tẻh, Đạ Huoai… ở Lâm Đồng càng thêm thiếu nước tưới nghiêm trọng trong mùa khô. Nhiều công trình thủy lợi đã xuống cấp, không đảm bảo cung cấp nước theo công suất thiết kế.
Tính đến thời điểm này hầu hết các hồ tích nước đã xuống thấp hơn mực nước thiết kế và đang xuống mực nước chết. Trong khi, từ nhiều tháng qua, Lâm Đồng hầu như không có mưa. Bởi vậy, hàng ngàn ha lúa của các huyện Cát Tiên, Đạ Tẻh… đối mặt với nguy cơ hạn hán nghiêm trọng.
Vào cao điểm mùa khô (theo dự báo là cuối tháng 5 tới), hầu như tất cả các trạm bơm trên sông Đồng Nai thuộc huyện Cát Tiên hầu như không phát huy được tác dụng vì nguồn nước sông không có để bơm. Năm nay, theo dự báo, tình trạng hạn hán ở Lâm Đồng sẽ diễn ra gay gắt hơn nhiều so với nhiều năm trước.
Các trạm bơm sông Đồng Nai phải được nối thêm đường ống mới bơm được nước
Tại Cát Tiên có khoảng 3.200/8.000 ha lúa cùng với hàng ngàn ha bắp thiếu nước trong những ngày tới. Còn Đạ Tẻh (giáp với huyện Cát Tiên), vựa lúa thứ hai của Lâm Đồng, nếu không kể hơn 800 ha lúa và cây công nghiệp ở những vùng không có công trình thủy lợi thì vẫn còn ít nhất 1.000 ha lúa có thủy lợi cũng phải “đứng khô” vì công trình không phát huy được hiệu quả.
Sau khi được công nhận nhãn hiệu độc quyền “Lúa gạo Cát Tiên”, tỉnh Lâm Đồng đã xây dựng tại 2 huyện Cát Tiên và Đạ Tẻh “cánh đồng mẫu” SX giống OM4900 “chuẩn” để tạo ra sản phẩm gạo mang thương hiệu “Lúa gạo Cát Tiên”. Dự kiến trong năm 2013, diện tích lúa OM4900 của Cát Tiên sẽ được mở rộng lên 120 ha. Và, theo quy hoạch chung của tỉnh, vùng chuyên canh lúa mang nhãn hiệu lúa gạo Cát Tiên (chủ yếu là giống OM4900) sẽ được mở rộng lên khoảng 6.000 ha (kể cả “cánh đồng mẫu”) để mỗi năm cung cấp cho thị trường 25.000 tấn gạo đặc sản.
Có thể thấy, diện tích cánh đồng mẫu được quy hoạch SX giống lúa mang thương hiệu đặc sản “Lúa gạo Cát Tiên” chủ yếu được trồng dọc theo sông Đồng Nai. Về lâu dài, con sông này không thể có đủ nước tưới lúa trong mùa khô bởi ở phía thượng nguồn có hàng loạt công trình thủy điện tích nước.
Theo ông Ngô Xuân Hiển, Chủ tịch UBND huyện Cát Tiên, suy cho cùng, việc chặn dòng cứu cây trồng (đặc biệt là cây lúa đặc sản) trong những ngày sắp tới nếu có diễn ra thì đó cũng chỉ là giải pháp tình thế. Vấn đề là làm thế nào để trả lại cho dòng sông này sự trong lành và luôn luôn đầy nước như những năm đầu khi hai vùng kinh tế mới Cát Tiên và Đạ Tẻh được hình thành.
