Đã có một thời dư luận than phiền về văn mẫu vì làm giảm tinh thần sáng tạo của học sinh. Hiện tượng phản giáo dục ấy chưa được khắc phục thì bây giờ công chúng lại ngao ngán vì… chất lượng văn mẫu.
Cuốn sách “Những bài tập làm văn mẫu lớp 8”
Cuốn sách “Những bài tập làm văn mẫu lớp 8” đang khiến các bậc phụ huynh lo lắng bởi nội dung quá thảm hại.
Trước đây, văn mẫu vốn chỉ dành làm sách tham khảo cho giáo viên, do những giáo sư uy tín như Trương Chính hay Nguyễn Đình Chú biên soạn.
Về sau, khi nhu cầu đọc thêm tăng cao, văn mẫu dành cho học sinh cũng xuất hiện, do những nhà giáo có kinh nghiệm giảng dạy môn văn như Lương Duy Cán hay Trần Đồng Minh đứng ra tuyển chọn.
Cách làm sách văn mẫu thuở sơ khai là in lại những bài văn đoạt giải học sinh giỏi văn cấp quốc gia, hay các cuộc thi học sinh giỏi văn của Hà Nội hay TP HCM. Thẳng thắn đánh giá, những cuốn văn mẫu đầu tiên đều rất đáng đồng tiền bát gạo.
Đáng tiếc, khi lĩnh vực xuất bản được xã hội hóa, thì Nhà xuất bản Giáo dục không còn giữ vai trò độc quyền để in sách tham khảo, khiến văn mẫu không còn giá trị “mẫu” nữa.
Nhiều đơn vị xuất bản lao vào cuộc đua ấn hành văn mẫu, khiến mảng sách nhạy cảm này trở thành một thị trường bát nháo và hỗn loạn. Cuốn sách “Những bài tập làm văn mẫu lớp 8” vừa bị phanh phui là một ví dụ ê chề!
Nhóm tác giả Trương Thị Hằng, Nguyễn Thị Tuyết Nhung, Đào Thị Thủy, Nguyễn Thị Dậu đồng đứng tên biên soạn cuốn sách “Những bài tập làm văn mẫu lớp 8” đều có học vị thạc sĩ.
Vậy mà không chỉ hành văn chuệch choạc, hàng loạt kiến thức ngây ngô trong cuốn sách đã được độc giả chỉ ra.
Sự cẩu thả thể hiện rõ ngay trong chính mỗi bài. Ví dụ, với đề bài "Thuyết minh về con trâu trong công việc nhà nông", dàn ý viết “trâu có thời gian mang thai 11 tháng”, thì phần bài làm lại viết “thời gian mang thai của trâu kéo dài 12 tháng”.
Thử hỏi, 1 tháng dôi dư kia, học sinh trung học phổ thông biết vứt đi đâu?
Không cần phải trích lục đến tài liệu khoa học của Viện Chăn nuôi, hầu hết người dân có chút hiểu biết về nông thôn đều có thể khẳng định trâu có thời gian mang thai khoảng 320 - 325 ngày.
Không ai dám tự tin về khả năng bách khoa toàn thư của bản thân, nhưng khi đã biên soạn sách thì phải cẩn thận tra cứu kỹ lưỡng. Nếu tôn trọng nghề nghiệp, thì chỉ cần một thao tác trên mạng là có thể có đáp án chính xác.
Đáng tiếc, nhóm thạc sĩ trên cứ vô tư “phán” lung tung, thậm chí ngang nhiên kết luận “trâu vừa sinh ra đã biết ăn cỏ ngoài bú mẹ”!
Những thiếu sót về kiến thức phổ thông có thể bỏ qua, nếu biện giải thạc sĩ văn chương thường… lơ mơ. Tuy nhiên, khi bàn trực tiếp về văn chương thì cuốn sách “Những bài tập làm văn mẫu lớp 8” càng bộc lộ thái độ tùy tiện và lệch lạc về cảm nhận tác phẩm.
Bài thơ “Nhớ rừng” rất nổi tiếng của Thế Lữ, mượn lời một con hổ trong vườn bách thú để bộc lộ tâm tình.
Không ngờ, văn mẫu lại phân tích: “Đó là những ngày đầy nguy nan khi sống trong rừng bị con người truy sát, con hổ run sợ nép vào nơi bí mật đợi chết với cảm giác mặt trời chói gắt trên cao, thiêu đốt gan ruột mình”.
Có sự nhầm lẫn nào ở đây chăng? Một bài cảnh báo săn bắt thú rừng đã đánh tráo bài tập làm văn chăng?
Bài thơ “Nhớ rừng” toàn cảm xúc một chúa sơn lâm sa cơ “gặm một khối căm hờn trong cũi sắt, ta nằm dài trông ngày tháng dần qua”, có câu nào nói về nỗi sợ hãi bị truy sát đâu? Văn mẫu của thạc sĩ đúng là “giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm”!
“Những bài tập làm văn mẫu lớp 8" do NXB Văn hóa Thông tin ấn hành, không chỉ đáng lo ngại về chất lượng văn mẫu, mà còn nhắc nhở về trình độ thạc sĩ văn chương hiện nay!
Nếu tất cả luận văn thạc sĩ văn chương và tiến sĩ văn chương được in ra, thì chắc chắn lắm chuyện dở khóc dở mếu!
