Sau hàng loạt vụ tàu cá Trung Quốc xâm phạm sâu vùng biển Việt Nam, Hội Nghề cá Việt Nam đã "cực lực phản đối các tàu nước ngoài, nhất là tàu Trung Quốc ngang nhiên vi phạm trắng trợn chủ quyền biển, đe dọa tính mạng ngư dân Việt Nam". 
PGS.TS Võ Văn Trác
Thưa ông, việc tính mạng, tài sản của ngư dân Việt Nam bị đe dọa như vừa qua đang diễn ra thường xuyên?
Từ đầu năm nay tới giờ, tình trạng này đã xảy ra một cách liên tục và tính chất ngày càng nghiêm trọng. Thậm chí ngay trên vùng biển của mình, có những tàu nước ngoài đã nổ súng bắn thẳng vào tàu cá Việt Nam gây thương vong. Mới đây nhất là vụ việc vào chiều tối 31/5, bốn tàu đánh bắt cá ngừ đại dương của ngư dân Phú Yên, khi đang đánh bắt ngay trong vùng biển Trường Sa của Việt Nam thì bị 3 tàu của Trung Quốc bắn đuổi.
Hội viên ngư dân của Hội Nghề cá Việt Nam tại các tỉnh ven biển như Phú Yên, Bình Thuận, Quảng Ngãi, Bình Định…, cũng phản ánh hiện nay tàu nước ngoài thường xuyên xâm phạm vùng biển của Việt Nam, có khi kéo thành đoàn lên tới vài chục chiếc. Nhất là từ khi Trung Quốc thông báo lệnh cấm biển thì tàu của Trung Quốc gia tăng các hoạt động thuộc khu vực biển Đông, xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền biển và cản trở hoạt động tàu cá Việt Nam.
Hậu quả những hành động ấy là gì?
Những hành động trên đã gây ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh tế biển của Việt Nam đặc biệt là khai thác, đánh bắt cá trên biển, gây tâm lý hoang mang, lo lắng cho ngư dân. Họ không dám đi đánh bắt xa bờ vì sợ bị tàu lạ đâm chìm, bị bắt, bị tịch thu tàu thuyền và các phương tiện khai thác. Vì thế Hội Nghề cá Việt Nam cực lực phản đối các tàu nước ngoài, nhất là tàu Trung Quốc ngang nhiên vi phạm trắng trợn chủ quyền biển, đe dọa tính mạng ngư dân Việt Nam.
Trước hành động ấy chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ ngư dân?
Hội Nghề cá vừa gửi văn bản tới Văn phòng Chính phủ, Bộ NN-PTNT, Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng và Ban Đối ngoại Trung ương, về việc tăng cường các biện pháp hỗ trợ ngư dân. Trong đó, chúng tôi nêu 5 giải pháp.
Một là tăng cường công tác chỉ đạo các địa phương tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin để ngư dân nắm bắt được luật và các quy định về bảo vệ, khai thác hải sản trên biển của Việt Nam, chấp hành quy định khi đi khai thác tại vùng biển các nước. Có biện pháp cụ thể để ngư dân yên tâm tiếp tục sản xuất đánh bắt cá bình thường trên vùng biển Việt Nam, đảm bảo đời sống kinh tế và bảo vệ chủ quyền biển đảo Tổ quốc.
Hai là đề nghị các ngành chức năng Việt Nam ngoài việc phản đối cần phải có biện pháp ngăn chặn ngay lập tức hành động tàu nước ngoài xâm phạm trái phép chủ quyền biển của Việt Nam nhằm thực thi nghiêm luật pháp Việt Nam.
Ba là tăng cường công tác thanh tra, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, nhất là trên biển. Hội Nghề cá đề nghị sớm thành lập Cục Kiểm ngư thuộc Bộ NN - PTNT để thực hiện tốt chức năng thanh tra, bảo vệ nguồn lợi thủy sản theo quy định của Luật Thủy sản cũng như pháp luật của Việt Nam.
Bốn là hiện nay vật tư đầu vào xăng dầu tăng cao đã làm nhiều tàu thuyền đi khai thác cầm chừng, hiệu quả thấp, tàu nằm bờ nhiều, đề nghị Chính phủ, các Bộ, ngành chức năng cần tiếp tục có chính sách và đẩy mạnh thực hiện những chính sách hiện có hỗ trợ cho ngư dân khi đi khai thác xa bờ để có hiệu quả, khuyến khích họ tham gia bám biển, giữ gìn, bảo vệ chủ quyền an ninh biển đảo.
Năm là, hàng năm Chính phủ cần đầu tư dành một phần ngân sách đào tạo cho ngư dân nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết về luật cũng như kỹ thuật để khai thác đạt hiệu quả cao, an toàn.
Là một người đã từng nhiều năm đi biển, ông thấy giải pháp nào cần làm ngay để bảo vệ ngư dân?
Theo tôi, điều quan trọng nhất hiện nay là phải tổ chức thành đội hình khi ra biển cho ngư dân. Trong đó, có những tàu đánh bắt, tàu thông tin liên lạc, tàu bảo vệ. Bên cạnh đó, chúng ta cần tổ chức thành lập ngay lực lượng kiểm ngư từ Trung ương tới địa phương. Lực lượng kiểm ngư phải được đầu tư mạnh về phương tiện, con người, để đảm nhiệm tốt 2 nhiệm vụ chính: bảo vệ nguồn lợi thủy sản và bảo vệ tàu cá, ngư dân Việt Nam trên vùng biển nước ta. Làm được 2 điều này, chúng ta mới bảo vệ được tính mạng ngư dân, sự an toàn của các tàu cá, và quan trọng hơn là góp phần bảo vệ chủ quyền biển của nước ta.
Xin cám ơn ông!
