Tại Quảng Nam và Quảng Ngãi, trong thời gian qua hạn hán bất thường liên tục xảy ra, trong khi thủy điện tích nước về mùa khô dẫn đến tình trạng thiếu nước cho sản xuất và triều cường dâng cao ruộng đồng bị nhiễm mặn khiến nông dân kêu trời.
>> Bình Định: Thê thảm ruộng đồng!
>> Bới cát tìm nước
>> Lay lắt ruộng đồng
Hồ chứa cạn kiệt
Tại Quảng Nam có đến 73 hồ chứa thủy lợi, với tổng dung tích gần 500 triệu m3 nước. Trong 73 hồ, có 6 hồ dung tích từ 10 triệu m3 trở lên; 5 hồ có dung tích từ 3 - 10 triệu m3; 13 hồ có dung tích từ 1 - 3 triệu m3; 49 hồ có dung tích nhỏ hơn 1 triệu m3. Lớn nhất là hồ Phú Ninh, có dung tích 344 triệu m3 nước.
Nhưng theo Sở NN-PTNT Quảng Nam, từ tháng 9/2012 đến nay trên địa bàn tỉnh chưa xuất hiện lũ, lượng mưa rất thấp. Còn theo thống kê của 13 trạm khí tượng thủy văn của tỉnh, tổng lượng mưa từ tháng 9 đến tháng cuối năm 2012 chỉ xấp xỉ 60-70% lượng mưa trung bình nhiều năm.
Ông Nguyễn Minh Tuấn, Chánh văn phòng Ban chỉ huy PCLB Quảng Nam nhận định: “Đây là năm có thời tiết cực đoan và đặc biệt bất thường, sau 30 năm mới lặp lại kể từ năm 1982”. Do đó hiện tại các hồ chứa đang trong cơn khát nước.
Ông Lê Muộn - Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Nam xác nhận: “Hiện tại các hồ chứa thủy lợi và kể cả các hồ thủy điện mức nước đều thấp hơn so với cùng kỳ năm trước. Nếu tình hình không cải thiện thì nguy cơ thiếu nước trong các vụ mùa đến là điều chắc chắn”.
Trong khi đó do hạn hạn kéo dài của năm 2012 nên các hồ thủy điện cũng không tích nước được như mong muốn. Đáng chú ý, sông Thu Bồn, con sông chính mang nguồn nước và phù sa đem lại sự sống cho cây cối vùng hạ du, đang đứng trước tình cảnh cạn kiệt.
Những diện tích lúa nước trời đang đứng trước nguy cơ thiếu nước
Tại Quảng Ngãi các hồ chứa thủy lợi và thủy điện cũng chung số phận. Như tại huyện Sơn Tịnh, hiện nay đa số các hồ chứa phục vụ cho việc cấp nước tưới sản xuất nông nghiệp có mực nước rất thấp. Nếu tình hình hạn hán tiếp tục xảy ra, các hồ chứa nước nói trên sẽ không thể cung cấp đủ nước tưới cho các vụ sản xuất năm 2013.
Đơn cử như hồ chứa nước Đá Chồng, xã Tịnh Bình, chỉ đạt khoảng 50% dung tích. Tương tự, 15 hồ chứa ở các xã Tịnh Thọ, Tịnh Phong, Tịnh Giang, Tịnh Đông, Tịnh Hiệp, Tịnh Bình, Tịnh Trà... còn thiếu hàng trăm nghìn mét khối cho các hồ.
Ruộng đồng cháy khô
Vụ đông xuân tại Quảng Nam năm nay lúa chủ động nước tưới đã gieo sạ khoảng 38.000ha và lúa nước trời là 5.000ha. Hồ khô nên đồng khát nước. Hiện nay lúa đang làm đòng nhưng trời vẫn nắng chang chang. Hàng nghìn nông dân sản xuất lúa nước trời còn thê thảm hơn.
Ông Trần Thanh Hùng, xã Tam Đại, huyện Phú Ninh cho biết: “Chúng tôi đang lo sợ thiếu nước cho vụ đông xuân. Bởi ngoài các diện tích được thủy lợi Phú Ninh cung cấp nhưng diện tích lúa nước trời ở Đồng Vòng hay Núi Chùa và nhiều nơi khác nếu trời không mưa thì coi như những diện tích lúa này mất trắng!”. Đó cũng là nỗi lo chung của hàng nghìn nông dân làm lúa rẫy hay lúa nước trời, vì Quảng Nam có đến 5.000ha lúa nước trời.
Bộ đội ở Quảng Nam đang giúp dân lập đê ngăn mặn
Trong khi đó tại Quảng Ngãi, nhiệm vụ năm 2013, ngành nông nghiệp đề ra chỉ tiêu sản lượng lương thực gần 463.000 tấn. Sản lượng cây mía đạt hơn 300.000 tấn, cây mì gần 355.000 tấn… Đối với vụ đông xuân, toàn tỉnh gieo sạ 36.619 ha, trong đó huyện đồng bằng là 29.377 ha, còn lại là các huyện miền núi. Như đã nói, hiện nay hồ chứa thiếu nước và trời nắng khiến nông dân đứng ngồi không yên.
Tại huyện Sơn Tịnh, vụ đông xuân 2012-2013 sạ gần 6.000 ha lúa. Hiện đa số các hồ chứa mực nước đều rất thấp. Theo ông Nguyễn Việt Thành - Phó Chủ tịch UBND xã Tịnh Bình: “Thời gian đến nếu lượng mưa vẫn thấp thì hơn 20 ha lúa vụ đông xuân ở địa phương này đối diện với nguy cơ thiếu nước tưới!”. Tại huyện Mộ Đức cũng vậy, hơn 600 ha diện tích gieo sạ của địa phương này đều trông chờ vào hồ chứa nước, mà 6 hồ chứa nước trên địa bàn đang dần khô cạn!
