Báo điện tử VietNamNet vừa công bố một biểu đồ về các lứa tuổi những người phạm tội hình sự, có nguồn từ Trung tâm Nghiên cứu tội phạm học và điều tra tội phạm của Học viện Cảnh sát Nhân dân (con số thống kê những năm trước 2013).
Trong đó ghi tội phạm từ 14 đến dưới 18 tuổi chiếm 17%, từ 18 đến dưới 30 tuổi chiếm tỷ lệ 41%.
Tuy không đưa ra con số tuyệt đối, nhưng những con số tương đối trên cũng khiến xã hội giật mình.
Bởi đó là những người trẻ nhất trong xã hội. Nếu cộng cả hai con số đó lại, thì tỷ lệ người phạm tội hình sự từ 14 đến dưới 30 tuổi chiếm tới gần 60%.
Thử điểm lại một số vụ án gây rúng động xã hội những năm gần đây, thì sẽ thấy mức độ gia tăng của chúng: Ngày 2/8/2012, vì cần tiền trả nợ, cậu học sinh 17 tuổi của trường PTTH Triệu Sơn 2 (Thanh Hóa) đã lạnh lùng vung dao giết chết chị Lê Thị Giang (xã Tân Ninh, huyện Triệu Sơn) để cướp tài sản, bất chấp chị đang mang bầu ở tháng thứ 5.
Trước đó, ngày 29/7/2009, do nợ 6 triệu đồng chưa có tiền trả, bị chủ nợ thúc ép, Lê Thiên Thanh (chưa đầy 18 tuổi) đã vung dao đoạt mạng vợ chồng chủ nợ là anh Nguyễn Chí Thanh và vợ là Nguyễn Thị Dung, bất chấp chị Dung đang mang bầu 8 tháng tuổi.
Ngày 29/3/2012, Công an huyện Thạch Thất (Hà Nội) đã bắt giữ Ngô Đăng Thức (chưa đầy 16 tuổi) và Nguyễn Văn Huỳnh (chưa đầy 18 tuổi), đều ở xã Phú Cát, huyện Quốc Oai (Hà Nội) là hung thủ gây nên cái chết cho bà Nguyễn Thị Thân, quản lý nhà nghỉ Quốc Triệu 2 (thôn 2, xã Thạch Hòa, huyện Thạch Thất).
Mới đây nhất, sát thủ vụ án thảm sát 4 người trong một gia đình ở xã Tam Hợp, huyện Tương Dương vào ngày 2/7/2015 là Vi Văn Mằn đã bị bắt, Mằn cũng chỉ mới 20 tuổi.
Và tiếp theo, hai sát thủ Nguyễn Hải Dương và Vũ Văn Tiến, cũng chỉ mới 24 tuổi, đã lạnh lùng giết chết cả gia đình ông Lê Văn Mỹ ở Bình Phước, gồm vợ chồng ông Mỹ, hai đứa con và hai đứa cháu của ông, vào ngày 7/7/2015…
Tội phạm hình sự ngày càng trẻ hóa và ngày càng gia tăng, mức độ phạm tội ngày càng tàn bạo.
Vậy nguyên nhân từ đâu?
Theo lý giải của các chuyên gia, những kẻ vi phạm pháp luật trên phần lớn đều ít học, nhiều người mù chữ hoặc chưa hết bậc tiểu học (Vũ Văn Tiến khi cùng Nguyễn Hải Dương tham gia vụ thảm sát 6 người ở Bình Phước, mới chỉ học hết lớp 4).
Vì ít học nên không hiểu biết pháp luật, hành động theo bản năng và không lường trước được hậu quả.
Một số khác có hoàn cảnh gia đình không bình thường: Bố mẹ ly hôn hoặc mồ côi, sống với người thân, nên không nhận được sự giáo dục đến nơi đến chốn.
Một số khác nữa, tuy có hoàn cảnh gia đình bình thường nhưng bố mẹ thiếu quan tâm, buông lỏng quản lý.
Những ông bố, bà mẹ này, do mải làm ăn, thường chỉ quẳng cho con một cục tiền, còn việc học hành thì phó mặc cho nhà trường, cứ thấy con sáng cắp sách đi, trưa cắp sách về là yên tâm.
Đến khi con gây ra những chuyện tày đình, mới ngã ngửa ra, thì đã muộn. Số khác nữa ảnh hưởng bởi những bộ phim có đầy cảnh bạo lực…
Những lý giải trên đều đúng.
Nhưng làm thế nào để ngăn chặn, thì vẫn còn là một câu chuyện dài.
