Nỗi lo ấy xuất hiện kể từ khi có thông tin 30 lô sầu riêng bị Trung Quốc cảnh báo về dư lượng Cadimi, mà đến nay vẫn chưa ai biết Cadimi đó đến từ đâu.
Nguyên nhân nhiễm Cadimi thì chưa ai rõ, nhưng rõ ràng sự cảnh báo từ Trung Quốc đang gây ra mối lo ngại lớn cho các nhà xuất khẩu sầu riêng. Bởi không ai biết chắc được những lô sầu riêng đang chờ xuất khẩu, đang chuẩn bị thu hoạch có dư lượng Cadimi hay không trong bối cảnh chưa có cơ quan chức năng nào khẳng định về nguồn lây nhiễm Cadimi.
Đó cũng là mối lo ngại của các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây khác, hay xuất khẩu hồ tiêu, cà phê…, là những nông sản “hàng xóm, láng giềng” gần gũi với cây sầu riêng, khi mà tại tại buổi họp báo thường kỳ quý 1/2024 của Bộ NN-PTNT, ngày 1/4, đại diện của Cục Bảo vệ thực vật đã nêu ra các giả thiết có thể dẫn tới sầu riêng bị nhiễm kim loại nặng trong quá trình canh tác như: đất bị nhiễm Cadimi hoặc từ nguồn nước, không khí từ khí thải của nhà máy hoặc trong quá trình thu hoạch, người dân dùng nước sơ chế sầu riêng.
Với đặc thù sản xuất cây ăn trái ở Việt Nam, các vườn sầu riêng thường nằm xen kẽ với các vườn cây ăn trái khác (Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam bộ), hay vườn tiêu, vườn cà phê (Tây Nguyên)…
Do đó, nếu Cadimi có thể có ở trong đất, trong nước hay trong không khí như trong giả thiết nói trên, thì không chỉ sầu riêng mà nhiều nông sản chủ lực khác cũng đã có nguy lớn bị nhiễm Cadimi.
Và nguy cơ nhiều loại nông sản xuất khẩu chủ lực cũng bị các thị trường cảnh báo về dư lượng Cadimi, giống như chuyện đã xảy ra với sầu riêng, là khó tránh khỏi. Nếu điều đó xảy ra, uy tín và hình ảnh của nông sản Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng nặng nề trên thị trường thế giới và ảnh hưởng nghiêm trọng tới.
Chính vì vậy, nhiều chuyên gia, doanh nhân ngành rau quả đang rất lo ngại và mong mỏi nguồn lây nhiễm Cadimi sớm được làm sáng tỏ.
TS Nguyễn Đăng Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn nông nghiệp nhiệt đới, cho rằng, việc xác định và công bố nguyên nhân chính xác gây nhiễm dư lượng Cadimi trên sầu riêng phải được các cơ quan chức năng khẩn trương làm rõ và sớm công bố công khai để không ảnh hưởng đến xuất khẩu nông sản Việt Nam. Trong đó, phải làm rõ xem đất, nước và không khí tại các vùng trồng sầu riêng hiện nay, có đúng là đang bị ô nhiễm Cadimi hay không?
Cadimi từ đâu em tới? Câu hỏi này có lẽ không khó để có câu trả lời nếu như các cơ quan chức năng vào cuộc một cách khẩn trương, quyết liệt với tinh thần làm sáng tỏ vấn đề để có các giải pháp khắc phục kịp thời nhằm giúp cho sầu riêng Việt Nam tránh khỏi những nguy cơ lây nhiễm tương tự.
Qua đó, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ uy tín, bảo vệ hình ảnh của sầu riêng, của nông sản Việt Nam trên thị trường thế giới cũng như để tạo niềm tin cho người tiêu dùng trong nước với nông sản, thực phẩm nội địa.