9 hội, hiệp hội các ngành hàng gồm: Hội Chăn nuôi Việt Nam, Hội Thú y Việt Nam, Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam, Hiệp hội Thuốc Thú y Việt Nam, Hiệp hội Gia cầm Việt Nam, Hiệp hội Chăn nuôi gia súc lớn Việt Nam, Hiệp hội Sữa Việt Nam, Hiệp hội Phân bón Việt Nam, Hội Khoa học kỹ thuật An toàn toàn thực phẩm Việt Nam vừa có công văn kính gửi Tổng Bí thư Tô Lâm kiến nghị, đề xuất về việc hoàn thiện thể chế pháp luật liên quan tới vấn đề hợp quy.
9 hội, hiệp hội ngành hàng kiến nghị gộp Luật Tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật (Luật TCQC) và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá (Luật CLSPHH) thành một luật.
Trong công văn kiến nghị kính gửi Tổng Bí thư đầu tháng 3/2025 vừa qua, cộng đồng doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng nhấn mạnh, vô cùng phấn khởi và tin tưởng vào chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước trong việc hoàn thiện thiện thể chế, tháo gỡ điểm nghẽn của những điểm nghẽn để giải phóng tiềm năng của dân tộc và tranh thủ tối đa các nguồn lực của hợp tác quốc tế, đưa đất nước vào kỷ nguyên vươn mình phát triển.
Tuy nhiên, cộng đồng các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng Việt Nam trong công văn gửi Tổng Bí thư cho biết, Luật Tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật (Luật TCQC) và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá (Luật CLSPHH) đã tồn tại 20 năm, hiện có nhiều nội dung không còn phù hợp, bất cập, đã và đang gây ra rất nhiều khó khăn, cản trở cho người dân, doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
“Vấn đề này đã được cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, các chuyên gia, nhà khoa học ở trong, ngoài nước và cả các bộ ngành đã nhiều lần phản ánh, kiến nghị lên các cơ quan của Chính phủ, Quốc hội trong suốt 5 năm qua, nhưng chưa được tháo gỡ và trong lần sửa chữa này cũng không được cơ quan soạn thảo tiếp thu,”, công văn của 9 hiệp hội nhấn mạnh.
Luật TCQC được ban hành năm 2006 và Luật CLSPHH ban hành năm 2007, sau gần 20 năm triển khai đã có tác dụng nhất định trong việc kiểm soát chất lượng, an toàn sản phẩm, hàng hóa của nước ta. Nhưng đến nay do trình độ và năng lực sản xuất kinh doanh, sản phẩm, hàng hoá của nước ta đã thay đổi, đất nước hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, 2 luật này đang làm phát sinh nhiều chi phí sản xuất không cần thiết, bỏ lỡ nhiều cơ hội cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Những bất cập chính của 2 Luật này là ở cách thức tiếp cận về phương thức quản lý, kiểm soát chất lượng, an toàn sản phẩm hàng hóa vẫn thiên về tiền kiểm, đưa ra quá nhiều thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh.
Bên cạnh đó, hai luật này cũng cho thấy chưa phù hợp với trình độ của khoa học công nghệ và thông lệ quốc tế hiện nay, là quản lý theo hệ thống, kiểm soát rủi ro, phân tích mối nguy và thừa nhận lẫn nhau. Đặc biệt là việc quy định công bố hợp quy sản phẩm hàng hóa, đang là căn nguyên gây áp lực, phiền hà rất lớn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp trong nước.
9 hội, hiệp hội các ngành hàng gửi công văn kiến nghị lên Tổng Bí thư Tô Lâm.
Hiện Quốc hội đang cho phép sửa đổi 2 luật này, là cơ hội rất tốt để tháo gỡ những nút thắt, bất cập nêu trên, tạo động lực mới cho hoạt động sản xuất kinh doanh phát triển, đạt tăng trưởng 2 con số và nâng tầm thương hiệu sản phẩm hàng hóa Việt Nam trên trường quốc tế.
“Tuy nhiên, nội dung và cách thức tiếp cận về phương pháp quản lý và kiểm soát chất lượng, an toàn sản phẩm hàng hóa trong các Dự thảo gần nhất của Luật TCQC, dự kiến trình Quốc hội thông qua trong kỳ họp tháng 5/2025 và Luật CLSPHH thông qua trong kỳ họp tháng 10/2025 là không có sự đổi mới đáng kể so với các quy định cách đây gần 20 năm của Luật hiện hành,”, công văn viết.
Do đó, cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và các chuyên gia, nhà khoa học chia sẻ và kiến nghị lên Tổng Bí thư nội dung hoàn thiện thể chế trong điều chỉnh 2 luật quan trọng này một số ý kiến như sau:
Một là ghép Luật TCQC với Luật CLSPHH thành một luật, trong đó dành một số chương, điều quy định về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. Bởi, khái niệm về chất lượng sản phẩm, hàng hóa hiện nay là đã bao hàm cả yếu tố an toàn sản phẩm của hàng hóa.
Hiện nội dung của 2 luật này đang có nhiều điểm trùng lặp, chồng chéo. Tiêu chuẩn chất lượng và quy chuẩn kỹ thuật chỉ là một công cụ để quản lý, kiểm soát chất lượng và an toàn sản phẩm, hàng hóa. Việc ghép hai luật này làm một sẽ tiện lợi cho cơ quan quản lý, người dân, doanh nghiệp truy cập và thực hiện.
Hai là kiến nghị bỏ quy định công bố hợp quy sản phẩm hàng hóa. Do quy định này rất hình thức, không có ý nghĩa trong hoạt động quản lý và không có nước nào trên thế giới áp dụng. Đây là căn nguyên gây rất nhiều khó khăn, tiêu cực cho người dân, doanh nghiệp, gây phát sinh thêm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, chi phí sản xuất, thời gian chờ đợi để hàng hóa đi vào sản xuất, lưu thông.
Quy định công bố hợp quy làm tăng chi phí kiểm tra, thời gian thông quan, logistics với hàng hóa nhập khẩu, do buộc phải lấy mẫu công bố hợp quy 100% các lô hàng hóa trước thông quan (tiền kiểm).
