Trong tuần qua, phiên tòa xét xử Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên) và đồng phạm được dư luận đặc biệt quan tâm. Đáng chú ý là phần tranh tụng của các luật sư và phần tự bào chữa của bầu Kiên cũng như các bị cáo khác...
Đây là phiên tòa xét xử với nhiều bị cáo, nhiều tội danh và nhiều luật sư tham gia bào chữa. Điều đặc biệt, trong suốt mấy ngày diễn ra phần tranh tụng giữa các luật sư, bị cáo, VKS và tòa án, các bên đều đưa ra hàng loạt lý lẽ để bảo vệ quan điểm của mình.
Việc tranh tụng có thể nói là “nảy lửa” với những lập luận của các bên... Cao trào nhất là phần đổ lỗi cho nhau giữa phần tranh tụng của một bên là các luật sư bào chữa cho Ngân hàng ACB và một bên là các luật sư bào chữa cho Ngân hàng Vietinbank.
Với tinh thần thượng tôn pháp luật và nhằm làm sáng tỏ một vụ trọng án gây chấn động trong dư luận nên các phiên tranh tụng, các bên đều được nói lên quan điểm, lập luận, chính kiến của mình.
Ngày 29/5, tòa còn dành thời gian khá dài để bầu Kiên tự bào chữa cho mình. Đây cũng là cách làm đổi mới trong hoạt động tố tụng của chúng ta hiện nay. Bởi có tạo điều kiện cho bị cáo và luật sư được bày tỏ chính kiến, lập luận một cách thỏa đáng thì việc tiến tới một bản án công minh, công bằng là điều xã hội đang mong đợi.
Theo cáo trạng của VKS, Nguyễn Đức Kiên, nguyên Phó Chủ tịch HĐQT, Phó Chủ tịch Hội đồng sáng lập ACB bị truy tố 4 tội danh: "Kinh doanh trái phép", "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "Trốn thuế" và "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".
Trong bản luận tội, đại diện VKS cho rằng, việc VKS truy tố Nguyễn Đức Kiên và đồng phạm về các tội danh là hoàn toàn có căn cứ, đúng người, đúng pháp luật. VKS nhận định, tại tòa bị cáo Kiên không thành khẩn nhận tội, có thái độ coi thường pháp luật… nên cần cách ly bị cáo ra khỏi xã hội trong một thời gian dài.
Các luật sư bào chữa cho bầu Kiên và chính bản thân bầu Kiên cũng phủ nhận hoàn toàn tội danh. Các luật sư đều cho rằng, cáo buộc và mức án đề nghị của VKS đối với các bị cáo là quá nặng.
Luật sư Ngô Huy Ngọc bào chữa cho bị cáo Nguyễn Đức Kiên về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản không nhất trí với cáo buộc của VKS, vì cho rằng quy kết bị cáo Kiên tội lừa đảo là không có cơ sở. Luật sư Ngọc đưa ra dẫn chứng, việc ký Nghị quyết và văn bản cuộc họp HĐQT không phải là cuộc họp “khống”. Theo luật sư Ngọc, cuộc họp này là có thật, Công ty ACBI sở hữu 20 triệu cổ phiếu của Cty TNHH MTV Thép Hòa Phát là có thật. Cho nên việc cáo buộc bầu Kiên họp “khống”, lập “khống” văn bản… là suy diễn.
Không chỉ phủ nhận bản luận tội của VKS mà luật sư Hoàng Đôn Hùng (bào chữa cho bầu Kiên) còn kiến nghị tòa xem xét khởi tố hành vi thiếu trách nhiệm xảy ra tại Ngân hàng Nhà nước. Theo luật sư Hùng các bị cáo bị truy tố về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng là do Ngân hàng Nhà nước chậm ban hành hướng dẫn Luật các Tổ chức Tín dụng năm 2010.
Đến phần tranh luận giữa các luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho hai Ngân hàng ACB và Vietinbank thì hai bên lần lượt đổ lỗi cho nhau. Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho ACB tiếp tục kiến nghị HĐXX xem xét trách nhiệm của Vietinbank trong việc để Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt 718 tỉ đồng, trong khi luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Vietinbank lại đổ trách nhiệm tại “ACB sơ hở”.
Tự bào chữa cho mình, bầu Kiên đã đưa ra nhiều luận điểm để bác bỏ bản luận tội của VKS và nhiều lần khẳng định mình vô tội.
Về tội kinh doanh trái phép, bầu Kiên khẳng định: “30 năm làm ăn, tôi không kinh doanh trái phép, không làm ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ của Nhà nước”. Bầu Kiên đề nghị tòa phải nói rõ việc đầu tư góp vốn phải có giấy phép thì quy định tại văn bản pháp luật nào?
Về tội trốn thuế, bầu Kiên cho rằng cáo buộc trốn thuế 25 tỉ đồng thì phải xác định xem trong năm 2009, Cty B&B có phải nộp thuế không. “Tôi xin khẳng định B&B không phải nộp thuế trong năm đó. Vì thuế thu nhập xác định từ ngày 1/1 đến 31/12 hằng năm, lấy tổng thu nhập cả năm trừ đi các chi phí phát sinh. Trong năm 2009, B&B lỗ 168 tỉ đồng, như vậy thì không phải nộp thuế.
Khi tuyên án về hành vi trốn thuế, tôi yêu cầu cơ quan thuế giám định lại toàn bộ hoạt động của B&B. Hành vi trốn thuế được xác định như thế nào. Cty B&B sai ở đâu, sai nội dung nào? Tôi sai ở điểm nào của quy định pháp luật. Nếu chỉ ra tôi sai ở điểm nào, tôi sẽ nhận tội ngay”- bầu Kiên nói.
Về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bầu Kiên cho rằng “Tôi là doanh nhân uy tín, không bao giờ đi lừa bạn bè” và “không có ý thức chiếm đoạt”. Nói về hoạt động chuyển nhượng 20 triệu cổ phần cho Thép Hòa Phát, bầu Kiên khẳng định: “Đây là nghĩa cử tôi giúp bạn bè, tôi giúp anh Long. Ngoài ra không còn mục đích nào khác”.
Bầu Kiên khẳng định mình không thể lũng đoạn ACB hoặc chi phối toàn bộ hoạt động của ACB...
Chiều 30/5, tòa tuyên bố kết thúc phần tranh luận. Hôm nay, 2/6 phiên tòa tiếp tục làm việc.
