Tái cơ cấu phải tập trung vào 3 trục sản phẩm
Chiều 1/4, Bộ NN-PTNT tổ chức họp báo thường kỳ quý I nhằm cung cấp thông tin về kết quả chỉ đạo, điều hành sản xuất của Bộ trong 3 tháng đầu năm và một số nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến dự và chủ trì buổi họp.
Thông tin về tình hình nông nghiệp quý I, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, ngành nông nghiệp những tháng đầu năm chịu áp lực rất lớn từ xâm nhập mặn, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi, những lô hàng bị các thị trường trả về, nhưng điều này không mang tính phổ quát. Do vậy, ngành nông nghiệp vẫn chứng kiến sự tăng trưởng tích cực ở nhiều nhóm ngành hàng với tốc độ tăng giá trị gia tăng nông, lâm, thủy sản đạt mức 2,98%.
Sản lượng lúa gạo đạt xấp xỉ 8 triệu tấn (tăng 2,1%), chăn nuôi thịt các loại đạt trên 2 triệu tấn (tăng 4,5%), thủy sản đạt trên 1,9 triệu tấn (tăng 2,2%), gỗ đạt 6,5 triệu m3 (tăng 3,5%). Ba tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu (XK) nông lâm thủy sản ước đạt 13,53 tỷ USD, tăng 21,8%, thặng dư thương mại đạt 3,36 tỷ USD (tăng 96,5% và chiếm 41,5% tổng giá trị thặng dư toàn ngành kinh tế).
Các nhóm ngành hàng có sự sụt giảm trong năm ngoái đã có dấu hiệu tăng trưởng tích cực, đặc biệt với gói tín dụng 15.000 tỷ đồng được các tổ chức tín dụng đăng ký triển khai thực hiện để hỗ trợ cho lĩnh vực lâm sản, thủy sản. Các nhóm hàng xuất khẩu đều tăng so với cùng kỳ năm ngoái nên kim ngạch xuất khẩu tăng, đạt 13,53 tỷ USD. Đã có 4 mặt hàng có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD là gỗ, rau quả, gạo và cà phê.
Tuy nhiên, Thứ trưởng cho biết ngành nông nghiệp cũng đang phải tích cực chuẩn bị cho những tháng tới đây với diễn biến khó lường của thời tiết, dịch bệnh trên đồng ruộng, đàn vật nuôi, thủy sản, hạ tầng nông nghiệp vẫn yếu kém, chế biến, chế biến sâu vẫn là bài toán nan giải… Đặc biệt, vấn đề phát triển thị trường vẫn chỉ tập trung các thị trường chính như Hoa Kỳ, Trung Quốc, châu Âu...
"Như vậy, tái cơ cấu vẫn phải tập trung vào 3 trục sản phẩm gồm sản phẩm quốc gia, sản phẩm vùng và sản phẩm địa phương, đây là hệ sinh thái phải gắn cùng tái cơ cấu để đảm bảo an ninh lương thực trong nước và vừa hướng mạnh xuất khẩu”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.
Sầu riêng, dịch bệnh và tín chỉ các bon
Một trong những vấn đề báo chí quan tâm, đặt câu hỏi với lãnh đạo Bộ NNPTNT là vụ việc 30 lô hàng sầu riêng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc bị nhiễm kim loại nặng cadimi vượt mức giới hạn quy định an toàn thực phẩm của Trung Quốc.
Thông tin về vấn đề này, ông Nguyễn Quang Hiếu - Trưởng phòng Hợp tác quốc tế và Truyền thông (Cục Bảo vệ thực vật) cho biết, 30 lô hàng là số liệu phía Trung Quốc thông báo lại từ khi Việt Nam xuất khẩu sầu riêng tươi sang thị trường Trung Quốc từ 17/9/2022. Hiện tại, chưa ảnh hưởng gì về xuất khẩu sầu riêng nói chung. Tuy nhiên, phía Trung Quốc cảnh báo để Việt Nam chủ động tìm nguyên nhân, khắc phục tình trạng trên.
Về nguyên nhân, ông Hiếu cho biết có thể sầu riêng bị nhiễm kim loại nặng trong quá trình canh tác như: đất bị nhiễm hoặc từ nguồn nước, không khí từ khí thải của nhà máy hoặc trong quá trình thu hoạch, người dân dùng nước sơ chế sầu riêng.
Theo đó, Cục Bảo vệ thực vật khuyến nghị các đơn vị sản xuất điều chỉnh vật tư đầu vào, điều chỉnh một số biện pháp canh tác, sử dụng phân chuồng hợp lý. Trước khi xuất khẩu nên kiểm tra chất lượng để tránh rủi ro khi Trung Quốc thông báo hoặc áp dụng biện pháp cụ thể.
Liên quan tới vấn đề này, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đánh giá, sầu riêng là cây trồng phát triển rất nóng trong thời gian vừa qua. Năm 2023, xuất khẩu sầu riêng đạt hơn 2,2 tỷ USD.
Thứ trưởng cũng nhấn mạnh, yêu cầu về vùng nguyên liệu, gắn với mã vùng trồng, mã đóng gói và sơ chế, chế biến, xúc tiến thương mại đã được Bộ chỉ đạo xuyên suốt trong năm qua. Với ngày càng nhiều lô hàng nông sản được xuất khẩu thì vấn đề chất lượng và thương hiệu càng phải được chú ý.
Thứ trưởng cho biết, Bộ giao Cục Bảo vệ thực vật rà soát lại, xem xét, tìm hiểu cặn kẽ nguyên nhân và đưa ra các giải pháp để đạt yêu cầu của thị trường Trung Quốc cũng như các thị trường khác mà nông sản Việt Nam có tiềm năng và lợi thế.
Liên quan tới bệnh dại diễn biến phức tạp trong thời gian qua, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến thông tin, năm 2023 cả nước có 82 người chết do bệnh dại, số người phải đi tiêm phòng bệnh dại hơn 10.000 người. Trong 3 tháng đầu năm 2024, bệnh dại xảy ra và gây chết 27 người.
"Chính phủ, Bộ NN-PTNT cùng Bộ Y tế tổ chức hội nghị triển khai giải pháp phòng bệnh dại trên chó, mèo. Với tổng đàn chó, mèo 76 triệu con, vấn đề quan trọng là tiêm vacxin thì có những địa phương tiêm vacxin chưa đến 10%. Để miễn dịch cộng đồng, tỷ lệ tiêm phòng phải trên 80%. Trước tình hình đó, Chính phủ đã có công điện chỉ đạo; trong hội nghị 2 Bộ đưa giải pháp phối hợp, chỉ đạo quyết liệt để thực hiện", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến thông tin.
Ngoài ra, tín chỉ các bon ngành lâm nghiệp cũng được báo chí quan tâm. Ông Trần Quang Bảo, Cục trưởng Cục Lâm nghiệp cho biết, Việt Nam chính thức thu về 51,5 triệu USD (khoảng 1.200 tỷ đồng) bán 10,3 triệu tín chỉ các bon rừng từ Ngân hàng Thế giới (WorldBank). Hiện nay, phân bổ 80% kinh phí cho 6 tỉnh Bắc Trung bộ và trong vài tháng tới sẽ hoàn thành phân bổ cho các địa phương. Bộ NN-PTNT đã ban hành kế hoạch chia sẻ lợi ích và đang tập huấn triển khai để phân bổ cho các địa phương cộng đồng để được hưởng lợi từ kinh phí này.