Bộ trưởng Bộ Công Thương trả lời chất vấn về vấn đề xăng dầu

Giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu là cách nhanh nhất để giảm khó khăn cho người dân

Trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương tại phiên họp thứ 9 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 16/3, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội) cho rằng, việc giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu trong bối cảnh hiện nay là cần thiết, tuy nhiên, giảm sắc thuế nào cũng cần tính toán.

Cụ thể, theo đại biểu Vũ Thụ Lưu Mai, giảm thuế bảo vệ môi trường sẽ có nhiều điểm bất hợp lý như dẫn đến nghịch lý đối tượng gây ô nhiễm cao lại chịu thuế suất thấp và ngược lại; chưa đảm bảo lợi ích các bên. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, các nước sử dụng công cụ thuế để bình ổn giá thì họ chọn sắc thuế khác như VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu.

Giải đáp băn khoăn của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, trước bối cảnh giá xăng dầu tăng cao đột biến như hiện nay thì phải sử dụng công cụ như quỹ bình ổn và giảm thuế, đồng thời cũng đã cân nhắc trước khi đề xuất giảm thuế bảo vệ môi trường.

“Chúng tôi bàn trong liên ngành, báo cáo Chính phủ và thấy rằng trước tình hình ‘căng’ khi biến động giá tăng cao, để xử lý nhanh nhất thì đề xuất giảm thuế bảo vệ môi trường và thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, còn nếu chờ ra Quốc hội thông qua thì phải đến tháng 7, tháng 8 mới có hiệu lực trong khi quỹ bình ổn không còn, giá lại tăng cao thì rất khó khăn. Trong lúc khó khăn thế này thì bảo nhau trước mắt có cơ chế giảm giá để hỗ trợ nền kinh tế, hỗ trợ người dân, suy nghĩ hành động vì người dân thôi chứ không phải cho bộ này bộ kia”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên giải trình.

Tham gia làm rõ thêm về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, chúng ta phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu nên giá dầu thô càng tăng thì giá cơ sở xăng dầu trong nước cũng tăng, gây thiệt hại nền kinh tế cũng như ảnh hưởng sản xuất, kinh doanh.

"Việc giảm thuế dẫn đến giảm thu ngân sách, nhưng trước thực tế giá xăng dầu đang rất cao thì cần có giải pháp linh hoạt để giảm giá và công cụ thuế chỉ là một trong nhiều giải pháp. Việc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu là nhanh nhất, góp phần sớm giảm khó khăn cho sản xuất, kinh doanh", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc giải trình.

Để có dư địa điều hành, bình ổn giá xăng dầu trong nước trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới tăng mạnh ảnh hưởng đến giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu tiêu dùng phổ biến trong nước, tác động bất lợi đến đời sống, sản xuất của người dân, doanh nghiệp, mục tiêu phục hồi tổng thể nền kinh tế sau đại dịch, trong bối cảnh công cụ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu không còn nhiều (số dư quỹ đang ở mức thấp, hiện còn khoảng 620 tỷ đồng, số dư quỹ tại nhiều doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đang ở mức âm), Bộ Công Thương kiến nghị giảm thuế bảo vệ môi trường ở mức cao hơn tại Dự thảo Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu sẽ được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội sắp tới.

Cụ thể, giảm 50% so với mức thuế bảo vệ môi trường hiện tại đang áp dụng đối với các mặt hàng xăng dầu, theo đó, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng (trừ etanol) là 2.000 đồng/lít; đối với dầu diesel là 1.000 đồng/lít; đối với dầu hỏa là 500 đồng/lít; đối với dầu mazut là 1.000 đồng/kg; đối với dầu nhờn là 1.000 đồng/lít  và đối với mỡ nhờn là 1.000 đồng/kg.

Giao các doanh nghiệp dự trữ xăng dầu quốc gia là bất hợp lý

Cũng tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng đặt câu hỏi về thông tin chủ trương đấu giá 100 triệu lít xăng dầu dự trữ quốc gia này như thế nào, khi đấu giá rồi thì phải có nguồn bù vào. “Không được để mất nguồn cung xăng dầu”, đó là ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Trả lời câu hỏi của Chủ tịch Quốc hội và các đại biểu Quốc hội chất vấn về dự trữ xăng dầu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết: Về quy định dự trữ quốc gia, chúng ta bây giờ có đủ lượng dự trữ từ 5-7 ngày, với lượng tiêu thụ mỗi tháng từ 1,8 - 1,9 triệu m3.

“Hiện quốc gia chưa có hệ thống kho dự trữ riêng mà giao việc dự trữ này cho các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp đầu mối. Đây là cơ chế rõ ràng chúng tôi thấy bất hợp lý”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.

Bộ Công Thương đã và đang có lộ trình để trình cấp có thẩm quyền xem xét thiết kế lại mô hình quản lý quỹ dự trữ này, đồng thời xem xét có thể đề xuất mức dự trữ cao hơn nữa để tránh khi bất trắc, có thể dự trữ được một vài tháng.

“Chúng tôi rất đồng tình với gợi ý của Chủ tịch Quốc hội. Nhờ ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, chắc chắn đề xuất sau này của Bộ Công Thương sẽ được xem xét thuận lợi hơn”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, các doanh nghiệp đầu mối có thực hiện dự trữ bắt buộc của mình hay không, trong khi cũng là xăng dầu ấy, cũng để ở kho ấy thì đây thực sự là một “ẩn số”.

“Chúng tôi nghĩ nếu sớm có cơ chế tách bạch giữa dự trữ quốc gia và dự trữ của các doanh nghiệp đầu mối và doanh nghiệp phân phối thì chắc chắn sẽ tốt", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội và sẵn sàng đề xuất để có cơ chế tách bạch dự trữ quốc gia bằng các tổng kho do nhà nước quản lý với dự trữ của doanh nghiệp bằng các kho do doanh nghiệp quản lý.

“Khi đó việc kiểm tra, kiểm soát việc vận hành xăng dầu mới tốt. Đúng như các đại biểu nêu, trong hoàn cảnh thế giới có nhiều biến động, chúng ta cần nghĩ tới việc dự trữ nhiều hơn bằng sản phẩm thì lúc khó mới có mà dùng”, lãnh đạo Bộ Công thương chia sẻ.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, việc đấu giá 100 triệu lít dầu, Bộ Công Thương được giao chuyển đổi nguồn dự trữ từ xăng RON 92 sang xăng RON 95. Việc đấu giá thực chất là chuyển đổi nguồn xăng thông dụng hơn, khi bán đấu giá minh bạch có sự giám sát của các bộ, ngành liên quan như Bộ Tài chính, đặc biệt là có sự giám sát của Chính phủ…

Thông tin thêm về vấn đề dự trữ xăng dầu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết: Dự trữ xăng dầu quốc gia đến nay chúng ta chưa tách bạch được nên trong số 33 thương nhân đầu mối xăng dầu cần phải được khắc phục.

“Cần tách nguồn dự trữ xăng dầu quốc gia và dự trữ của doanh nghiệp”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời trước Quốc hội.