Hiện nay, các dòng sản phẩm phân NPK phổ biến cho cây ăn trái như 16-16-8, 20-20-15, 30-10-10, 20-15-5, 16-16-16 hay phân chuyên dùng đều tăng mạnh. Các sản phẩm phân bón nội địa cũng đã tăng từ 50 - 70% so với cùng kỳ, trong khi đó các dòng NPK nhập khẩu nguồn cung cực kỳ khan hiếm và giá bán cũng đã tăng 80 - 100% so với cùng kỳ.
Phân Đầu Trâu chuyên dùng cho cây ăn trái ở Đồng bằng sông Cửu Long. Ảnh: Hồ Huy.
Giá phân bón liên tục tăng, nhưng giá trái cây trong nước lại đi theo chiều ngược lại. Do dịch Covid-19 nên xuất khẩu trái cây bị ảnh hưởng rất lớn, nhu cầu tiêu dùng trong nước cũng giảm nên hầu hết các loại trái cây chủ lực như xoài, bưởi, cam quýt, nhãn, chôm chôm, thanh long… đều giảm giá mạnh và chưa có dấu hiệu phục hồi. Vào thời điểm dịch bùng phát mạnh trong tháng 5 - 9/2021, thậm chí nhà vườn không tiêu thụ được trái cây.
Trước tình hình đó, bà con nhà vườn đã và đang tiết kiệm tối đa chi phí canh tác, nhất là phân bón. Điều này sẽ giúp tiết kiệm chi phí đầu tư nhưng về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ của cây, lẫn đất vườn.
Chúng ta đều biết rằng, cây ăn trái là cây lâu năm, chăm bón không tốt thời điểm hiện tại sẽ ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng trong tương lai. Do vậy, bà con nên quản lý vườn hiệu quả hơn, đồng ý tiết kiệm phân bón nhưng phải đảm bảo được hiệu quả, để khi giá trái cây phục hồi, nhà vườn vẫn có những vụ trái cây trĩu quả.
Chúng tôi gợi ý một số giải pháp kỹ thuật canh tác sau để tối đa hiệu quả sử dụng phân bón cho vườn cây ăn trái ở ĐBSCL:
Tiết kiệm phân bón nhưng phải đảm bảo được hiệu quả, năng suất cho vườn cây ăn quả. Ảnh: TL.
- Tận dụng nguồn dưỡng chất tại chỗ: Trải qua mùa mưa, nhiều dưỡng chất đã bị rửa trôi xuống dưới các mương trong vườn, vì thế khi hết mùa mưa, bà con nên tiến hành vét bùn để bồi lên liếp. Có thể bồi một lớp mỏng 2 - 3 cm khắp mặt liếp để cung cấp lại nguồn dưỡng chất cho vườn cây, cách làm này rất hiệu quả, vừa giúp cải tạo mương để chứa nước trong mùa khô, vừa giúp cho nền đất liếp tốt hơn rất nhiều.
- Tiến hành cắt tỉa vườn cây: Mạnh dạn cắt tỉa vườn cho cho thông thoáng, hạn chế các cành, chồi không cho trái, cành sâu bệnh, cuốn trái… để tập trung dinh dưỡng nuôi cành chính. Sau khi cắt tỉa, nên gom các cành lá này lại để ủ phân hữu cơ sau đó bón lại cho cây.
- Cải tạo vườn: Phần lớn các vườn chuyên canh bị thiếu hụt phân hữu cơ và pH thấp nên làm cho độ hữu dụng của các chất dinh dưỡng trong đất bị giảm đi rất nhiều, hơn nữa hiệu suất sử dụng phân bón NPK khi bà con bón vào cũng thấp. Vì thế, để giúp cây lấy được dinh dưỡng từ đất mẹ, hạn chế thất thoát phân bón trong tình hình giá phân bón tăng cao thì cải tạo vườn là biện pháp kỹ thuật cực kỳ quan trọng.
Bà con có thể tiến hành bón vôi 300 - 500 kg/ha (rải đều trên mặt liếp), hoặc phân bón nhiều canxi như Đầu Trâu Mặn phèn (200 g – 500 g/gốc xung quanh tán cây, tuỳ cây nhỏ hay lớn mà gia giảm liều lượng cho phù hợp) để nâng cao pH đất, góp phần tăng hữu dụng của các dưỡng chất trong đất.
Trong bối cảnh giá phân bón tăng cao, bà con vẫn cần tuân thủ đúng các quy trình về sử dụng phân bón để duy trì chất lượng vườn cây ăn quả. Ảnh: TL.
- Sử dụng các dòng phân bón nội địa chất lượng tốt: So với NPK nhập khẩu hoặc phân đơn thì tỉ lệ tăng giá phân NPK nội địa (ví dụ như phân bón Đầu Trâu) thấp hơn rất nhiều. Các dòng NPK này so với hàng nhập khẩu có lợi thế về giá thành do sản xuất trong nước, đồng thời thành phần được cân đối đầy đủ các dưỡng chất đa lượng, trung lượng và vi lượng phù hợp với cây ăn trái.
Ngoài ra, những sản phẩm cải tiến với công nghệ mới hiện nay còn chứa nhiều chất bổ sung giúp tăng hiệu suất sử dụng phân bón lên rất đáng kể.
Đối với phân bón cho cây ăn trái, bà con có thể sử dụng bộ sản phẩm chuyên dùng cho cây ăn trái bao gồm Đầu Trâu AT1, AT2, AT3. Bộ 3 sản phẩm chứa các dưỡng chất theo 3 giai đoạn quan trọng nhất của cây ăn trái bao gồm sinh trưởng (cây đang lớn hoặc sau thu hoạch), ra hoa và nuôi trái.
Liều lượng sử dụng như sau:
+ Đầu Trâu AT1: Bón thúc sau thu hoạch với liều lượng 200 g – 1 kg/gốc.
+ Đầu Trâu AT2: Bón thúc ra hoa với liều lượng 200 g – 500 g/gốc.
+ Đầu Trâu AT3: Bón thúc nuôi trái với liều lượng 200 - 500 g/gốc, chia làm 2 - 3 lần bón tuỳ theo thời gian sinh trưởng của từng loại trái cây ngắn hay dài.
Lưu ý: Nên bón theo tán cây, vùi phân vào vùng rễ non, tưới đủ nước và giảm lượng phân bón cho phù hợp với tuổi và tình hình sinh trưởng của từng cây. Hạn chế lạm dụng chế phẩm bổ sung. Thực tế, nhà vườn đang sử dụng rất nhiều các dòng chế phẩm bổ sung, ví dụ như humic, phân bón dinh dưỡng dạng nước, phân bón trung vi lượng, amino acid, hormon sinh trưởng…
Các dạng này có thể xem như thực phẩm chức năng, có thì tốt hơn nên trong giai đoạn cần cân đối chi phí đầu tư nên hạn chế bón. Chỉ cần sử dụng đúng các dạng phân chuyên dùng cho cây ăn trái như trên, cải tạo môi trường đất tốt đã giúp vườn cây đạt năng suất và chất lượng tốt.
