Theo ông Đặng Hoàng Giang – Tổng Thư ký Hiệp hội điều VN (Vinacas), trong 6 tháng đầu năm, cả nước XK trên 88.500 tấn điều nhân với kim ngạch XK trên 602 triệu USD (tăng 28% về lượng và 14% về giá trị so với cùng kỳ 2011). Tuy nhiên giá XK bình quân giảm 8,11%, chỉ đạt 6.826 USD/tấn.
KIM NGẠCH TĂNG NHƯNG GIÁ GIẢM MẠNH
Lý do giá nhân điều xuống thấp là do thị trường Bắc Mỹ, Châu Âu khá ảm đạm (ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế) khiến giao dịch chậm. Thị trường Trung Quốc lại thực hiện chính sách biên mậu tăng thuế, kiểm soát chặt chẽ mặt hàng nông sản XK trong đó có nhân điều. Trong khi đó, tốc độ phát triển DN nhỏ và vừa hoạt động trong ngành điều tại VN lại “nở rộ”, không theo tiêu chuẩn chất lượng chung, không đảm bảo VSATTP, bán giá thấp gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn ngành.
Đại diện một Cty ở Bình Phước cho biết, hiện lực lượng DN nhỏ lẻ tại tỉnh này phát triển quá nhanh, không thể thống kê hết, chuyên đi thu mua các loại nhân điều kém chất lượng, sau đó kêu giá rất thấp khiến khách hàng nước ngoài lợi dụng triệt để, ghìm giá bán của nhân điều VN.
Trước thực tế này, ông Nguyễn Thái Học – Chủ tịch Vinacas cho rằng, vấn đề này đang gây ra 2 hệ lụy nguy hiểm: Chất lượng không kiểm soát được và giá bán toàn ngành bị kéo xuống, gây thua lỗ. “Vinacas đang đề nghị các Sở NN-PTNT tăng cường kiểm tra các cơ sở tự phát không đảm bảo yêu cầu của Bộ NN-PTNT về điều kiện sản xuất và VSATTP. Ngành điều chẳng cấm ai làm cả, nhưng phải đảm bảo hoạt động theo đúng pháp luật, đúng yêu cầu về chất lượng quy định để ngành phát triển bền vững” – ông Học nói.
CẨN TRỌNG BỊ “XÙ” HỢP ĐỒNG, ÉP GIÁ!
Ông Lê Chí Hùng – Tổng Giám đốc Cty Hợp Long (TPHCM) cho biết, các khách hàng nước ngoài liên tục đòi mua giá thấp, ép giá DN của VN bằng đủ các chiêu trò như không nhận hàng đã ký kết, chê hàng xấu, chậm trả tiền… Mới đây nhất, Cty Hợp Long đã “dính” đòn không nhận hàng của một đối tác Hà Lan gây thiệt hại nặng.
| Để thực hiện mục tiêu XK 150.000 tấn nhân điều đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD, Vinacas đề nghị ngân hàng hỗ trợ vốn vay 96.000 tỷ đồng thu mua nguyên liệu từ nay đến cuối năm 2012. Các ngân hàng nhanh chóng cơ cấu lại các khoản vay, đồng loạt đưa về dưới 15%/năm theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước. Ngoài ra, đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục xem xét để có giải pháp xử lý hợp lý đối với việc ân hạn thời hạn nộp thuế, đặc biệt đối với nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất, gia công hàng XK, góp phần giảm bớt khó khăn cho DN. Riêng đối với hạt điều nhập khẩu đề nghị tăng lên 375 ngày ân hạn nộp thuế. |
Ông Hùng cho biết, khi giá điều trên thị trường đi xuống, Cty xuất 4 container điều đến cảng Rotteddam Hà Lan thì họ tìm mọi cách từ chối không nhận. Vì thế, Cty Hợp Long phải cử người sang Hà Lan để lấy hàng ra khỏi cảng nhằm tránh phí lưu cảng rất cao, đồng thời phải thuê kho ngoại quan bên đó để chờ cơ hội bán cho người khác. “Theo tôi biết, hiện tại cảng Hà Lan đang “treo” khoảng 200 container nông sản của VN, lý do chính là do khách hàng nước ngoài “xù” hợp đồng, tìm cách từ chối lấy hàng để ép giá, gây thiệt hại cho DN VN” – ông Hùng nói.
Trước tình hình này, ông Nguyễn Đức Thanh – Phó Chủ tịch Vinacas khẳng định, bất cứ DN nào bị đối tác nước ngoài “xù” hợp đồng, tìm cách ép giá trái luật nên phản ánh cho Vinacas để nêu tên công khai trên Website nhằm cảnh báo cho mọi người. Đồng thời, trong lúc khó khăn này, các DN cần tỉnh táo, bình tĩnh, tránh “bẫy” dìm giá của DN nước ngoài.
Vinacas cũng khuyến cáo, trong 6 tháng cuối năm 2012 dự báo do khủng hoảng kinh tế, khủng hoảng nợ Châu Âu dẫn đến kinh tế Mỹ, Châu Âu vẫn trong tình trạng trì trệ, thu nhập và tiêu thụ giảm sút, nhập khẩu giảm, đơn hàng giảm, ảnh hưởng đến XK nhân điều của VN. Vì thế, các DN cần chủ động thu mua, nhập khẩu nguyên liệu theo diễn biến thị trường, chủ động đàm phán phương thức giao hàng ngay thay vì bán giao xa. Không khuyến khích nhập khẩu số lượng lớn và không gia tăng công suất chế biến trong thời điểm hiện nay.
Các DN cũng không nên chạy theo số lượng mà cần đầu tư nâng cao chất lượng, nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới, đa dạng hóa sản phẩm XK. Đặc biệt, các DN cần quan tâm đến quản lý chất lượng, VSATTP của những lô hàng XK.
