Lô khẩu trang hàng triệu chiếc bị bắt giữ trước khi tuồn sang Trung Quốc. Ảnh: HĐ.
Thương vụ bạc tỷ đổ bể
Theo tài liệu, chứng cứ Báo Nông nghiệp Việt Nam có được, vào tháng 2/2020, một nhóm đối tượng ở thành phố Lào Cai đã đứng ra tổ chức thu gom khẩu trang trong nước để bán sang Trung Quốc thu lợi.
Những đầu nậu ở khu vực biên giới khẳng định, đã có những lô hàng “xuất khẩu” trót lọt qua bên kia biên giới vào những lúc đêm tối và số lợi nhuận thu được hết sức khổng lồ.
Người đứng ra tổ chức “xuất khẩu” khẩu trang là Vũ Tiến Hưng (24 tuổi, địa chỉ tại phường Phố Mới, thành phố Lào Cai, được giới buôn bán ở vùng biên tin tưởng nhờ có bố là lãnh đạo của một cơ quan nhà nước).
Chỉ đến khi một trong số các lô hàng bị cơ quan chức năng bắt giữ, Vũ Tiến Hưng mới bị chính những “đồng nghiệp” cùng làm ăn với nhau đứng ra tố cáo.
Hai trong số những người thu gom khẩu trang để Vũ Tiến Hưng tuồn sang Trung Quốc là Đỗ Tú Nam (sinh năm 1969) và Nguyễn Thành Nam (sinh năm 1984).
Theo những người này, đầu tháng 2/2020, họ biết được Vũ Tiến Hưng đang làm “thủ tục xuất khẩu khẩu trang” tại cửa khẩu Kim Thành với thông tin mỗi lần đi trót lọt được khoảng 500 thùng (mỗi thùng 2.500 chiếc khẩu trang).
Do thời điểm đó phía Trung Quốc đang bùng phát dịch Covid-19 rất khủng khiếp nên phía bên kia biên giới rơi vào tình trạng “khát” khẩu trang, các thương lái phải tìm thêm nguồn cung ứng từ phía Việt Nam.
Theo những người buôn bán ở cửa khẩu Kim Thành, giá khẩu trang giữa hai nước chênh lệch rất lớn, có thể dễ dàng kiếm rất nhiều tiền nếu đưa được số lượng lớn sang bên kia biên giới.
Qua môi giới, ông Đỗ Tú Nam đã thỏa thuận với Vũ Tiến Hưng về việc nhờ Hưng đứng ra vận chuyển một lô hàng khẩu trang với số lượng khoảng 208 kiện. Vào thời điểm đó, mỗi kiện hàng được định giá là 26 triệu đồng.
Tổng cộng, ông Nam nhờ Hưng “xuất khẩu” lô hàng trị giá hơn 5,5 tỷ đồng và để thực hiện thương vụ, ông Nam phải trả cho Hưng giá dịch vụ 937 triệu đồng. Sau khi thống nhất giá cả và phương án, ông Nam cũng đã chuyển cho Hưng 400 triệu đồng để “ làm thủ tục”.
Cũng với hình thức tương tự, ông Nguyễn Thành Nam đã “gửi nhờ” Vũ Tiến Hưng “xuất khẩu” giúp 130 kiện khẩu trang để Hưng sang Trung Quốc.
Theo những người này, họ hoàn toàn không biết việc “xuất khẩu” của Vũ Tiến Hưng thực chất là đi đêm mà chỉ nghe Hưng nói công ty của gia đình Hưng đang bán theo diện viện trợ nhân đạo?
Để tăng thêm mức độ tin tưởng của việc làm ăn, Vũ Tiến Hưng gửi cho ông Đỗ Tú Nam một văn bản của Công ty TNHH Dịch vụ Du lịch Rồng Vàng gửi Sở Công thương tỉnh Lào Cai về việc viện trợ nhân đạo mặt hàng khẩu trang y tế.
Theo “văn bản” này: Công ty Rồng Vàng đã liên hệ với văn phòng Đối ngoại của tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) về việc tặng 5.000 thùng khẩu trang y tế…Để thực hiện việc tặng 5.000 thùng khẩu trang y tế được thuận lợi, Công ty Rồng Vàng đề nghị Sở Công thương xem xét, báo cáo UBND tỉnh Lào Cai đồng ý và trình Bộ Công thương cho phép Công ty Rồng Vàng được cấp giấy phép xuất khẩu.
Chưa rõ thực hư việc văn bản trên có thực hay không, tuy nhiên, ngoài số lượng khẩu trang của ông Đỗ Tú Nam và Nguyễn Thành Nam, Vũ Tiến Hưng còn thu gom khẩu trang từ các kênh khác nhau để tập hợp thành lô hàng có 425 kiện khẩu trang với số lượng hơn 1 triệu chiếc với mục tiêu tuồn sang Trung Quốc.
Vụ việc vỡ lở, khi toàn bộ số hàng trên đang được tập kết tại cửa khẩu Kim Thành thì bị lực lượng chức năng bắt giữ.
Cụ thể, ngày 20/2/2020, Phòng An ninh kinh tế (Công an tỉnh Lào Cai), Hải quan Lào Cai và Bộ đội Biên phòng Lào Cai đã kiểm tra xe đầu kéo BKS 24C-046.69, chở container BKS 15R-138.35, đỗ tại khu tập kết hàng hóa chờ làm thủ tục xuất khẩu tại Cửa khẩu quốc tế đường bộ số 2 Kim Thành có nhiều dấu hiệu nghi vấn.
Qua kiểm tra hành chính, lái xe, chủ hàng không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ của lô hàng. Kết quả kiểm tra cho thấy, lô hàng có hơn 400 thùng, mỗi thùng chứa 2.500 khẩu trang, tổng số hơn một triệu chiếc khẩu trang. Toàn bộ số hàng trên đã bị tạm giữ để làm rõ.
Theo ông Đỗ Tú Nam, sau khi lô hàng bị bắt, Vũ Tiến Hưng bàn với các chủ hàng là hãy để Hưng nhận hết số hàng 425 kiện trên cho dễ giải quyết. “Hưng bảo các anh cứ yên tâm, em bổ sung nốt thủ tục là xuất được”, ông Nam nói.
Nhận thấy những dấu hiệu khuất tất trong việc xuất khẩu trang sang Trung Quốc, ông Đỗ Tú Nam yêu cầu Vũ Tiến Hưng trả lại số tiền đã ứng trước, tuy nhiên Hưng nói rằng số tiền đó đã đưa cho những người khác để chi phí, đồng thời thừa nhận với ông Nam là không có chuyện xuất khẩu khẩu trang, tất cả đều được ngụy tạo dưới vỏ bọc hàng hoa quả, việc đi trót lọt qua biên giới là nhờ vào kẽ hở và việc thông đồng với một số cán bộ trong cơ quan chức năng?
Đấu tố căng thẳng
Sau khi “thương vụ bạc tỷ” đổ bể, thực hiện theo giấy cam kết giữa ông Đỗ Tú Nam và Vũ Tiến Hưng về lô hàng trị giá hơn 5,5 tỷ đồng, ông Nam đã nhiều lần đòi Hưng phải đền toàn bộ giá trị lô hàng, tuy nhiên Vũ Tiến Hưng đã khất lần khất lữa, lấy do khó khăn và “cùng cảnh mất mát với nhau” để xin trả dần cho ông Nam.
Những tin nhắn qua lại trong lúc thực hiện thương vụ bạc tỷ. Ảnh: NVCC.
Trong lúc việc thực hiện giao dịch dân sự giữa ông Nam và Hưng chưa được thực hiện theo cam kết, ngày 8/4/2020, công an Lào Cai đã mời ông Đỗ Tú Nam lên làm việc và thông báo toàn bộ lô hàng 425 thùng khẩu trang đã bị tịch thu vì không có nguồn gốc xuất xứ.
Ông Nam cũng nhận được thông tin xác nhận Vũ Tiến Hưng chỉ là vận chuyển thuê, không có dấu hiệu phạm tội, còn các ông Đỗ Tú Nam và Nguyễn Thành Nam là chủ hàng, sẽ bị xử phạt hành chính.
Hồ sơ vụ việc sau đó được chuyển sang Hải quan Lào Cai để tiến hành việc xử phạt hành chính đối với ông Đỗ Tú Nam và ông Nguyễn Thành Nam, những người được cho là chủ của các lô hàng nêu trên.
Tại cơ quan Công an và cơ quan Hải quan, ông Đỗ Tú Nam đều cho rằng, vụ việc có dấu hiệu hình sự, có sự cấu kết, khai báo gian dối, biến hóa giấy tờ về nguồn gốc hàng hóa bất hợp pháp…
”Việc làm này có tổ chức, có người trung gian để nhận tiền, có tài liệu chứng cứ để chứng minh Hưng đã xuất tót lọt nhiều xe sang Trung Quốc nhưng cơ quan chức năng lại kết luận không có dấu hiệu phạm tội”, ông Đỗ Tú Nam cho biết.
Để làm rõ những thông tin về lô hàng 425 kiện khẩu trang, ông Đỗ Tú Nam và Nguyễn Thành Nam kiến nghị cơ quan chức năng điều tra xác minh làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự trong vụ việc như: 9 tờ hóa đơn Vũ Tiến hưng khai mua của Công ty TNHH PTTMDV Thành Long; Xác minh số tiền 400 triệu đồng ông Nam đưa cho Hưng sau đó Hưng đưa cho ai để “làm thủ tục xuất khẩu”…
“Chúng tôi có đầy đủ hóa đơn chứng từ, ghi âm, tin nhắn làm bằng chứng và nhân chứng để khẳng định vụ việc đã bị bỏ lọt nhiều tình tiết quan trọng, có dấu hiệu vi phạm pháp luật”, ông Nam khẳng định.
Liên tục là những tin nhắn diễn biến của lô hàng khẩu trang tiền tỷ. Ảnh: NVCC.
Hai quyết định của cơ quan chức năng Lào Cai
Những dấu hiệu mập mờ về chiếc xe chở 425 kiện khẩu trang kéo dài từ tháng 2 đến nay vẫn có nhiều tình tiết chưa được làm rõ, kể cả khi cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai có những quyết định xử lý.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ từ công an, Hải quan Lào Cai đã tiến hành xử lý vi phạm hành chính đối với các ông Đỗ Tú Nam và Nguyễn Thành Nam. Theo cơ quan Hải quan, hai người này là chủ lô hàng bị cơ quan chức năng tạm giữ ngày 20/2/2020. Trong đó, ông Vũ Tú Nam bị phạt 30 triệu đồng.
Những tin nhắn ông Đỗ Tú Nam cho là của Vũ Tiến Hưng. Ảnh: NVCC.
Tuy nhiên, ở một quyết định xử phạt vi phạm hành chính khác, ông Lê Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã ký phạt Vũ Tiến Hưng 22,5 triệu đồng về hành vi: Chứa chấp, mua bán, vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu không có chứng từ hợp pháp trong địa bàn hoạt động hải quan.
Theo quyết định này, tình tiết tăng nặng khi xử phạt là việc vi phạm hành chính có quy mô lớn, số lượng, giá trị hàng hóa lớn, hình thức phạt bổ sung là tịch thu tang vật vi phạm hành chính 425 thùng = 1.062.500 chiếc khẩu trang.
“Cùng một lô hàng nhưng hai cơ quan nhà nước lại xử phạt hành chính hai chủ khác nhau là thế nào? Chúng tôi sẽ tiếp tục kiến nghị để làm rõ vấn đề này”, ông Đỗ Tú Nam nói.
Liên quan đến thông tin có cán bộ hải quan tham gia vào việc “xuất khẩu” khẩu trang, ông Lê Phương, Chi cục trưởng Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai cho biết: Đến thời điểm hiện tại chúng tôi vẫn chưa nhận đc đơn tố cáo liên quan đến cán bộ của mình nên chưa xử lý. Tuy nhiên, khi có dư luận lùm xùm chúng tôi đã hỏi cán bộ của mình nhưng họ phủ nhận, hiện người này đã được điều chuyển sang đơn vị khác.
Đêm đó không ai kiểm tra chúng tôi cả
Tiếp xúc với PV NNVN, một lái xe tham gia vào việc vận chuyển khẩu trang qua Trung Quốc kể: Theo yêu cầu ban đầu chở xe từ kho của Hoa Thịnh Hưng đến bãi tập kết khu vực biên giới được trả công 2 triệu đồng.
Bình thường xe đi qua chốt hải quan, chốt kiểm dịch, chốt biên phòng phải kiểm tra nhưng tối hôm đó chúng tôi đi qua mà không phải kiểm tra gì. Xe đến bãi tập kết thì vất chìa khóa đấy rồi hôm sau đến lấy xe không về.
