Lươn đồng là loài thuỷ đặc sản nước ngọt có giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao. Thời gian qua, việc phát triển các mô hình nuôi lươn có bùn và không bùn được người dân thực hiện nhiều nhưng quy mô nhỏ và vấn đề an toàn thực phẩm ít được quan tâm.
Nhằm tạo ra sản phẩm lươn đảm bảo chất lượng cung ứng cho thị trường, năm 2024, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã thực hiện mô hình “Nuôi lươn không bùn đảm bảo an toàn thực phẩm” với quy mô 500m2. Mô hình được thực hiện tại hộ ông Phạm Ngọc Dung, thôn Nam Bình, xã Thạch Đài, thành phố Hà Tĩnh và hộ ông Nguyễn Văn Thân, thôn 2, xã Xuân Lĩnh, huyện Nghi Xuân.
Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh thực hiện thành công mô hình nuôi lươn không bùn đảm bảo an toàn thực phẩm. Ảnh: TTKN Hà Tĩnh.
Nuôi 30.000 con, lợi nhuận hơn 250 triệu đồng
Tham gia mô hình, chủ hộ được hỗ trợ 50% con giống và được Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh chuyển giao quy trình kỹ thuật nuôi lươn đảm bảo an toàn thực phẩm. Trong quá trình triển khai, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh phân công và chỉ đạo cán bộ chủ trì mô hình, phối hợp với các đơn vị chuyên môn cấp huyện và UBND các xã để hỗ trợ, hướng dẫn hộ dân thực hiện các nội dung theo yêu cầu.
Trong quá trình nuôi, chủ mô hình thực hiện tốt các nội dung đã cam kết như đối ứng vật tư; tuân thủ quy trình kỹ thuật đã được chuyển giao và hướng dẫn, chỉ đạo của cán bộ chủ trì mô hình. Hệ thống công trình được xây dựng đồng bộ, đúng kỹ thuật và có nguồn nước đảm bảo yêu cầu cho nuôi lươn. Lươn giống được mua đảm bảo chất lượng, cho ăn hoàn toàn bằng ăn thức ăn công nghiệp có độ đạm cao (40 - 42%). Mỗi ngày thay nước 2 lần. Tuân thủ định kỳ phòng trị giun sán và bổ sung vitamin C, men tiêu hoá… để tăng sức đề kháng cho lươn nuôi.
Trong quá trình nuôi, chủ mô hình thực hiện tốt quy trình kỹ thuật, lươn phát triển tốt, lợi nhuận cao. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Trong quá trình nuôi, chủ mô hình còn thường xuyên kiểm tra các yếu tố môi trường, theo dõi sức khoẻ, kiểm tra tốc độ tăng trưởng, diễn biến thời tiết để điều chỉnh thức ăn và các chất bổ sung phù hợp. Nhờ đó lươn phát triển tốt, không bị dịch bệnh, giảm được chi phí sản xuất. Sau 9 tháng thực hiện, với số giống thả nuôi 30.000 con, 2 hộ dân đã tuân thủ đúng quy trình nên lươn nuôi đạt trọng lượng trung bình 0,3kg/con, tỷ lệ sống trên 80%, giá bán 125.000 - 150.000 đồng/kg, tổng lợi nhuận đạt trên 250 triệu đồng, cao hơn so với các đối tượng thủy sản nuôi nước ngọt khác.
Ông Phạm Ngọc Dung, chủ mô hình ở xã Thạch Đài, thành phố Hà Tĩnh chia sẻ: Nhận thấy lươn là đối tượng thủy sản có giá trị dinh dưỡng cao, được thị trường ưa chuộng nên đầu năm 2023 anh đầu tư hơn 1,5 tỷ đồng mua 45 bể composite cùng dụng cụ nuôi, thức ăn và lươn giống, thành lập trang trại lươn Bình An. Tuy nhiên, anh gặp không ít khó khăn trong quá trình nuôi do chưa có nhiều kinh nghiệm. Lươn nuôi bị nhiễm bệnh và hiệu quả kinh tế đem lại không cao.
Sau khi được Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh khảo sát và hỗ trợ, anh đã mạnh dạn đăng ký thực hiện mô hình nuôi lươn không bùn đảm bảo an toàn thực phẩm.
Sau 9 tháng nuôi, lươn đạt trọng lượng trung bình 0,3kg/con, tỷ lệ sống trên 80%, giá bán 125.000 - 150.000 đồng/kg. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Từ thành công của mô hình anh Dung, rất nhiều hộ dân trong và ngoài tỉnh đã đến tham quan và học hỏi kinh nghiệm. "Tôi luôn sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ từ khâu xây dựng hệ thống nuôi, giống, thức ăn, thuốc men và kỹ thuật cho các hộ dân có nhu cầu phát triển mô hình nuôi lươn không bùn", anh Dung cho biết.
Nhiều nông dân làm theo, thành công ngoài mong đợi
Thành công của mô hình “Nuôi lươn không bùn đảm bảo an toàn thực phẩm” do Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh triển khai đã thu hút nhiều hộ dân trong và ngoài tỉnh tham quan, học tập kinh nghiệm, từ đó nhân rộng. Anh Nguyễn Quốc Hữu tại xã Cẩm Quang, huyện Cẩm Xuyên là một điển hình.
Sau khi được hướng dẫn, anh Hữu đầu tư hơn 1 tỷ đồng mua 25 bể compositet, xây dựng hệ thống mái che, 3 bể chứa nước và thả hơn 10 vạn con lươn giống. Trong quá trình nuôi anh Hữu thấy lươn rất dễ nuôi, cách chăm sóc không cầu kỳ, tỷ lệ con giống sống đạt cao và đặc biệt có giá trị kinh tế.
Nuôi lươn không bùn sử dụng thức ăn công nghiệp giúp kiểm soát tốt môi trường, giảm hao hụt, hạn chế được rủi ro, đồng thời giúp lươn sinh trưởng tốt. Để đảm bảo môi trường, anh Hữu tận dụng nguồn nước thải của lươn nuôi cá trê phi, cá chim, vừa tăng thu nhập vừa xử lý nguồn nước trước khi thải ra môi trường.
Từ thành công của mô hình, nhiều hộ dân trong và ngoài tỉnh Hà Tĩnh đã tới tham quan, học tập kinh nghiệm và làm theo. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Cũng như anh Hữu, sau lần tham quan trang trại lươn Bình An, anh Ngô Chí Công tại thôn Trung Lạc, xã Thạch Lạc, thành phố Hà Tĩnh nhận thấy đây là mô hình đem lại hiệu quả kinh tế cao nên đã quyết tâm làm theo.
Được sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông tỉnh và anh Phạm Ngọc Dung, anh Công đầu tư 12 bể composite thả nuôi 4 vạn lươn giống. Sau 4 tháng nuôi, đến nay lươn phát triển ổn định, khỏe mạnh. Dự kiến tháng 7 năm 2025 anh Công sẽ thu hoạch lứa đầu tiên với sản lượng ước đạt khoảng 8 tấn lươn thịt.
Bên cạnh việc hỗ trợ, tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật nuôi lươn, đầu ra sản phẩm cũng được trang trại lươn Bình An bao tiêu nên anh Công rất phấn khởi. Nhận thấy mô hình nuôi lươn không bùn vừa có nhiều ưu điểm vượt trội vừa rất phù hợp với hộ gia đình ít đất sản xuất nên sau đợt nuôi đầu tiên thành công, anh Công dự kiến sẽ mở rộng quy mô, tăng số bể nuôi.
Anh Nguyễn Quốc Hữu đầu tư hơn 1 tỷ đồng mua 25 bể composite, xây dựng hệ thống mái che, 3 bể chứa nước và thả hơn 10 vạn con lươn giống. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Trước đây nuôi lươn chủ yếu là nuôi trong bùn, nhiều rủi ro và hiệu quả kinh tế không cao, cụ thể như mật độ nuôi thấp, dễ ô nhiễm môi trường, rất khó khăn cho việc thay - cấp nước, thu hoạch khó khăn, dịch bệnh hay xảy ra… Chính vì vậy, nghề nuôi lươn cần có giải pháp mới thay thế.
Ông Trương Huy Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh cho biết: Việc xây dựng thành công mô hình “Nuôi lươn không bùn đảm bảo an toàn thực phẩm” giúp chuyển giao kỹ thuật nuôi lươn đồng thương phẩm trong bể lót bạt không sử dụng bùn, tạo sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, môi trường sinh thái và tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Thời gian tới, Trung tâm sẽ tiếp tục nhân rộng nhiều mô hình trên địa bàn tỉnh.
