Đề xuất phát hành 'trái phiếu chính quyền địa phương' làm các dự án trọng điểm

Ngày 19/5, tại tỉnh Thừa Thiên - Huế, Hội đồng điều phối vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung (Hội đồng) tổ chức Hội nghị giao ban lần thứ 4; công bố Quyết định phê duyệt Quy hoạch Vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Tham dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Chủ tịch Hội đồng; đại diện lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trương ương và địa phương.

Nhiều nhiệm vụ chưa hoàn thành, dự án còn chậm tiến độ

Báo cáo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết, Quy hoạch vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung vừa được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành, thể hiện sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của người đứng đầu Chính phủ đối với việc xây dựng quy hoạch của các vùng trong cả nước.

Chương trình hành động của Chính phủ đề ra 17 chỉ tiêu phát triển, 34 nhiệm vụ và 11 dự án, nhóm dự án quan trọng của vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung cần thực hiện đến năm 2030.

Đến nay, đã hoàn thành 3/34 nhiệm vụ, gồm: Quy hoạch vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung; Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và thành lập và ban hành Quy chế hoạt động của Hội đồng vùng; đã phê duyệt quy hoạch của 14/14 tỉnh trong vùng. 

Về 11 dự án, nhóm dự án quan trọng, liên kết vùng, đến nay đã hoàn thành 3 cảng hàng không và 1 cảng biển; dự kiến năm 2025 hoàn thành 1 tuyến cao tốc và 7 dự án còn lại đang tiếp tục nghiên cứu, triển khai đầu tư.

Cụ thể, các dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông; dự án Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột; dự án đường giao thông từ Quốc lộ 27C đến đường tỉnh ĐT.656 của Khánh Hòa đang triển khai thực hiện và chưa có khó khăn vướng mắc. Riêng dự án trọng điểm quốc gia Hồ chứa nước Ka Pét, huyện Hàm Thuận Nam tiến độ triển khai chậm, chưa đạt yêu cầu so với kế hoạch đề ra. 

Đối với các dự án đường ven biển, đến nay đã hoàn thành một số đoạn tuyến Nga Sơn - Hoằng Hóa; đoạn tuyến từ điểm giao Quốc lộ 46 đến Tỉnh lộ 535, tỉnh Nghệ An; đoạn tuyến Dung Quất – Sa Huỳnh (giai đoạn I).

Tuy nhiên, theo lãnh đạo Bộ KH&ĐT, đến nay vẫn còn một số dự án đường ven biển có khối lượng thực hiện và giải ngân thấp, chậm tiến độ, như: đoạn Hoằng Hóa - Sầm Sơn và đoạn Quảng Xương - Tĩnh Gia (Thanh Hóa) theo hình thức BOT; Đường ven biển và Cầu Nhật Lệ 3 (Quảng Bình); Đường ven biển kết nối hành lang kinh tế Đông Tây (Quảng Trị); Dự án Trục ven biển ĐT.719B đoạn Hòn Lan - Tân Hải (Bình Thuận).

Đề xuất phát hành "trái phiếu chính quyền địa phương"

Thảo luận tại hội nghị ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đề xuất cần có thêm nguồn lực, thành lập quỹ phát triển vùng để tạo ra mối liên kết cao hơn.

Ông Phương cũng đề nghị nghiên cứu cho phép các địa phương trong vùng được phát hành "trái phiếu chính quyền địa phương" để huy động vốn trái phiếu đầu tư các dự án trọng điểm của vùng. Đồng thời, phân cấp cho các địa phương chủ động thực hiện các dự án liên vùng kết nối.

Còn theo Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung, về phương án phát triển kinh tế biển, cần bổ sung thêm các cơ chế, chính sách để phù hợp với tinh thần của quy hoạch Quốc gia; tạo sự liên kết, phát huy tối đa cơ chế, chính sách đặc thù cho vùng.

“Việc áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù cần có sự tập trung cho từng tiểu vùng. Ngoài ra, khi bố trí nguồn lực cho các địa phương nên dựa trên lợi ích chung của vùng và chọn tiểu vùng ưu tiên đầu tư”, ông Trung nói.

Trong khi đó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Lê Trung Chinh quan tâm đến công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và các cơ chế, chính sách liên kết với nước bạn Lào; cụ thể hoá các chính sách hỗ trợ như, lãi suất đầu tư kinh tế biển, liên kết phát triển du lịch, thành lập quỹ xúc tiến du lịch.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, Quy hoạch vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ sẽ mở ra tầm nhìn và không gian phát triển mới, tạo động lực, giá trị mới trong bức tranh tổng thể về phát triển kinh tế - xã của vùng nói riêng và cả nước nói chung.

Phó Thủ tướng cũng cho rằng phiên họp của Hội đồng bước đầu đưa ra tiêu chí, cơ sở, lộ trình triển khai kế hoạch với những dự án có ý nghĩa, giá trị liên địa phương, kết nối, tạo ra động lực phát triển chung, nguồn nhân lực chung cho cả vùng.

Tuy nhiên, đánh giá khách quan, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhận định, đến nay kinh tế - xã hội phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của vùng; còn thấp so mục tiêu. Kinh tế biển chưa có tính đột phá; tăng trưởng công nghiệp – xây dựng còn thấp.

Mạng lưới kết cấu hạ tầng của vùng và liên vùng chưa đồng bộ; chất lượng nguồn nhân lực chưa cao, chưa được huy động và sử dụng một cách hiệu quả. Liên kết vùng thiếu chặt chẽ, chưa tạo được không gian kinh tế thống nhất nhằm phát huy lợi thế cạnh tranh của mỗi địa phương và toàn vùng...

“Việc chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, từ phát triển đơn ngành sang hợp tác, phát triển đa ngành còn chậm; du lịch chưa phát triển xứng với tiềm năng, lợi thế, thiếu sản phẩm du lịch đặc sắc”, Phó Thủ tướng nói.

Đối với các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để phát triển kinh tế - xã hội vủa vùng trong thời gian tới, Phó Thủ tướng đề nghị vùng tập trung phát triển các hành lang kinh tế theo trục Bắc - Nam và Đông - Tây nhằm kết nối hiệu quả các cảng biển, khu kinh tế, cảng hàng không, cửa khẩu quốc tế, đầu mối giao thương lớn, các đô thị ven biển, trung tâm kinh tế, cực tăng trưởng.

Cùng với đó, phát triển kinh tế biển theo hướng nhanh và bền vững; phát triển công nghiệp ven biển và ngoài khơi, chú trọng phát triển công nghiệp năng lượng biển, đặc biệt là từ nguồn năng lượng tái tạo.

Ưu tiên đầu tư các dự án động lực, trọng điểm có tính lan tỏa lớn, tính kết nối quốc tế, liên vùng và hướng biển như: tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột; cảng biển Liên Chiểu; cảng khàng không Phan Thiết; một số tuyến đường bộ cao tốc kết nối Đông - Tây; tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và đường sắt đô thị liên kết vùng; nâng cấp cảng hàng không Chu Lai.

Riêng đối với một số dự án chậm tiến độ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị, Bình Thuận, thành phố Đà Nẵng kiểm điểm, chỉ đạo rà soát, kịp thời xử lý các khó khăn, vướng mắc; đẩy nhanh tiến độ đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư; phối hợp với Bộ NN-PTNT để trình Thủ tướng Chính phủ về chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, đất rừng để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. 

Ngày 4/5/2024 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 376/QĐ-TTg  phê duyệt Quy hoạch vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Mục tiêu của Quy hoạch đến năm 2050 Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung là vùng phát triển nhanh, bền vững, đi đầu cả nước về kinh tế biển.