Vụ muối đầy hứa hẹn
Với tín hiệu lạc quan từ năng suất của niên vụ năm trước và tình hình thời tiết bắt đầu thuận lợi cho sản xuất, diêm dân Bạc Liêu có thêm động lực để tiếp tục duy trì nghề làm muối truyền thống, đặc biệt là chuẩn bị cho Festival muối vào đầu tháng 3/2025.
Theo ghi nhận nhận của phóng viên, năm nay thời tiết lúc đầu không được thuận lợi vì nắng ít, mưa trái mùa xuất hiện nên người làm muối trên địa bàn huyện còn e dè. Nhưng khoảng 2 tuần nay, nắng nhiều, thời tiết ổn định, diêm dân đẩy mạnh cải tạo ruộng muối đưa nước vào để phơi.
Ông Trần Văn Thưa, Chủ tịch HTX Dịch vụ Nuôi trồng thủy sản Doanh Điền (xã Điền Hải, huyện Đông Hải) chia sẻ: Vụ muối năm nay trễ hơn 1 tháng so với mọi năm do ảnh hưởng của thời tiết. Bởi vậy, thời điểm này các hộ dân trên địa bàn đang tất bật cải tạo lại mương nước, chòi canh, kênh dẫn để chuẩn bị cho niên vụ muối mới. Niên vụ trước, sản lượng cao nên diêm dân ai cũng vui, dù việc tiêu thụ còn chậm và giá chưa được cao.
Diên dân làm bờ, cải tạo mương nước trước khi vào vụ. Ảnh: Trọng Linh.
HTX Doanh Điền có 76 thành viên, với diện tích 65ha, vụ muối của HTX thường bất đầu vào đầu tháng 11 và kết thúc vào tháng 5 năm sau (tùy theo thời tiết).
Theo ông Thưa, thời tiết năm nay bất thường hơn so với năm trước. Năm 2024 thời tiết thuận mùa, trước Tết Nguyên đán diêm dân đã có muối thu hoạch, năm nay phải chờ đến giữa tháng 2 mới có muối thu hoạch. Những năm qua, việc tiêu thụ muối của diêm dân vẫn còn gặp khó khăn. Hiện nay, HTX sản xuất muối truyền thống (nền đất) và muối trải bạt, so với giá muối truyền thống thì giá muối trải bạt cao hơn từ 400 - 500 đồng/kg.
Bên cạnh làm muối, hiện nay HTX Doanh Điền còn sản xuất Artemia. Năm 2024, nhờ thời tiết thuận lợi nên Artemia trúng vụ, thu về khoảng 100 triệu đồng/ha/năm. Riêng muối thu về lợi nhuận từ 40-50 triệu đồng/ha/năm.
Ông Phan Chí Tâm, diêm dân xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình cho rằng, về lâu dài địa phương cần có cơ chế thúc đẩy giá muối ổn định để đời sống diêm dân bớt khó khăn. Cần đầu tư cơ sở hạ tầng, giao thông để dễ giao thương và thúc đẩy nâng cao giá trị hạt muối.
Diêm dân ứng dụng cơ giới hóa trong khâu làm đất. Ảnh: Trọng Linh.
Với gần 1.500ha, Bạc Liêu là một trong những địa phương có diện tích sản xuất muối lớn của cả nước. Tổng số hộ sản xuất muối năm 2024 trên địa bàn là 777 hộ, với hơn 800 lao động.
Ông Phạm Văn Mười, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bạc Liêu cho biết, thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ thực hiện chuyển đổi nhanh từ phương thức sản xuất muối đen sang muối trắng trải bạt, nhất là đẩy mạnh thực hiện cơ giới hóa, giảm giá thành sản xuất, nâng cao thu nhập, giảm thiểu ảnh hưởng của thời tiết và bảo vệ môi trường.
Cùng đó, tập trung đầu tư hoàn chỉnh kết cấu hạ tầng vùng muối, xây dựng và nhân rộng các mô hình hợp tác, liên kết theo chuỗi giá trị giữa diêm dân và doanh nghiệp trong sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt là xây dựng các mô hình bảo tồn và phát triển nghề sản xuất muối truyền thống gắn với du lịch và đẩy mạnh quảng bá thương hiệu muối Bạc Liêu trong và ngoài nước.
Bà Nguyễn Thị Xuân Thảo (bên trái), Phó Giám đốc Công ty CP Muối Bạc Liêu chia sẻ sản phẩm muối tại Công ty. Ảnh: Trọng Linh.
Kỳ vọng vào Festival muối
Bà Nguyễn Thị Xuân Thảo, Phó Giám đốc Công ty CP muối Bạc Liêu, chia sẻ: Công ty Muối Bạc Liêu có lợi thế lớn vì nằm tại vùng nguyên liệu muối Bạc Liêu danh tiếng, được sản xuất theo truyền thống truyền qua nhiều thế hệ. Với điều kiện tự nhiên là vùng ven biển được thiên nhiên ưu đãi nên muối Bạc Liêu có màu trắng hồng, hạt khô và chắc.
Đặc biệt muối Bạc Liêu không có vị đắng, chát mà có vị mặn hậu thanh, dịu, các yếu tố này đã làm nên thương hiệu muối Bạc Liêu mà không địa phương nào có được. Ngoài ra, nghề làm muối tại Bạc Liêu còn gắn liền với những giá trị lịch sử, văn hóa, tâm linh, thơ ca và đã được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hiện nay, Công ty CP muối Bạc Liêu đã xin chủ trương của tỉnh xây dựng, áp dụng mô hình muối trải bạt tại huyện Đông Hải, với diện tích hơn 35ha, với hệ thống xử lý nước tự động và cơ giới hóa một phần trong cải tạo đất và thu hoạch.
Năm 2024, Công ty CP muối Bạc Liêu đã thu hoạch sản lượng muối trắng khoảng 2.000 tấn. Bên cạnh đó, Cty còn thu mua muối của diêm dân tại địa phương để phục vụ cho nhu cầu chế biến và tiêu thụ.
Công ty CP muối Bạc Liêu có 2 sản phẩm muối tinh và muối hạt được đề xuất công nhận sản phẩm OCOP đạt chuẩn 5 sao. Ảnh: Trọng Linh.
Theo bà Thảo, hiện nay Công ty CP muối Bạc Liêu đang áp dụng công nghệ chế biến, đặc quyền sáng chế do Công ty CP Công nghệ mới chuyển giao. Công nghệ chế biến này sản xuất sản lượng đạt 22.000 tấn/năm, giúp tăng được năng suất, về chất lượng sản phẩm, phần lớn tạp chất sẽ được tách ra.
Việc đổi mới công nghệ chế biến cùng với hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến ISO22000, giúp sản phẩm muối đạt các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt những sản phẩm muối của Công ty đã có mặt tại các địa phương trong cả nước và xuất khẩu sang Hàn Quốc.
Festival muối vào tháng 3/2025 được tổ chức tại Bạc Liêu, đây được xem là sự kiện lớn tôn vinh nghề làm muối, rất đáng trân trọng. Hy vọng sau Festival muối thì nghề làm muối được quảng bá rộng rãi hơn, đồng thời nâng cao giá trị hạt muối.
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Phạm Văn Thiều, để bảo tồn, nâng tầm giá trị hạt muối và phát triển nghề muối theo hướng bền vững, địa phương đã phối hợp với Bộ NN-PTNT tổ chức Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2025 “Hành trình 100 năm nghề muối - Đời người” với chủ đề “Nâng tầm giá trị hạt muối Việt Nam”.
Đây là sự kiện được kỳ vọng sẽ góp phần đưa hạt muối Việt Nam nói chung và hạt muối Bạc Liêu nói riêng phát huy và nâng cao giá trị kinh tế, mở rộng thị trường xuất khẩu. Nhất là đối với diêm dân, sự kiện trên sẽ giúp nghề muối được đánh giá đúng giá trị.
