Lúa chết cháy vì... khát
Cánh đồng Láng Bồ ở ấp 7, xã Tà Lài là nơi canh tác của hầu hết người dân tộc Tày, Thái, Nùng... từ miền Bắc di cư vào. Cũng như vụ HT những năm trước, đầu tháng 5 khi bắt đầu vào mùa mưa là bà con xuống giống gieo cấy. Đến nay lúa được khoảng 40 ngày tuổi và đang chuẩn bị làm đòng, trổ bông nên rất cần nước.
Khi chúng tôi đến bà con nông dân cho biết, đã 10 ngày nay trên đồng ruộng không hề có mưa, vì thế tất cả các chân ruộng đều bị khô hạn nứt nẻ. Lẽ ra với thời gian này thì cây lúa cũng đã cao đến 40cm, nhưng vì đói nước nên lúa thấp lẹt đẹt chỉ cao 20 đến 25cm. Nhiều ruộng lúa do không có nước đã cháy lá và có dấu hiệu bị bệnh đạo ôn.
Anh Hoàng Văn Khải, nông dân Tày, ở ấp 7 xã Tà Lài rầu rĩ nói: Từ trước đến nay bà con quen canh tác kiểu nhờ trời như thế này nhưng chưa năm nào bị hạn nặng như thế, gia đình có 7 sào ruộng làm lúa để lấy gạo ăn bị khô nứt nẻ hết, lúa bị chết khô hơn 1/3 rồi, lại còn bị bệnh đạo ôn nữa. Mùa này xem như gia đình tôi mất trắng, nếu có nước bây giờ, may mắn lắm cũng chỉ thu được vài chục ký thóc. Trong khi đó giá lúa, giá gạo đang lên từng ngày, rồi tiền đầu tư phân bón, công chăm sóc đã bỏ ra rất nhiều. Mà gia đình đâu có tiền mặt, phải vay lãi để về mua phân, mua thuốc.
Cũng tâm trạng như anh Khải, ông Lưu Sỹ Lợi, một nông dân ở ấp 7 nói: Chúng tôi chỉ trông chờ vào vụ một này thôi, nhưng toàn bộ ruộng đồng bị khô nứt nẻ hết rồi. Bây giờ lúa thì chết khô, phân thì mất nên đồng bào nghèo cứ nghèo mãi không ngóc lên được.
Theo ông Đỗ Thanh Ngân, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Tà Lài, nếu bây giờ có nước thì năng suất lúa cũng chỉ đạt được khoảng 40% so với mức bình thường, còn tình trạng thiếu nước kéo dài khoảng 1 tuần nữa thì toàn bộ cánh đồng này xem như bị mất trắng.
Trạm không bơm vì sợ... úng
Điều nghịch lí là toàn bộ cánh đồng bị khô nứt nẻ, nhiều ruộng lúa bị chết cháy vì thiếu nước, trong khi đó cách đây hơn 1 năm Sở NN- PTNT Đồng Nai vừa đầu tư hơn 30 tỷ đồng để xây dựng hệ thống thủy lợi với kênh mương bê tông kiên cố, đã hoạt động được hơn nửa năm và đủ năng lực tưới cho hơn 400ha ruộng lúa của xã Tà Lài và xã Phú Thịnh. Nhưng không hiểu vì sao người ta chỉ bơm một vài lần khi bà con nông dân làm đất chuẩn bị gieo cấy, rồi ngừng bặt từ đó cho tới nay.
Theo ông Lê Hữu Thanh, PCT UBND xã Tà Lài, trạm bơm này chủ yếu phục vụ gieo cấy lúa ĐX khi đang mùa khô, còn vụ HT này không có lịch bơm, vì đang vào mùa mưa, nước trời đủ để bà con nông dân làm lúa, mà những vụ HT trước đây bà con đều làm như thế có thiếu nước đâu, do đó xã không dám cho trạm hoạt động vì sợ thừa nước, làm ngập úng lúa. Hơn nữa, ruộng bị khô hạn, nhưng không nghe bà con nông dân phản ánh nên xã không có chủ trương bơm tưới (!?).
Ông Phạm Văn Dương, một nông dân ở ấp 7 xã Tà Lài bức xúc nói, để vận hành và bảo quản trạm bơm điện Tà Lài, ngân sách huyện đã hỗ trợ tiền cho xã thuê 8 người, mỗi tháng được trả 800 ngàn đồng, nhưng họ chỉ làm theo lệnh của xã, còn đồng ruộng khô hạn, chúng tôi đã phản ánh nhưng họ chẳng nghe.
