Bốc xếp phân bón ở chợ phân bón Trần Xuân Soạn, TP HCM. Ảnh: Thanh Sơn.
Theo Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), Fitch Ratings (một trong 3 tổ chức xếp hạng tín dụng lớn và uy tín nhất thế giới), vừa công bố báo cáo tháng 4 về triển vọng giá phân bón trên thị trường thế giới.
Theo báo cáo này, trong 3 năm tới, dự báo giá phân bón thế giới sẽ giảm. Nguyên nhân là do giá nhiên liệu trên thế giới đang khá rẻ, nguồn cung phân bón cao hơn so với nhu cầu, và ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19.
Về nhiên liệu, Fitch Ratings cho biết, giá khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) tại Châu Á hiện chỉ bằng gần một nửa so với mức giá hồi tháng 6/2019. Lượng tồn trữ LNG cũng như khí gas trên toàn thế giới tăng cao do Covid-19. Dự báo giá khí tự nhiên và than nhiệt sẽ giảm lâu dài do sự mất cân đối trong cán cân cung – cầu. Những yếu tố này sẽ có tác động làm giảm mạnh giá các loại phân nitrogen và phosphate.
Đại dịch Covid-19 đã làm gián đoạn các chuỗi cung ứng thực phẩm, từ sản xuất, thu mua, vận chuyển, chế biến, bảo quản đến tiêu thụ. Qua đó, làm ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp và giá nông sản trên toàn cầu. Nhu cầu sử dụng phân bón vì thế cũng bị tác động khá nhiều.
Với phân Urea, trong giai đoạn 2020-2021, dự báo giá Urea Biển Đen (giá FOB) nằm trong khoảng 230-240 USD/tấn do ảnh hưởng của Covid-19 khiến nhu cầu giảm. Chính phủ Trung Quốc thực hiện chính sách giảm bớt việc lạm dụng các loại phân bón có chứa nitơ ở nước này, cũng góp phần làm giảm nhu cầu Urea.
Bên cạnh đó, việc Trung Quốc chuyển từ sản xuất Urea sử dụng nguyên liệu than đá antraxit giá cao sang Urea sử dụng nguyên liệu than bitum giá rẻ, cũng sẽ có tác động tới giá Urea trong giai đoạn từ 2022-2025.
Giá khí gas tự nhiên năm 2020 và 2021 được dự báo ở mức thấp nhất trong vòng một thập kỷ. Do đó, dự báo giá Amoniac sẽ giảm. Hiện tại, nguồn cung Amoniac đang dư thừa so với nhu cầu, và khó có thể được hấp thụ hết rong một thời gian ngắn kể cả khi nhu cầu tiêu thụ trên toàn cầu tăng lên.
Về lâu dài, giá Amoniac trên toàn cầu sẽ hồi phục khi nhu cầu tăng trở lại và giá khi gas cũng tăng lên sau khi đã giảm xuống thấp. Dự báo về dài hạn, giá Amoniac có thể ở mức bình quân 270 USD/tấn (giá bình quân dự báo trong năm nay là 220 USD/tấn), nhưng sẽ khó vượt qua mức này vì nếu giá cao hơn sẽ thúc đẩy nguồn cung mới tăng lên.
Lượng tồn kho Potash cao kỷ lục ở Trung Quốc vào đầu năm nay, đang khiến cho giá Potash trên toàn cầu chịu sự tác động từ các thị trường giao ngay. Dự báo giá Potash bình quân năm 2020 chỉ ở mức 220 USD/tấn. Về dài hạn, giá Potash khó tăng lên khi nhu cầu đang có xu hướng giảm (năm 2019, nhu cầu Potash trên toàn cầu giảm 5% xuống còn khoảng 3 triệu tấn).
Fitch Ratings dự báo giá bình quân của Phosphate trong năm 2020 ở mức 85 USD/tấn, trên cơ sở từ nay đến cuối năm không có nhiều biến động về cung – cầu. Về dài hạn, dự báo giá Phosphate sẽ ở mức bình quân 90-95 USD/tấn, khi OCP (công ty sản xuất và xuất khẩu Phosphate hàng đầu thế giới) sẽ không cắt giảm sản lượng khi đã có đủ lợi nhuận ở mức giá 90 USD/tấn.
Bên cạnh đó, các công ty ở Ai Cập có thể sẽ đưa nguồn cung từ các nhà máy mới ra thị trường trong năm nay, qua đó làm tăng nguồn cung trên thị trường… Những yếu tố này sẽ hạn chế khả năng tăng giá của Phosphate trừ khi các nhà sản xuất hạn chế sản lượng và nguồn cung ra thị trường.
Kho chứa nguyên liệu phân bón (trong đó có DAP màu vàng) của một Cty SX phân bón NPK. Ảnh: Đ.Q.
Giá DAP đã giảm rất mạnh, khiến cho trong báo cáo tháng 4, khi dự báo về giá bình quân cả năm 2020, Fitch Ratings đã điều chỉnh giảm tới 70 USD/tấn so với dự báo trước đó. Cụ thể, nếu như ở dự báo lần trước, Fitch Ratings cho rằng giá bình quân DAP trong năm nay ở mức 360 USD/tấn, thì dự báo mới chỉ còn 290 USD/tấn.
Cung vượt cầu đang là nguyên nhân quan trọng làm sụt giảm mạnh giá DAP. Các nhà máy DAP ở Trung Quốc hiện đang chỉ sản xuất khoảng 80% công suất để giải quyết tình trạng dư cung. Tuy nhiên, nguồn cung DAP vẫn tăng từ các cơ sở sản xuất của OCP và Ma'aden. Trong khi đó, nhu cầu DAP giảm do thời tiết bất lợi ở Mỹ trong năm 2019 và nỗ lực giảm sử dụng phân Phosphate ở Trung Quốc.
