Giá trị sản xuất tăng bình quân 4,6% khi triển khai chiến lược lâm nghiệp

Sáng 27/2, Bộ NN-PTNT phối hợp Hội Khoa học Kinh tế Nông nghiệp và PTNT Việt Nam, Hội Chủ rừng Việt Nam, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam tổ chức Hội thảo “Giải pháp thực hiện Chiến lược phát triển Lâm nghiệp Việt Nam trong bối cảnh mới”.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Quốc Trị; nguyên Thứ trưởng, Chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế Nông nghiệp và PTNT Hà Công Tuấn; Cục trưởng Cục Lâm nghiệp Trần Quang Bảo dự và chủ trì hội thảo.

Báo cáo tại Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp Triệu Văn Lực cho biết, sau 3 năm triển khai thực hiện Chiến lược phát triển Lâm nghiệp, toàn ngành đã đạt kết quả trên tất cả các mặt: kinh tế, an sinh xã hội và môi trường.

Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, các giải pháp trong công tác bảo vệ và phát triển rừng và tổ chức, phát triển sản xuất lâm nghiệp đều được triển khai toàn diện, đồng bộ.

Về kinh tế, cơ cấu sản xuất lâm nghiệp đã có sự chuyển dịch theo hướng ngày càng nâng cao giá trị gia tăng của chuỗi sản xuất lâm nghiệp. Giá trị sản xuất lâm nghiệp tăng trưởng ổn định 4,6%/năm. Hàng năm, cả nước trồng được trên 260.000ha rừng.

Năng suất, chất lượng rừng trồng được nâng cao, cung cấp trên 70% nguyên liệu gỗ cho chế biến lâm sản, phục vụ xuất khẩu và tiêu dùng trong nước. Đặc biệt, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản liên tục tăng, đạt bình quân 15,8 tỷ USD/năm, tỷ lệ xuất siêu cao.

Nguồn thu dịch vụ môi trường rừng đạt bình quân 3.650 tỷ đồng/năm. Năm 2023, đã thu được 4.130 tỷ đồng, trong đó có 997 tỷ đồng từ dịch vụ hấp thụ, lưu giữ các bon rừng, góp phần giảm áp lực chi ngân sách nhà nước, thực hiện chi trả kinh phí để bảo vệ khoảng 7,3 triệu ha rừng, trở thành một nguồn tài chính quan trọng và bền vững của ngành lâm nghiệp.

Về an sinh xã hội, các hoạt động lâm nghiệp đã tạo ra việc làm cho khoảng 5 triệu lao động trực tiếp. Chính sách hỗ trợ bảo vệ rừng, khoán bảo vệ rừng cho hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư với bình quân khoảng 6,2 triệu ha/năm, tạo nguồn thu nhập và cải thiện sinh kế cho người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới ở các vùng miền núi.

Về môi trường, tỷ lệ che phủ rừng tiếp tục duy trì đạt 42,02%; tăng cường quản lý chặt chẽ và dừng khai thác chính gỗ từ rừng tự nhiên; công tác bảo vệ và phát triển rừng có nhiều tiến bộ, đóng góp tích cực vào việc bảo đảm an ninh nguồn nước, an ninh môi trường; góp phần thực hiện các cam kết toàn cầu về ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính, tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn và các mục tiêu khác về phát triển bền vững.

Tuy nhiên, ông Lực cũng nhấn mạnh, rằng quá trình thực hiện Chiến lược phát triển lâm nghiệp còn những tồn tại, khó khăn như quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch 3 loại rừng còn chồng chéo, thiếu tính đồng bộ. Công tác giao rừng, thuê rừng còn chậm triển khai.

Việc xây dựng, hoàn thiện và triển khai các quy định pháp luật, quy hoạch lâm nghiệp, các cơ chế, chính sách còn chậm, chưa đáp ứng được thực tiễn. Năng suất, chất lượng rừng trồng còn thấp. Việc trồng rừng phòng hộ, đặc dụng gặp nhiều khó khăn. Chậm đổi mới các hình thức tổ chức sản xuất, sắp xếp công ty lâm nghiệp.

Mức hỗ trợ bảo vệ và phát triển rừng và chế độ, chính sách đối với lực lượng bảo vệ rừng còn quá thấp, chưa thật sự tạo động lực cho bảo vệ và phát triển rừng. Ngân sách nhà nước đầu tư cho bảo vệ và phát triển rừng còn khó khăn. Nhiều địa phương chưa quan tâm đầu tư, bổ sung ngân sách cho bảo vệ và phát triển rừng.

Ngành công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản phát triển chưa bền vững, chủ yếu là doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, khả năng dẫn dắt, làm chủ thị trường nội địa và mở rộng thị trường quốc tế còn hạn chế; khả năng hợp tác, liên kết theo chuỗi giá trị, gắn với vùng nguyên liệu còn chưa chặt chẽ...

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị cảm ơn sự tham dự của khoảng 130 đại biểu gồm đại diện một số Ủy ban của Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường; đại diện các hiệp hội, hội, doanh nghiệp lâm nghiệp, doanh nghiệp chế biến gỗ và lâm sản; một số vườn quốc gia, ban quản lý rừng; đại diện Sở NN-PTNT một số tỉnh cùng với các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ.

Lãnh đạo Bộ NN-PTNT cho rằng, hội thảo diễn ra trong thời điểm toàn ngành lâm nghiệp đang tăng tốc thực hiện thành công Chiến lược phát triển Lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030. Do đó, Thứ trưởng đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận và phân tích những thách thức, tác động của hệ thống pháp luật, quy định cũng như các rào cản, cam kết quốc tế mới ảnh hưởng đến việc thực hiện chiến lược.

Trên cơ sở đó, đề xuất những giải pháp, khuyến nghị để hạn chế, giảm thiểu các tác động tiêu cực và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chiến lược trong giai đoạn mới.