Ngày 3/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế nhập khẩu với hàng chục nền kinh tế, theo tấm bảng ghi mức thuế, Anh, Brazil, Singapore sẽ chịu 10% thuế. Liên minh châu Âu, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ chịu 20-26%. Trung Quốc và Việt Nam nằm trong nhóm các nước bị áp mức thuế cao nhất, lần lượt là 34% và 46%.
Tổng thống Mỹ cầm tấm bảng ghi mức thuế nhập khẩu đối ứng áp dụng cho các nước. Ảnh: White House.
Theo Sky News, trong nhiều thập kỷ vừa qua, vấn đề thuế quan, chính sách thương mại có ít thay đổi. Thương mại phần lớn tự do và ngày càng tự do hơn, thuế ngày càng thấp và thế giới ngày càng toàn cầu hóa, hãng tin Anh nhận định.
Các nền kinh tế phát triển như Anh hay Hoa Kỳ ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn nhập khẩu giá rẻ, trong quá trình đó các ngành sản xuất của họ đồng thời thu hẹp lại. Điều này gây ảnh hưởng đến nhiều vùng sản xuất ở Hoa Kỳ và Anh.
Sky News cho rằng, ở một mức độ nào đó, vấn đề này chính là nơi câu chuyện về "Ngày Giải phóng" của ông Trump bắt đầu. Ở đó, Tổng thống Hoa Kỳ cho rằng việc thương mại tự do toàn cầu có một mặt tối mà cần khắc phục bằng chính sách thuế quan.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông Trump đã áp thuế lên một số mặt hàng của Trung Quốc như thép hay nhôm. Tuy nhiên, những con số đó không là gì so với những gì Tổng thống Hoa Kỳ vừa công bố rạng sáng 4/3.
Từ năm 1930 đến nay, chưa bao giờ Hoa Kỳ tăng mức thuế lên các nền kinh tế thế giới mạnh như vậy. Theo Sky News, vào thời điểm đó, việc tăng thuế đã làm trầm trọng hơn cuộc "Đại suy thoái". Hãng tin của Anh cũng khẳng định, không ai có thể đoán được hậu quả của động thái tăng thuế ngày hôm nay, nhưng chắc chắn sẽ có hậu quả.
"Hậu quả đối với việc toàn cầu hóa, với nền kinh tế Hoa Kỳ, với địa chính trị", Sky News phân tích. Ngoài ra, chính sách này cũng sẽ gây ảnh hưởng đến thị trường tài chính vốn đã rơi vào tình trạng lo ngại trong nhiều tháng qua liên quan đến vấn đề thuế.
Nhưng câu chuyện này chưa kết thúc, trong những ngày tới chúng ta sẽ biết thêm những vấn đề liên quan đến chính sách này, ví dụ như các biện pháp trả đũa đến từ các quốc gia khác, Sky News nhận định thêm.
Hiện Washington đang áp dụng thuế hải quan đối với tất cả các quốc gia dựa trên nguyên tắc "có đi có lại", ông Trump đã tuyên bố, gọi đây là một "ngày độc lập kinh tế" đối với Mỹ. Tổng thống Mỹ xác nhận rằng mức thuế quan toàn cầu 25% đối với ô tô và xe tải sẽ có hiệu lực từ ngày 3/4, trong khi mức thuế đối với các linh kiện ô tô nhập khẩu sẽ bắt đầu vào ngày 3/5.
Trong bài phát biểu tại Nhà Trắng, ông Trump phàn nàn rằng "không có công ty nào của chúng tôi được phép vào các quốc gia khác". "Đó là lý do tại sao chúng tôi sẽ áp thuế 25% đối với tất cả ô tô do nước ngoài sản xuất từ nửa đêm nay", ông tuyên bố. Ông Trump tuyên bố việc đưa ra mức thuế quan mới sẽ mở ra một "thời kỳ hoàng kim" cho đất nước, đồng thời nói thêm rằng "việc làm và các nhà máy sẽ trở lại".
Các nhà nhập khẩu muốn đưa hàng hóa vào Mỹ từ các quốc gia khác giờ đây sẽ phải đối mặt với mức thuế lên tới 54%, dựa trên cách Nhà Trắng tính toán thuế xuất khẩu của Mỹ, cũng như các rào cản thương mại phi tiền tệ đối với những quốc gia bị cáo buộc thao túng tiền tệ hoặc trở thành “thiên đường ô nhiễm”.
Kết quả là một danh sách thuế quan mới sẽ áp đặt các mức thuế lớn đối với hàng nghìn tỷ USD giao dịch thương mại. Trong đó: Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, sẽ bị áp thuế 54% (bổ sung 34% vào mức thuế hiện hành 20%, tổng là 54%), Liên minh châu Âu (EU) chịu mức 20%, Ấn Độ bị đánh thuế 26%, Nhật Bản đối mặt với mức thuế 24%, và nhiều quốc gia khác cũng nằm trong danh sách này.
Hiện vẫn chưa rõ ông Trump và Nhà Trắng đã tính toán các con số này như thế nào. Một tài liệu liệt kê mức thuế chỉ đề cập rằng nó bao gồm các yếu tố như "thao túng tiền tệ và rào cản thương mại".
Ông Trump cho biết Washington sẽ thực hiện thuế quan một cách "tử tế" đối với tất cả các quốc gia, lên tới "khoảng một nửa" những gì các quốc gia này đánh thuế Mỹ.
"Chúng tôi sẽ tăng cường cơ sở công nghiệp trong nước" và "phá vỡ" các rào cản thương mại nước ngoài, ông tuyên bố, lưu ý rằng điều này sẽ sau cùng sẽ giúp cho người tiêu dùng được hưởng mức giá tốt hơn.
"Đất nước của chúng ta và những người nộp thuế đã bị lừa gạt trong hơn 50 năm qua, nhưng điều đó sẽ chấm dứt", ông Trump kết luận, đồng thời nói thêm rằng "chúng ta cũng đặt nước Mỹ lên trên hết".
