Một góc hồ chứa nước sông Ray (Bà Rịa - Vũng Tàu) trong mùa khô. Ảnh: Sơn Trang.
Theo ông Nguyễn Văn Tài, Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, nhiều ngày qua, trên địa bàn tỉnh không xuất hiện mưa, trời nắng, khô hanh. Nắng nóng kéo dài khiến cho nguồn nước các sông, suối ở Bà Rịa – Vũng Tàu đang tiếp tục xuống thấp, dẫn tới nguy cơ hạn hán, thiếu nước trên địa bàn tỉnh sẽ xuất hiện ở một số khu vực.
Trước tình hình đó, Đài Khí tượng Thủy văn Bà Rịa – Vũng Tàu đã đề nghị các địa phương trong tỉnh cần sử dụng nguồn nước tiết kiệm và có hiệu quả; đề phòng khả năng hạn hán, thiếu nước cho cây trồng, những nguy cơ gây cháy nổ, hỏa hoạn ở khu dân cư và cháy rừng.
Không chỉ Bà Rịa - Vũng Tàu, nguy cơ hạn hán, thiếu nước đang đe dọa nhiều diện tích sản xuất nông nghiệp ở nhiều tỉnh khác thuộc khu vực Đông Nam bộ.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, El Nino đang tiếp tục diễn biến đến tháng 3 ở Đông Nam bộ; suy yếu dần và chuyển sang trạng thái trung tính trong khoảng thời gian từ tháng 4 - 6/2024 với xác suất 75 - 80%.
Do ảnh hưởng của El Nino, dự báo thời tiết phổ biến trong tháng 3 tại khu vực Đông Nam bộ là rất ít mưa. Sang tháng 4, dự báo lượng mưa ở khu vực này thấp hơn từ 30 - 60mm so với trung bình nhiều năm (TBNN).
Tháng 5, dự báo tổng lượng mưa thiếu hụt từ 15 - 30% so với TBNN cùng thời kỳ. Phải đến tháng 6, tổng lượng mưa dự báo sẽ phổ biến ở mức xấp xỉ so với TBNN cùng thời kỳ.
Trong khi lượng mưa đang rất thấp và sẽ thiếu hụt trong những tháng tới thì nhiệt độ trung bình ở Đông Nam bộ từ đầu năm đến nay luôn ở mức cao hơn TBNN cùng thời kỳ.
Ông Đỗ Đức Dũng, Viện trưởng Viện Quy hoạch thủy lợi Miền Nam cho biết, đến giữa tháng 3, nguồn nước trong các hồ chứa thủy lợi tại khu vực Đông Nam bộ đạt trung bình 42 - 83% dung tích thiết kế. Trong vụ đông xuân 2023-2024, tổng diện tích sản xuất trong công trình thủy lợi trên các lưu vực sông vùng Đông Nam bộ là 110.511 ha, trong đó có 48.362 ha lúa. Nguồn nước tại 48/48 hồ chứa trên lưu vực vùng Đông Nam bộ có khả năng đáp ứng đủ 100% cho sản xuất nông nghiệp và cấp nước theo nhiệm vụ thiết kế.
Tuy nhiên, khu vực Đông Nam bộ đang trong giai đoạn cao điểm mùa khô 2023-2024. Trong trường hợp xảy ra nắng nóng kéo dài, thiếu nước cục bộ có thể xảy ra tại một số công trình nhỏ, công trình xuống cấp do bị bồi lắng lòng hồ.
Ngoài ra, ở các vùng ngoài công trình thủy lợi, dự báo sẽ có từ 5.000 - 7.000 ha sản xuất nông nghiệp có nguy cơ thiếu nước. Trong đó, Bình Phước có 3.000 - 4.000 ha, Đồng Nai 1.000 - 2.000 ha, Bà Rịa - Vũng Tàu khoảng 1.000 ha. Các vùng ngoài phạm vi cấp nước của các CTTL cần theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, nguồn nước để giảm thiểu thiệt hại khi nguồn nước không đảm bảo. Tranh thủ bơm, tát, trữ nước dự trữ khi có điều kiện về nguồn nước.
Theo Viện Quy hoạch thủy lợi Miền Nam, trong giai đoạn thiếu nước gay gắt (phổ biến cuối tháng 3 và tháng 4), các khu vực có hồ thủy điện phía thượng lưu ở Đông Nam bộ cần lập kế hoạch phối hợp với các nhà máy thủy điện này để tăng xả qua phát điện tạo nguồn nước cho hạ du. Các hồ chứa chính trên lưu vực sông Đồng Nai phải vận hành tuân thủ theo Quy trình vận hành liên hồ chứa tại Quyết định số 1895/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đảm bảo vận hành xả nước về hạ du đảm bảo duy trì dòng chảy tối thiểu sau đập theo quy định.
